ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
L (XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, T

Najwcześniejsze poświadczenie: 1601-1738

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

M.		charłak \|\| harłak
D.		charłaka
B.	uż. żyw.	charłaka
N.		charłakiem \|\| harłakiem

liczba mnoga

M.	uż. osob.	charłacy
	uż. nosob.	charłaki
D.		charłaków
B.	uż. nosob.	harłaki
N.		harłakami
Ms.		charłakach

Znaczenia

»człowiek ubogi, biedak, nędzarz«

Niedawny czas za Iasnie Wielmoznego I. M. X. Mostowskiego było nalezytego gospodarza dziewiąci, teraz nas mizernych y głod cierpiących charłakow tylko piąci [...]. SupGniezUl I, 765.
Widziałbym był w tych błogosławionych ziemiach stojące wiecznym chwały i pamięci splendorem mistyczne owe trony Salomonowe, na których przybiór i ozdobienie nie snowały pracowite mizernych robaków i charłaków wnętrzności, ale tylko kość sło[niowa całą zasadziła aparencyją dla pożytecznej osiadającym je monarchom] nauki i przestrogi[...]. MałpaCzłow 165.
Nie miałem, mówię, mówić tu o mizernych ubogich charłakach i poddanych naszych [...]. MałpaCzłow 207.
– Żal się Boże tak ogromnej fatygi WMćPaństwa, którą, widzę, nadgradza ciągnienie do proporcyi imprez podjazdowych od miasteczka do miasteczka, ode wsi do wsi, od dworu do dworu, z ostatnią zgubą mizernych charłaków szlacheckich. MałpaCzłow 281.
Lecz nie jak od żołnierzów, jak od płochych dzieci: Wojsko teraz niepłatne! To racyja gładka, Niegodnaż zmiłowania ojczyzna, bo matka, Nielekce zatrudniona od Moskwy, Kozaków, Od Sasów, od kałmuckich, wstyd wspomnieć, charłaków. ZarzLudzRzecz 179-180.
[...] ludźie bárdźiey, boią się charłakiem Bydź, niżli codźień szalonym piiakiem. DuńKal G2.
Barźiey w ten czás, kiedy z sobą trzaskiem y furyą vestigia swoich rządow imprimit, źle czynić, commune iest z náylichszemi hárłákámi, dobrze czynić, z samym tylko Bogiem commune [...]. DanOstSwada II, 4.
Juz ci to iść, jak iść, mniejsa, ale z cym iść? To stuka, co damy Tak wielkiemu Panu, kiedy nic godnego dla niego nie mamy - Chyba jak charłacy, Ze mu z nasej pracy Co darujemy. RozPasOkoń 307.
A w tym wiednym momencie sprawiedliwosc Boska Gwałtowny ogien przepusci y w pęrzynę wszystkie dostatki obroci y zowego Ioba Charłak się staie. GarczAnat 124.
Wyschłe y hektyczne Oraz z podiezdkiem konie Apokaliptyczne Na targowisko poszły w przedaż bez litkupu Bo się każdy drogiego obawiał okupu Widząc chudopacholskie mizerne harłaki Wyschłe y wywiędniałe z głodu iako haki. ZałJAPróba 52.
Niech kto w wszystko opływa, á z tym iest zmindakiem Trzymám go nieszczęśliwszym niż by był harłakiem. ZałJAPróba 55.
Polska stała się Piekłem dla biednych Wieśniaków, Raiem zaś przewybornym dla Zydów charłaków. BenedList 6v.
Biedny Rod twoy, w nich [lasach] się błąka, Gdy go nie pożywi łąka, Gdyby co nie porwał w trzodzie, Wyginąłby wszystek w głodzie, Bo coż proszę za stan taki, Szukać chleba iak charłaki Nic pewnego, wszystko z znoiem, Każdy obiad z krwawym boiem. FontJJakubWBajki 12.
OYCA skłoń Córko pokorą niewinną; SYNA nam z niewol powagą Matczynną: DUCHA Swiętego miłości Twey mocą Oblubienico jęcząca dniem, nocą. A jeśli jaka w nas będzie gołota, Niech nas charłaki twa okryje cnota: Ile gdy stanąć każe Sędzia, zwłaszcza Z pod miłosierdzia nas mu ukaż płaszcza. BenisKPieśni I5v-I6.
Cóż na to wszystko mówi owa dzikość, i grubość, która niechce w chłopku swym widzieć, tylko naynędznieyszego charłaka, samą podłością, dyszącego? KarpowKazJub 127.
FIGARO. Ubogi to harłak, który pokazuie muzykę Rozynie iego. zatopiony w swoiey sztuce, oszust, klękaiący na kolana przed pieniądzmi i z którym łatwo będzie można przyiść do końca. BeaumKuszCyr 29.
[...] chciał się z rozpaczy rzucić w rzekę; aż w tym momeńcie wstrzymał go charłak iakiś łzami zalany; ten ściskaiąc go, zawołał: „Wszak to Brat móy kochany Bekir! FlorianBykBat A8v.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Odsyłacze

Patrz: *CHARŁACZEK.

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

CHARŁAK