Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

*HETMAŃSKI

przym.
ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
L, SWil, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI (?), Kn (?), T (?), SW (?)


Najwcześniejsze poświadczenie: 1609
Formy gramatyczne
lp M. ż   hetmańska
n   hetmańskie
D. m   hetmańskiego
ż   hetmańskiej
C. ż   hetmańskiej
lm M. mos   hetmańscy
D.   hetmańskich
N.   hetmańskiemi
Znaczenia
1. »odnoszący się do hetmana, hetmaństwa«
  • – Praezentuię odezwanie, Niechcąc wtym de esse [uchytbić] co Funkcyiey Hetmanskiey et Authoritati WMM Pana debetur [należy się]. PasPam 162.
  • – Iest w respekcie u WMMPana Urzędu mego Hetmanskiego prerogatywa. PasPam 172.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • artykuły wojenne hetmańskie:
    • – [Tytuł] Artikuły woienne hetmańskie. ArtWojHet k. tyt.
2. »zostający pod dowództwem hetmana«
  • – Woyska Dywizyiey Hetmanskich postanowiskach daleko stali. PasPam 81.
  • – Woysko [...] złączyło się z Hetmanskiem, ale nie wszystkie Chorągwie bo krolewskie iego Samego y insze iako to Zięciowskie Starosty kaniowskiego tez, Niechciały się łączyć. PasPam 115v.
  • – Hetmanskie Woysko iuz było iako dudy nadęte y srogiego ducha miało do konfederacyiey. PasPam 115v.
3. »będący własnością hetmana«
  • – Hetmanska głowa droga iest. PasPam 101.
  • – Potym tedy iakosmy się z Woyskiem rozeszli szedłęm Hetmanskiemi Maietnosciami. PasPam 166v.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • hetmańska buława (sz. zm.):
    • »symbol władzy hetmańskiej«
    • – Wyimie [śmierć] Hetmańskich Buław ze trzy kopy, Bończukow tyleż, Buzdyganow, tarczy. DrużZbiór 431.
  • ordynans hetmański:
    • – Po zakończonéj wojnie z Turczynem posługi Paleja tantisper nie potrzebowała rzeczpospolita, a do tego periculosum quid było owego sąsiada chłopa trzymać, który nie tylko ordynansów hetmańskich nigdy słuchać nie chciał, ale téż i dobra różnych panów wokoło Chwastowa leżące do swoich intrat akkomodował, i ledwie co z wielkich panów komu z nich intraty pozwalał brać, a swoim na konsystencye ich obracał Kozakom. OtwFDzieje 15.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

HETMAŃSKI
rzecz

w funkcji rzeczownika
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
Najwcześniejsze poświadczenie:
1656-1688
Znaczenia
»podkomendny hetmana«
  • – Niemogło to bydz że by Marszałek był z inszey dywizyiey per rationem [z przyczyny] że tam Woyska dwie częsci większe Conclusum [postanowiono] tedy że z Naszego Woyska Substitut a z hetmanskich Marszałek. PasPam 115v.
  • – Woysko tedy poszedszy z pod kobunia [Kobrynia] złączyło się z Hetmanskiemi. PasPam 115v.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 17.01.2010
Autorzy:
Data ostatniej modyfikacji: 17.01.2010