ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI (grawać), L (grawać, grywać; XVIII), SWil (grawać, grywać), SW (grawać, grywać), SJP (grywać)

Nienotowany w słownikach:
SStp, Kn, T

Formy gramatyczne

bezokolicznik

grawać

czas teraźniejszy

lp	1. os.	grawam
	2. os.	grawasz
	3. os.	grawa
lm	1. os.	grawamy
	3. os.	grawają \|\| grywają

czas przeszły

lp	m	1. os.	grawał
		2. os.	grawałeś
		3. os.	grawał
	ż	3. os.	grawała
lm	mos	2. os.	grawaliście
		3. os.	grawali \|\| grywali

nieosobowy czas przeszły

grywano

Znaczenia

1. »często brać udział w grach towarzyskich, bawić się w gry«

Rekcja: co, z kim; czego

– [...] wlazło ich 3 we srzodek działa i tamze w kąt pod zapał i w karty grywali, od wierzchu zapałem, iako oknem widno im było. MasDiar 72v.
– Z mądrymi dobra sprawa, dobre z nimi żarty,A z głupimi, mym zdaniem, dobrze grawać w karty. ŻabKalBar I 109.
– Poigrawszy trochę z światem w piłe vmieramy. [marg.] My ná świecie w piłę gráwamy ktorą uderzeni záraz vmirámy. WojszOr 224 - 224 marg.
– Poganie starzy gdy kostek grawali a chcieli sobie zycic fortunnego rzucenia y kostki padnienia mawiali te słowa [...]. HerbOr 64.
– Spheresterium Mieiscze gdzie pile grawaią. SłowPolŁac 129v.
– A, zdrajcy, a żeśmy was nie napominali, Żebyście wy z sobą w karty nie grawali?! DialChrysOkoń 156.
– Wowym Chłodniku był stoł starcic na soszkach zrobiony U tego stołu iadano Piiano karty grywano. PasPam 87v.
– Z ktorego Prawa WMM Pan wziął tę posteritatem [ostateczność] Pisania tak uszczypliwego do Senatora? ktory iuz wradzie zasiadał kiedy WMM Pan Gałki ieszcze w piasku grawałes. PasPam 194.
– Marysięnku da WSci zato kinala zato przymawiał że to z nią karty grawał. PasPam 286v.
– Takiem drogo dostana, odtąd oczy moje gorzkich łez ustawicznie wylewają zdroje, albowiem gdy mi potym dziecinną sprawiono pstrą sukienkę i w cyrki grawać pozwolono, chwytałam się nauki, alem nie wskórała, bom zaraz nad niedolą moją zapłakała. HugLacPrag 151.
– Biskup álbo Presbyter, Xiądz albo Dyakon, ktoryby kostki (karty y wárcáby) grawał, y pijáństwá pátrzał, álbo niech przestánie álbo niech będzie karány álbo z Urzędu zrzucony. GdacPan 149.
– NB. Xięże, ktory się rad opijasz y kárty grawaz Regentowie, Pánowie, Szláchtá y Osoby Urzędowe powinni też grze dáć pokoy, y kosterstwá zániecháć. GdacPan 149.
– Pytana, jeżeliś też widziała igraszki jakie między tymże Janem i córką twoją Barbarą, respondit: grawał tam karty z innymi, ale ona nie grawała, bo nie umiała; gdzie i temu Janowi przygrażałam, jeżeli ci która zmazę uczyni, bij, praśniej. KsJaz 94.
– COTTERIE [...] BURSA sekta spolnictwo złączenie sie kilku Mieszczan kompania ktorzy się z sobą w iedney sekcie trzymaią u siebie przebywaią wzaiemnie się cieszą iadaią grywaią pospolicie z sobą. DanKolaDyk I, 377.

Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

– Wziął z rąk iego do Cara list Lubomierskiego Ipodał go drugiemu: dał trzeciemu drugi Asz się wszyscy obeszli iako rząd był długi Tak więc kota grawaią: małe dzieci własnie I tego karzą wczyich ręku słomka zgasnie [...]. PotWoj 196.

~ A kiedyście koło mieli pod Nowogrodkiem na ledzie pytali scie sie iezeli ia ten Car czyli nie ten. A ia z wami kostek niegrawał. MarchŚcibHist 4-4v.

2. »grać co pewien czas na jakimś instrumencie«

Rekcja: na czym

– Na Liutni na Regale grawa po włosku umie [...]. TrepNekLib 35.
– Gądek ociec iego bel na brzuchowych skrzypkach grawał, pod Ratuszem wtem nowym Miescie mieszkał. TrepNekLib 85.
– Drugi z mieszczka [!] takze miał kilku synow 1. Stanisława ktory organista bel grawał na organiech w Zarnowcu j A 1631. TrepNekLib 97.
– Ani o cythrę dbał/ áni o strzały. Dáie znáć, że choć też czásem náwiedzał Apollo, brzegi Eurotásowe, ábo y miásto, Spártę: iednák ná cytrze nie grawał, áni dbał o strzelánie z łuku, myśląc wszystko o Hiácyncie. OvOtwWPrzem 399 marg. - 400 marg.
– Muzyka krzyczy, jak w lesie, Melodyja w uszy niesie; Wpół kościoła ganek stoi Dla nich, a z boków się troi Pozytyw, w który grawają, Włoszy nadobnie śpiewają, Jedni basem, także altem, Drudzy tenor i dyszkantem. JarzGośc 27.
– Nie nowina mi śpiewać przy szemrzącym flecie, Nie nowina kauzony grawać na kornecie. Mogę galardy z włoską pergameszką skoczyć, Plęsy niskie wyprawiać, polskim tańcem toczyć. ZimSRoks 15.
– O ogniu, gdy w serce się wkradniesz, Ciałem i duszą potajemnie władniesz, Tobie gwoli na spinecie I na cichym grawam flecie, Ty mnie daj z twych przyjemności Iskierkę jednę miłości. ZimSRoks 55.
– Zwiądł i laurus, a głowę schyliło Trophaeum na doł i wieniec spuściło, Gdzie Febus polski na swej lutni grawał, Skąd Sarmacyją inszym krajom wsławiał. BorzNaw 79.
– Miłość jest Muzą, Kupido mym Febem, Który jak smyczkiem grawa na mej lirze Tym łukiem, którym wojuje i z niebem; I piórem [z] swoich skrzydeł po papiérze Pisze wiersz, na śmierć niedbały z pogrzebem. MorszAUtwKuk 6.
– [...] do smierci Ciemny został ale Pąn Bog przecie nagrodził mu tym, ze był. Organistą w Kentach y grawał na Organach. dobrze, lubo nie widział nic. KomonDziej 224.
– [...] to powiedział Knap z Bluchmarki, co na gęślách grawa [...]. AktaMusz 21.

3. »często brzmieć, rozbrzmiewać, dźwięczeć«

– Muzyka grawa ktorą sam pod niebiosa wynoszą. OpalKListy 298.
– Nie jednęm noc przesiedziała, a drugą mało co spała. Bo i muzyka nie dała - na noc i na dzień grawała. StanTrans 150.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

GRAWAĆ