Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

GWARDIAN

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, T, L, SWil, SW (w in. zn.), SJP

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   gwardian
D.   gwardiana
C.   gwardianowi
B. uż. żyw.   gwardiana
N.   gwardianem
liczba mnoga
M. uż. osob.   gwardianowie
uż. nosob.   gwardiany
B. uż. osob.   gwardianów
Etymologia
śr. łac. guardianus
Znaczenia
1. »przełożony klasztoru w niektórych zakonach«
  • – Gárdyan/ ábo Gwárdyan/ vulgò Guardianus. Latinè, Custos coenobij, Pater monachorum [...] Coenobiarcha [...]. Kn 185.
  • – Gwárdian/ v. Gárdian. Kn 219.
  • – Wołow, wozow, zelaza obiecanego do Klasztora Sierakowskiego upomina się X. Guardian y X. Erazmy. OpalKListy 61.
  • – X. Erasmy ze nie został Guardyanem Sierakowskim non mea culpa [...]. OpalKListy 148.
  • – 1669 wpierwszy Poniedziałek Po S. błazeiu beło brastwo obesłane nainstancia xiędza gwardyana ktory skarzeł [...] o zniewagę swoię y całego Conwentu [...]. RegTow 93.
  • – Stárszy y Przełożeni Oycowie/ ták Gwárdyan/ Prowincyał/ iáko y Generał/ żadnych wozow nigdy nie vżywáią by y nadáley [...]. PruszczKlejn 78.
  • – Do Bruxel do klasztoru przyszedszy Gwardyan tameczny przyiął go za prostego laika y zaraz mu robotę w ogrodzie naznaczył procz tego co dzien z mantykami chodzic musiał y inne prace zakonne y Ciezary przez dwie lecie ponosic co on cierpliwie znosił. HistŚwież 111-112.
  • – Wzięto y gwardyana do Zamku ale y ten takze powiedział pod przysięgą ze iak wyszli tak się więcey do konwentu co dway nie wrocili. HistŚwież 114.
  • – Tegoz skarzył się X Pleskiewicz Gwardyan Dąbrowienski iz [...] Marszałek Litewski uwodził go deklaraciami y nic nie dawszy odiechał. SapANot 133.
  • – Tam stanąwszy Gwárdyan ná wierzchu mieysca tego z Zákonnikámi y Pielgrzymámi każe spiewać Ewángelią Kwietną Niedzielną, dwoch posyła bráci ná mieysce contra vos, tym czasem bywa kázanie, potym Pontificaliter ubrány Gwárdyan z roszczką palmową wsiáda ná oślicę, iedzie ku Ieruzálem przy spiewaniu Antyfony owey: Pueri Hebraerorum, etc. y przy rzucaniu Palm y sukien przez Chrześcian pod nogi iego. ChmielAteny II 556.
  • – Ja podziękowałem za tę łaskę, nie chcąc irytować tych zaręczyn, a słudze, chcąc pokazać wdzięczność jego fatygi, darowałem ładownicę. Zamięszanie te w domu podkomorzego do dawnej Grabowskich awersji przydało większej, a wtem u księdza Mazarewicza, gwardiana brzeskiego bernardyńskiego, zeszliśmy się z Grabowskim oboźnym. MatDiar 198.
  • – Gwardyan. Gardian eines Klosters. Gardien d'un Couvent. T III 438.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • gwardian bernardyński:
    • – Po nabożeństwie jadłem u księdza brata [Franciszka Chrapowickiego] gwardyjana tamecznego bernardyńskiego. ChrapDiar II 78.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – [...] Nie mászli Cnoty, ábo nie wiesz temu co rzec, Nie rádziłbym ci głowy podnosić nád korzec, Zebyś nie wziął w nię, wedle przypowieści strychem Niż być złym Gwárdyánem. lepiey prostym Mnichem. PotPocz 113.
2. »żołnierz doborowych oddziałów wojska, tu: osadzony na galerze«
  • – Potym szli Gwárdyanowie pieszy/ chłopi duży z łaskámi [!] ćienkimi/ z obu stron ostro zákowánemi/ do przebyćia chłopá choć we zbroi/ ábo koniá/ nákształt Spiśnikow Niemieckich StarWyp B2.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: WM
Data ostatniej modyfikacji: 28.02.2023