Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

GRAŃ
rzecz
ż
, GRANIE I
rzecz
n

W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp (grań, grania), SXVI (grań), T (granie, grań), L (grań), SWil (grań, gran), SW (grań, gran, grania), SJP (grań)

Nienotowany w słownikach:
Kn

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M. ż   grań
n   granie
D. ż   grani
Ms. ż   grani
n   graniu
liczba mnoga
M. n   grania
D. ż   grani
B. ż   granie
  grani
n   grania
Ms. ż albo n   graniach
Znaczenia
1. »wyraźna, ostro zarysowana linia zetknięcia się dwóch ścian, ostra krawędź, kant«
  • – Zawieszenie w niem Diament wielki na trzy granie rzezany. RewSkarb 109.
  • – Woda z krynic swe strumienie Prowadzi, bystre promienie: Źrzódło samo niżej leży, Z niego, szumiąc, nadół bieży. Na wierzchu kamień wysoki, Na cztery granie szeroki; Stoi na nim Kupidynek Z strzałami, Wenery synek: Przed nim jakieś płotki z lazek, Francuski to wynalazek. JarzGośc 69.
  • – Obora kolista w słupy i dyle ciosane, na 4 granie, z wrotami i drzwiami na biegunach drewnianych. InwKal I 572.
  • – [...] połozył mi zastawe flaszke sribrno vni grani pozłociste y pierscionką trzy [...]. KunReg 30v.
  • – Figurá ktorą názywáią kwádratową álbo w-kostkę, cztery ma gránie, iáko nią rzucisz, nigdy się nie obáli, nie obáli się i Ewángelyia czterech Ewángelistow. MłodzKaz IV, 306.
  • – Poliedr. Polyedrus: Polyedrum: Bryłá, ktorą w obudwuch końcách záwieráią polá, o więcey ángułách niżeli czterech. Iákie są słupy w pięć gráni, álbo w sześć. SolGeom I 5.
  • – Niech ná podporze na ktorey ma leżeć drzewo, da żelazo we trzy gráni, z przytępionym ná wierzchu grzbietem; gdyż płáski podstáwek y szeroki, nie wydałby prawdziwey wagi. SolArch 29.
  • – Ma bydź budynek, ná cztery gráni: sporządzenie koł y cewow, iákie w Náuce poprzedzáiącey. SolArch 97.
  • – Zrąb álbo budynek, ma bydź ná sześć gráni, áby dách mogł bydź skromnieyszy. SolArch 97.
  • – Niemow, żem ieszcze swey niedoszedł grani. ChrośTreny 14.
  • – Isiora Herb. TArcza wzdłuż przedzielona, po lewey stronie tarczy, powinien bydź krzyż, a nad nim gwiazda o sześć graniach [...]. NiesKor II 445.
  • – FACETTE [...] Facies [...] GRANIA boki, strony [...] Dyament rznięty w grania, graniasty [...]. DanKolaDyk II, 2.
  • – TRIANGLE (Figure com pise sous trois angles). Triangulum. Trigonum [...] TROYGRANIE figura o trzech graniach [...] Troygranie o iednym graniu prostym [...] TROYGRANIE o wszystkich trzech graniách rownych. DanKolaDyk II, 555.
  • – Kościoł ten murowány iest ná sześć gráni, o czterech faciatach, wielkich dwoch, á dwoch mnieyszych z rozmáitych marmurow; maiąc Porticus, albo Przedsionki wkoło z marmuru nákryte. ChmielAteny II 460.
  • – Grań, f. Bank. Ecke. Archit. coin, un angle § słup w pięć, w sześć grani; budynek na sześć grani. T III 415.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • granie odpolne:
    • – Granie [...] granie odpolne. Kriegsb. 1) Spitzen oder Ecken aller Bollwercke. 2) Seite oder Linie von einer Bollwercks-Spitze zur andern. Fortif. 1) le poligone extérieur. 2) cote extérieure [...]. T III 416.
  • granie pośrzodkowe:
  • granie pownętrzne:
    • – Granie [...] granie pownętrzne albo pośrzodkowe. 1) die inwendige Polygone, von einem Rehl-Punct zum andren. 2) Seite oder Linie von einem Rehl-Puncte zum andern. 1) polygone intérieur. 2) cote intérieure. T III 416-417.
Przenośnie
  • [...] ieden o drugim niewiedział Rodzony y w iákiey byli pokrewieństwa grani [...].ChrośZbiór 170
2. »granica, obwód, obręb; właściwe, swoje miejsce«
  • – Przypatrzmysz się wtory, Wolnowładney Fortu[nie], tego Swiata Pani, Kołowrotom: w iakiey ie zwykła toczyc grani, Tamtey Ziemia y woda, tey boiazn z nadzieią, Koła: aleFortuna, zawsze drwi koleią, Na włos pierwszey Natura nie zmyliła Fozy Poetom Faetonskie zostawiwszy Wozy. PotPer 22v.
  • – W Ten czas, kiedy odważny: LECH ábo LEW ráczy, Pierwsze swey Sármátiey: kopce mieczem znáczy, Od brzegow Podonáyskich: gdzie náSłońcá wschodzie Czarne: ász gdzie Báltyckie; Wisłá morze bodzie. Kędy przepráwiwszy się Dunczykowie flotą, Y ten port záswoiwszy, gniazdo sobie plotą. Gdansko ná sámym brzegu záłożywszy Wisły, Aleć im Wodz Sármácki pomięszał zamysły. Kiedy spłoszywszy dzikie, kaczory ná morze, Miásto, ná ktore dzisia; cáła Polská orze. Kędy złoto zá żyto: Holendrzy y Dáni, Frymárczą: wtey wymierzy; w ktorey stoi gráni. PotPocz 2.
  • – Znowu Polská, rzecz Krolu! w swoiey stánie gráni, Przy ták wielkich Pátronách, gdy Tarcz moIA NA NI Zdárzy Bog! ktory sercy ludzkiemi sam władnie, O co supplikuiemy, że nigdy nie spádnie. PotPocz 49.
  • – NIc nád to słusznieyszego, że z wielkiego Przodká Domu twego z Gwiazdą cię Miesiąc w Herbie potká. Płochość u nieuwagę, w káżdey widząc spráwie, Pieczęć rzekę Szláchcicem zgodziłá się práwie. Bo iáko Miesiąc nigdy nie stoi w swey gráni, raz do sierpá, drugi ráz podobien do báni, Tyłesz [!] w tobie státku, choć nie dla odmiány Lecz dla splendoru, Herbem, ten ci Kleynot dány [...] . PotPocz 65.
  • – Iednego tylko, Márto trzebá, wszytko frászká Nie puszczą, ná wieczerzą Páńską, doiutraszká. Kto chce być, nie odmieniáć z Miesiącem się ná ni, Stać y trwáć w iedney porze, w iedney trzebá gráni. PotPocz 71.
Przenośnie
  • Máiąc sznur [Sznur do rządu przełożonym - marg.] w troiem grániu/ Umieiętność wielką z ludzką skłonną powágą/ śmiáłą cnotę wszelką/ Wielkiey godności stopień tym miárkuie/ W ieden Zbor Swiętych lud tym przywięzuie.JurkPieś F2
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Odsyłacze
Patrz: *GRAN II.
Autorzy: WM
Data ostatniej modyfikacji: 16.06.2020

GRANIE II

rzecz.
n
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, Kn, T, L (XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   granie
Ms.   graniu
Znaczenia
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji
  • – Pracey do zdrowia potrzebney/ sposobow są wiele/ iáko przechadzki/ przeiażdżki/ tańce/ pląsy/ kołysánie się/ myślistwá/ młodym przystoyne piły gránie/ zápásy/ cáptywusá igránie. PetrSInst C.
  • – Gránie muzykow/ Incentio tibiarum [...] Aulodia, Citharodia, Lyrodia, i. cantus tibiae, citharae, lyrae [...]. Kn 208.
  • – Gránie/ aliter. vide Igránie. Kn 208.
  • – Granie. 1) das Spielen der Musicanten; die Music. 2) das Spielen der Spieler [...] 4) *das Spielen der Kinder, s. Igranie. 1) l'action de jouër des instrument de musique; musique; concert. 2) l'action de jouër à quelque jeu [...] 4) *le badinage, jeux d'enfant, v. Igranie. § 1) tańcować po czyim graniu; wdzięczne granie muzykantow [...]. T III 416.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: WM
Data ostatniej modyfikacji: 26.09.2013
GRAŃ p. GRANIE I