Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

GODNY, GODZIEN

przym.
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki notują
Formy gramatyczne
lp M. m   godny
ż   godna
D. m   godnego
n   godnego
C. m   godnemu
B. m żyw   godnego
N. ż   godną
lm M. mos   godni
D.   godnych
B. nmos   godne
odmiana niezłożona
lp M. m   godzien
Znaczenia
1. »poważany; szlachetny«
  • – Tatarowie Auxyliani naypierwey od nas uciekli a potym Woysko z pola zegnano y godnych Zołnierzow naginęło ale tez y Szwedow. PasPam 51v.
  • – Owi Ludzie godni Familianci tameczni Biernaccy, Sokolniccy Chreptowiczowie y insi tam iego kolligaci. PasPam 184v.
  • – Roku Panskiego 1664 Stawiska okazyia była y koło tey niemasz co pisac y niemasz tez w niey co chwalić godnego. PasPam 187v.
  • – Woleli by byli tey Fortece nie mieć nieznać y zdaleka ią ominąć nizeli tak godnego y Oyczyznie potrzebnego pozbyc kawalera. PasPam 269.
  • – Kontent Mars że ma Syna Godnego wtey mierze ktory Męstwa Dzielności znaczny assumpt bierze. PasPam 271v.
  • – Tam in Freqventia [w obecności] ludzi wielu godnych proszono mię że bym Pannę oddawał ad Votum [do ślubowań] Niebardzo mi się chciało wiedząc że tam nietrudno będzie o Censurę Alec nie ganili. PasPam 281.
  • – Słyszałęm iednego Godnego Forysztera o swoiey dyszkuruiącego peregrynacyiey. PasPam 286v.
2. w funkcji orzecznikowej »zasługujący na co; wart czego«
  • – Poniewaz niegodzięnem zasłuzonego chleba u zwiąsku pozywi mię ieszcze domowa skiba z łaski Oyca mego. PasPam 122v.
  • – Iezelim godzięn videre faciem Domini [widzieć oblicze Pana]. W MMPana samego o tę proszę promocyią. PasPam 142v.
  • – Druga to bellona do dzieła Marsowego od Nieba Zrodzona Godna tey powagi więc niedziw Że skoro Do iey chwały chętliwe uwzięłosię pioro. PasPam 272v.
Związki frazeologiczne

  • katowskiego godny miecza:
    • »zasługujący na karę śmierci«
    • – Co ktorego ex magnatib[us] wspomną to nie rzeką tylko zdrayca katowskiego godni [zam. godny] miecza etc. PasPam 243.
3. o czynie »dobry; słuszny«
  • – Godny Proceder, godną, azły złą zwykł się nagradzać zapłatą. PasPam 217.
  • – Dawno godne postępki w ludziach wielkich chwalą. PasPam 274v.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

GODNY
rzecz

w funkcji rzeczownika
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
Najwcześniejsze poświadczenie:
1656-1688
Znaczenia
»człowiek wzbudzający szacunek«
  • – Orzeł iest to krol Ptakow więc mogę formować Z tąd Syllogizm bespiecznie że s krupulizować Nietrzeba zeby rodził sobie nierownego Ale dzielnoscią Sławą iak godny godnego. PasPam 270.
  • – Dawno kadzidła Bogu a Nieludziom Palą. Ktore iak Bogu tylko nalezą samemu Tak Chwała nie Niegodnym lecz tylko godnemu. PasPam 274v-275.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 15.11.2008

GODNA

w funkcji predykatywnej
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
Najwcześniejsze poświadczenie:
Znaczenia
»jest warte«
  • ~ A iest to godna vważenia/ iż owi dźierżáwce znáyduią się przy śmierći vbogimi: á żaden z nich/ ábo rzadki/ przychodzą do 60. lat. stáráli się nie raz/ áby otrzymáli tákie commendy wiecznośćią/ y dawáli dla tego summy wielkie złotá Kárłowi V. y Philippowi II. lecz oni obawiáiąc się/ żeby ludźi vbogich nie ćiemiężeli ći to Conquistatores, y żeby ćiż dźierżáwcy nie rebellizowáli kiedy/ niechcieli nigdy ná to się dáć námowić. BotŁęczRel V 66.
  • – Bo ratować w nieszczęściu ludzi opuszczonych I cieszyć przygodami złemi utrapionych Chwały jest raczej godna, aniżli sromoty ArKochOrlCz I 200.
  • ~ Godna żeby to mieysce znak wieczny miáło/ przez kolumnę/ że się ná nim IEZVS vrodźił. HinPlęsy 242.
  • ~ Ale śmiechu godna, co się nazaiutrz trafiło: maść ta padłszy na ulicę, maiąc w sobie tłustość iakąś, psa zwabiła, ktory ziadł wszytko, a ledwo połknął, iako zdechły padł rozćiągniony, y lubo go miiaiący ludźie nogami, y kiiami trącali, obudźić się nie mogł. UrfeRubJanAwan 195.
  • ~ Niepochybnie Już to postánowiłem; przysiągłem, á wiary BOGU dáney nie trzymáć, godná wszelkiey káry. JawJon 5.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 04.11.2024
Autorzy: SPas
Data ostatniej modyfikacji: 04.11.2024