Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

*INSZY

zaim. przym.
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1606
Formy gramatyczne
lp M. m   inszy
ż   insza
n   insze
D. m   inszego
ż   inszy ||   inszej
n   inszego
C. m   inszemu
ż   inszej
n   inszemu
B. ż   inszą
n   insze
N. m   inszem
ż   inszą
n   inszem
Ms. m   inszem
ż   inszej
n   inszym
W. m   inszy
ż   insza
n   insze
lm M. nmos   insze
D.   inszych
C.   inszym
B. nmos   insze
N.   inszymi
  inszemi
Ms.   inszych
W. nmos   insze
Znaczenia
»inny«
  • – Zaczym i ten konsens ich żadnej wagi nie ma, kiedy to constat, że tamta być mogła, w czym mię naprzód p. Marszałek kor. w Proszowicach upewnił, potym i kilka inszych pp. senatorów, z których niektórzy od posła CJMci, który tu był po sejmie, asekurowani w tym byli. SkryptWojCz II 279.
  • – Do Orszy K. I M. przybył tám nie zástał przepráwionych roth tylko I. M. páná Krákow ludzi 300. páná Woiewody Kiiowskiego rothy vsárskie/ páná Przemyskiego ludzi 900. páná Podskárbiego Nadwor Litew. insze rothy kwarciáne pozad ná nieprzepráwnych lásách w ktorych vrzędnik X. Biskupa Wilen. dowiedziawszy sie/ że zá pánem Hetmánem tymże gościncem ná Ihumeną nástępuie woysko/ mosty pozmiátał y drogi zárąbał. BielDiar Aij.
  • – Miedzy Compeditormi/ wielom był obrány/ Drudzy názad muśieli á ten co przeyrzány. Przed inszymi mieysce miał y swą gorę wyniosł/ Vstąpić inszy muśiał y repulsę odniosł. HofmańPor Aijv.
  • – Trzeciego dniá gdy zamek rewidowano ználeźiono żytá/ owsow/ iećzmionow/ słodow/ szpichlerze kupámi wielkimi násypáne/ y inszey żywności; To iest/ miodow przásnych y pitych/ gorzałek/ másłá/ miąs więdłych/ sádeł [...]. RekupSmol Aiijjv.
  • – [...] tá byłá naprzednieysza przyczyná wszytkich Szpágiow/ y Iáńczárow/ żeskárby wszytkie chćiał wywieść/ y insze przyczyny były/ owo czego Oycowie nászy nigdy niesłycháli. BuntCara A4v.
  • – Pośiłki insze nástępowáły/ á osobliwie I. M. Pan Hálicki z pułkiem swoim [...]. Pogrom B.
  • – [...] Co więźniámi zostáli/ inszych więźniow śiłá/ Przez ktore to znieśienie moc się ich zwątliłá. DobrociesRel B3v.
  • – Powierzył tedy zamysłu swego dwiema inszym/ to iest Stephánowi Szátánowskiemu/ y Ianowi Stołczynie [...]. OpisGal A2v.
  • – [...] ten Narod Polski/ miedzy inszemi Narodámi iest waleczny [...]. NowinyMosk A2v.
  • – [Sułtan Amurat wziął na wojnę] potrzeby rzemiosłá y dźiełá woiennego: a miánowićie/ Námioty wielkie y máłe/ dla siebie y dla ludzi/ y dla koni/ kosztowne y proste/ báwełniáne y płoćienne/ y skorzáne: przytym prochy/ kule zelázne y ołowne/ y kámienne/ łancuchy tákże do dźiał/ y drugie do opasánia obozu miąższe/ dźiałá srogie burzące/ y polne nośne długie/ pułdźiáłká/ hakownice/ orgánki ná kołkách długie/ hárkábuzy/ petárdy gotowe/ dziáłá skorzáne/ dźiáłá drewniánie/ muszkiety/ mozdźierze wielkie y máłe/ iánczárki/ dźidy/ kopie/ coby nád zamiar było [...] y inszych rzeczy wszelákich sroga rzecz y niepodobna/ do liczby y opisánia [...]. StarWyp A2-A2v.
  • – Krol Portugálski krom Luzytánii w Europie, má też insze państwá. BystrzInfGeogr E3.
  • – Jest sam dobrego mienia swoiego sprawcą, y nie insze podaie sposoby do zapomożenia Oyczyzny, nad te ktorych użył do zbogacenia siebie. Monitor 19.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

od przysł.: Panu Bogu świeczkę i diabłu ogarek.
  • – Ani Bogu świeczki ani komu inszemu [diabłu] ożoga. PasPam 285.
  • (wariant I):
    – Insza barwa; insza strawa/ abo potrawa. KnAd 326.
  • (wariant II):
    – Insza barwa; insza strawa/ abo potrawa. KnAd 326.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • powiedzieć się do inszego domu:
    • »podać się za kogoś innego«
    • – Rzeką nato a czemus się powiedział do inszego Domu [...] Temu że by się waszey zbył napasci. PasPam 183.
Związki frazeologiczne

  • w inszej chodzić skórze:
    • – Y ieźli iáko Sóńce, rozum do MIesiącá NIe rządzi? wziąwszy z ziemie, aż do Piekłá strąca. Coz pisać o odmiánie? gdzie się ták náturze Zdało: że niemal, co rok, w inszey chodzim skurze: Ze ieźli się nie widzą, chodć Vr"acie rodzeni, NIe znáią, ták się ciáło w krotylkim czásie mieni. PotPocz 71.
  • zacząć z inszej beczki:
    • – chciałem ią zacząc z inszey beczky OpalKListy 461.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – Chłop rádby co tydzień Woytá/ co miesiąc Vrzędniká / á co rok inszego Páná miał. RysProv II, 5.
  • – Grzeczność. 1) Wohlanständigkeit, Höflichkeit, gute Aufführung [...] 1) bienséance; gentilesse, civilité, bonne conduite; politesse, honnêteté [...] § 1) insza stołowa, insza gruntowna grzeczność [...]. T III 431-432.
  • – Inszy chárt porwie kotá, nie ten co dogoni. PotPocz 66.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

INSZA

w funkcji predykatywnej
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
Najwcześniejsze poświadczenie:
1606
Znaczenia
»jest czym innym«
  • ~ Rokoszanin: Inszać to, miły panie sąsiedzie, pod Stężycą albo pod Lublinem beła, a insza na rokoszu. RozRokCz II 119.
  • ~ A także to ma być: kiedy król komu prawo złamie w Polszcze, to Ociec św., w Rzymie mieszkając, prawa naszego nie umiejąc ani do niego należąc, naprawować to ma auctoritate sua? Bo co w rządzie kościelnego nabożeństwa, to insza. RepRespCz III 401.
  • ~ Powiádáią/ iż insza iest słowo Boże/ á insza Chrystus. BotŁęczRel IV 157.
  • ~ Insza iest nád rozum, insza przećiw rozumowi. SkarMes 30.
  • ~ Bo insza iest co przyrodzenie dáło/ á insza co szcżęśćie przyniosło. BudnyBPow 78.
  • ~ Náostátek y białegłowy brzemienne/ do tey wody nie máią iezdźić/ áby snadź przed cżásem nie poroniły płodu/ insza iest że się mogą náparzáć. SykstCiepl 149.
  • ~ Bo insza iest mieć vmieiętność/ insza vmieiętnośći vżywáć. PetrSEt 150.
  • ~ Insza iest kiedy się tákie znáki ná niebie dźieią/ ktore káżdy muśi zá cudowne przyznáć/ iákie są potyczki y potrzeby woienne/ grzmoty zbroy y innego oręża. BemKom 16.
  • ~ Lecz wierę insza/ namilsze Dźiećię/ dopuszczáć Mátce/ by ćię w pieluszki vwiiałá. insza gdy święte vstá z miłośćią czynią cáłowánie; á niż łańcuchy dźwigáć ná szyiey/ ábo też ćierpieć zdrádliwe vstá Iudaszá. HinPlęsy 74.
  • – Insza iest potrzebowáć/ potrzebuiąc prágnąc. Insza bydź w niedostatku/ á przećię on znośić. OpalKSat 141.
  • ~ A insza teraz kiedy to Granaty y Bonty, kartace wypuszczą kiedy zokrutnych kartanow iako Cebry kule wylecą kiedy uczynią deszcz ognisty y przez pancerz y przez łosią skorę y przez wszystkie vestimenta Ciało az do kosci przenikaiące y iak swiderkiem wiercące. PasPam 258v.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 05.11.2024
Autorzy: SPas
Data ostatniej modyfikacji: 05.11.2024