ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1621-1643

Formy gramatyczne

lp	M.	ż	jawna
	D.	ż	jawnej
	B.	ż	jawną
	N.	ż	jawną
	Ms.	ż	jawnej
lm	M.	nmos	jawne
	D.		jawnych
	B.	nmos	jawne

Znaczenia

1. »widoczny«

– Winszował kurfistrz Woiewodzie tey Szczęsliwosci ale iawną znac mu było z oczow zazdrość że Pan Bog Sławną podał Fortecę. PasPam 72v.
– Nie mam po Bogu inszego asyllum gdzie by się uskarzyć poniesioney krzywdy y komu by opowiedzieć oppressyią iawney Niewinnosci. PasPam 149v-149a.
– Wolę rzeczom moim attendere [poświęcić uwagę] niz umierać patrząc natak iawne Scelera [zbrodnie] y powiedać zeto cnoty. PasPam 195.
– Z iawną Przeciwko Samemu Bogu kozdy taki wyuzdał by się niewdzięcznoscią, kto między inszemi dobroczynnemi Faworami tego tez z osobliwym dziękczynieniem nimiał przyimować Charisma [daru]. PasPam 204.
– Z dobic to nikogo nie moze kto szczerą przyiazn iawną oddaie niewdzięcznoscią. PasPam 224.
– Wtem mogę konkurować z Rzymskiem Potentatem. O czym iawnych dowodow wywodzic nie trzeba. PasPam 273v.

2. »znany, wiadomy«

– Nąm [...] Iuz są wiadome y Iawne iego Actiones [czyny] [...] Więc expedit [wypada] że by to y insi wiedzieli iaką się nagradza wdzięcznoscią. Tym ktorzy są bonarum Partium [po słusznej stronie]. Dobrego zatym uprzeymosci waszey zyczemy od Pana Boga Zdrowia et felices successus [i powodzenia][...] Ian Kazimerz krol. PasPam 152.
– Na tak iawne Swiatu patrzy twoie czyny. PasPam 269v.

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

jawne rzeczy:

– Iawne to rzeczy MSCi Panowie iawne, Że nas dotąd Piastowała Boska Protekcyia. PasPam 118.

3. »realny«

– Niech omnie rozumieią iako chcą puko mię ztey opiniey sama iawna nie wyprowadzi rzeczywistość. PasPam 145v.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń

Związki frazeologiczne

ślub jawny:

– Profés/ zakonnik co ślub iáwny uczynił. [...] Hieromonachus [...]. Kn 823.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Podhasła

Formy gramatyczne

Najwcześniejsze poświadczenie:

Znaczenia

»jest ogólnie znane«

~ WE wszelkich nászych spráwách wzgląd trzebá mieć ná czás/ według ktorego káżda rzecz spráwiona y pożytecznieyszą y vdátnieyszą bywa/ gdyż też y to dosyć iáwna wszytkim bácznym/ że te niskie źiemskie rzeczy bywáią od niebieskich gwiazd y okręgow wyższych/ dźiwną spráwą Boską sporządzonych/ spráwowáne y rządzone/ á naybárźiey od mieśiącá źiemi naybliższego/ ktorego szkodliwey wilgotnośći ták się zda/ iákoby wszytko podlegáło. ktory to przez opánowánie naymnieyszego okręgu nayprędzey też bieg swoy odpráwuie/ obiegáiąc wkoło wszytkie známioná niebieskie we dwudźiestu y dźiewiąćiu dniách/ według ráchunku pospolitego/ á zábawiáiąc się w kożdym znáku dni pułtrzećiá y minut trzydźieśći/ co raz inákszą władzą y wolność swą rośćiąga. DorHip II Livv.
– A wszak to jawna, żeśmy się w pana odmieniać nie chcieli krom łbów szalonych; ani pan wojewoda krakowski sam odmiany chciał ani wszyscy, którzyśmy się tam byli zjachali [...]. BazylAntidotCz III 271.
~ Nákoniec nie tylo to iest rzecz iásna/ iż Papieżowie máią tę władzą; ále też y to iest iáwna/ iż rzadko się tráfiáło/ áby owi co się pokázowáli vpornie nieposłusznymi/ przećiw Vikáriemu Christusowemu/ y pogárdzáli iego władzą [...]. BotŁęczRel III 80.
~ On od ziemie podniósszy pochyloną głowę Tak, że mógł dobrze słyszeć Orlandowę mowę, Wszytkę prawdę powiadał, jako się toczyła, Tak dobrze, tak wyraźnie, że to jawna była Orlandowi z jego słów, że nie beł nic krzywy I niewinnie miał umrzeć rycerz nieszczęśliwy. ArKochOrlCz II 209.
~ Poniewaz przez experyencyą iawna, iż wolno y wolnym krokiem idący, pospolicie uidzie na kwadrans krokow 1500. BystrzInfRóżn Z2v.
~ Lecz to niesłusznie, gdy sigillum secreti nie na tym zależy, mieć dóm swój w niesłychanych kłótniach z plotek pochodzących, ale tam, gdzie słuszna rzecz jest, wtedy kawalerska, do zabicia zachować on, by nie był wyjawiony. RadziwHDiar 190.
~ To jawna jest, że królowie, kiedyby chcieli, mają w ręku moc obalenia Rzpltej, odejmując jej gorliwszych obywatelów przez swoje łaski i ogołacając ją ze swoich obronicielów. KonSSpos 263.
~ IAko sie tu rozumieć ma/ iest dźwięk głosu/ według miáry przyrodzenia cżyiego brzmiący/ gdyż iáwna to/ że stáry niemoże ták ćienko intonowáć/ iáko chłopiec w kilkunastu lećiech/ chłopiec záś ták grubo/ iáko iuż letni/ dla tegoż iż iest rożność w głosách/ rożność też muśi bydź y w pisániu. GorMuz b4v.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

*JAWNY

JAWNA