ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
Kn, T, L (XVII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI

Najwcześniejsze poświadczenie: 1624-1639

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

	M.				antaba \|\| hantaba
	D.				antaby \|\| hantaby
	B.				hantabę \|\| hańtabę
	N.				antabą \|\| hantabą

liczba mnoga

	M.				antaby \|\| hantaby
	D.				antab \|\| hantab
	B.				antaby \|\| hantaby
	N.				antabami \|\| hantabami \|\| hańtabami

Etymologia

niem. Handhabe

Znaczenia

1. »uchwyt, rękojeść; klamka«

– Co się tycze kół 4, same właśnie demonstrują swoje chowanie, ponieważ są skończone z ryfami, z hańtabami [...] i szynami przybite. AquaPrax 126.
– Antábá/ vide Rękoieść/ Ucho u státku/ Kolce l. Kn 7.
– U iednych [drzwi] Zamek pobielany z Hantabą u drugich zasuwka tylko. ArchRadziw 1638 68, 10.
– Przy tey opasce przypráwuią się do dziáłá ántaby, za ktore się ná łoże podnosi y z niego składa, y zowią ich Delfinami, ponieważ ná kształt tych bywáią uformowáne. UffDekArch III, 60.
– Miasto antaby przy szrobie, może bydź łopatka prosta żelazna. SolArch 100.
– Do izby drzwi na zawiasach z klamką żelazną, hantabą. InwChełm 82.
– Handhabe, Ohr etwas anzufassen. Bügel an Pistolen Flinten. anse, portant, oreille. fougarde de pistolet, de fusil. T III 8.

2. »żelazna lub drewniana zapora wzmacniająca zamknięcie«

– Woz Piwniczny o Trzech Puzdrach [...] z Zawiasami, Zamkami, Zaszczepkami y Antabami. ArchRadziw 1638 256, 9.
– Do którego [budynku] wchodząc są drzwi na zawiasach żelaznych, z klamką i skoblem, i z hantabą, zaporą drewnian. InwZawVet 236.
– Sienne drzwi ze dworu na zawiasach, hantaba przy nich i klamka. InwKal I I, 199.
– Z tej sieni przychodząc ku izbie, drzwi na zawiasach żelaznych i hakach dobrych, u tych drzwi antaba żelazna do przywierania. InwKal I I/ 735.
– Do transitu drzwi troje, jedne z alkierza, drugie z ogroda, trzecie do samej komórki, wszystkie na zawiasach z zaszczepkami, probojami i antabami. PiotBrań 412.

Przenośnie

Zmiłuj panie nade mną: nim duszę pozbędę, Daj fortecę świętemu Duchowi w komendę, żeby, wszytkie szatańskie wykurzywszy draby, Nowe do serca mego wrot przykuł antaby.PotFraszBrück I I, 580

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

ANTABA