ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, Kn, T, L (XVI-XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp

Formy gramatyczne

bezokolicznik

grozić

czas teraźniejszy

lp	2. os.	grozisz
	3. os.	grozi
lm	3. os.	grożą

czas przeszły

lp		m	2. os.		groził
lm		mos	3. os.		grozili

tryb rozkazujący

2. os.

groź

imiesłów współczesny

grożąc

nieosobowy czas przeszły

grożono

Znaczenia

1. »straszyć kogo zapowiedzią kary, złymi następstwami«

Rekcja: komu; czym, kim || zd. || bezok.

– Mars im sam pojźrzy z twarzy. Jako rozpuszczony kruszec, i miedzi cierpliwej Wre ukrop bełkotliwy: Tak pałają, tak Trytonom Dnieprowym głębokim Ponurym grożą wzrokiem [o wojsku]. TwarSRytTur 9.
– Co przedtym iakom namienił na Woysko przechodzące hukali wołali grozili kniaziem Dunkoronskiem [Dołgorukim] grozili kaydanami y Stolicą wten czas ani gęby nikt Rozdziwił. PasPam 109.
– Grozisz mi tu WMMPan smiercią iest to wszystkich zyiących Communis Regulas [powszechne prawo]. PasPam 136v.
– Odpowiedasz tunąm Wszmość Woyskięm, grozisz iakąs zęmstu [zemstą] obiecuiesz wrocić się nazad do związku. PasPam 136v.
– Nate Słowa moie kiedym mowił że mi mieczęm y Smiercią grozą Obrocił się krol do Podkomorzego koronego y rzekł pies to mowił. PasPam 149a.
– Nad osobą moią iako z Całego Woyska Tryumfowano Iako Złoczyncę Inkarcerowano Szukano, Inqvirrowano ledwie tylko że Niemęczono. Mieczem iednak y Smiercią grozono. PasPam 149v.
– Pokazał się na Niebie Straszny y wielki [kometa] ktory przez kilka miesiecy trwaiąc swoią oczom Ludzkim groził srogością y nim bardziey trwał tym bardziey serca truchlałe trworzył [kometa] ominuiąc niedobre affekty ktore potym nastąpiły. PasPam 188v.
– W Smogorzowie mięszkaiąc naypierwszy raz pusciłem się na flis. Będąc Frycem trzymąłem się starszych Szyprow ktorzy mi grozili. ze mię tam miano podgolic na mięszku, iako to fryca. PasPam 234-234v.
– Oni az prosili zeby unich kupiono zapłacono im tedy po 110 y tak co mnie grozili podgoleniem to onych samych podgolono. PasPam 234v.
– Amurat [...] Daie buiurdun Baszy aby na Dywanie Sprawę czynił o sobie a iesli niestanie Mieczem go konac grozi. DrobOpow 187-188.
– A gdy jeszcze dáley Prorok S. onym Dármopyszkom Syońskim grozi [...] Dnia onego (są słowá w starey Biblijey Polskiey) y w Biblijey Wuykowey/ Odeymie Pan ochędostwa trzewikow: Tedy zásię Tremmellius, Piscator, y nowa Biblija Polska żadney wzmianki nie czynią. GdacPrzyd 20.
– Słyszałeś, co Syn Boży rzekł do apostoła: piekielne mocy mego nie ruszą kościoła, A Tekieli, ktoremu zawieszeniem grożą, Chce z Turkami obalić bazylikę Bożą? PotFraszBrück I 440.
– Kamińska generałowa, naturalnie pyszna i choleryczka, rozgniewała się, poczęła mi grozić zięciem swoim. MatDiar I, 542.

2. »stwarzać stan niebezpieczeństwa«

– Posłaliśmy barabańszczyka posłanego od pana wojewody połockiego do pana Czarniawskiego z kartą ostrą, ażeby ustępował alias grozi wojna. ChrapDiar II 182.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń

Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

– Zysk nié słuszny szkodą grozi. KnAd 1379.

– Nikomu nie groz, bo to białogłowska. JaśDict 116.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Podhasła

Formy gramatyczne

grożących

Najwcześniejsze poświadczenie:

1714

Znaczenia

»stwarzający stan niebezpieczeństwa«

– Tymczasem zaś, aby dla wód podchodzących nie stała się ruina na dole, starać się mają pp. officiales, aby ludzi dobrać do wydawania wód, błota, do reparacyi szybów i miejsc ruiną grożących, dla opatrowania koni, którym żupa instantaneam obmyśli solutionem. InsGór 1714 80.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

GROZIĆ

*GROŻĄCY