ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
L (2. poł. XVIIIw.), SWil, SW

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, T, SJP

Najwcześniejsze poświadczenie: 1686-1721

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

	M.				karystia
	D.				karystii
					karystiej
	B.				karystią

Etymologia

śr. łac. caristia

Znaczenia

1. »brak, niedostatek, bieda«

– Szturmował interea bardzo często, a do tego zakonom i miastu naprzykrzyło się i karystyja być poczęła, musieli w medium y komplanacyą uderzyć, którym jp. hetman de proprio aerario wypłacił za dwie ćwierci, w ekonomiach rozdał konsystencye i urazy amnestyą pokrył. ZawiszaPam 187.
– [...] tenże sąd paterne postępując i mając w konsyderacyjej w młodych latach swywolą podczas karystyjej potrzebę sufficjencyjej zdobywającej, a w starszych latach przebłaganie za te uczynki Majestat Boski i poprawę życia, temuż Kasprowi Sopacie rękojmiją stawić nakazuje [...]. KsJaz 117.
– Litwa téż niedaleko stanęli, a to musiano uczynić dla karystyi wielkiéj paszy: rozdzielono znowuż wojsku na 3 obozy dla sposobniejszego pożywienia koni [...]. OtwFDziejeCzech 287.
– [...] kárystya zboża bárdzo wielka iest ná Podolu. KurierPol 1730/21, 80.
– Xiążęta Ichmość Lubomirski iáko to Bogusławski, y Sandecki Stárostowie do tych czas w Dreźnie commorantur, gdźie woda poczyniwszy znaczne szkody, y nieurodzáie, karystyą znaczną w cáłey prawie Sáxonij, iáko y ná innych mieyscách zrobiła. GazPol 1736/10, 1-2.
– BESOIN, subst. m. (Manque, disette dequelque chose) Opus, Cic. POTRZEBA, niedostatek czegoś, karystyá. DanKolaDyk I, 191.
– Lubo każda ruptura, y deklaracya woyny znaczy ludzi decess sprawuie, w Bataliach, w Podiazdach, y wniespodzianych inwázyach, ná ktorych Potyczkach, od oręża y strzelby wiele ludzi nie tylko ginie, ále y dozgonnie kálekami zostaią, tudzież przez niewczaszy w Márszach kárystyą pożywienia, y záraze nie[!] się rożnemi chorobami, siła z tego zchodzi świáta. GarczAnat 154.
– Wracając się zaś z relacją w upadku fortuny dziada mego, że trzymanie czopowego mińskiego i orszańskiego były tego okazją, tak opisuję. Najprzód, że prenumeratę dał Sapiezie, podskarbiemu wielkiemu W. Ks. Lit., na kontrakt, a na tę sumę zapożyczył się potem, że za uniwersałem królewskim Jana Trzeciego ob calamitatem karystii była na rok prorogacja, alias libertacja od tego podatku, ale podskarbiowie nie chcieli onej akceptować. MatDiar 381.
– [...] w Litwie zaś głębszej rok był barzo nieurodzajny, a zatem wielka karystia. MatDiar 394.
– Przyznam ci się moy Kuzynie, że i z tey części cale nic nie profituię, á dziwno mi, że ty i Litośnicki z podobnie uzyskanych kawałkow, nie skarżycie się bynaymniey ná takąż karystyą. MarewPol 15.

2. »głód«

– FAMINE, subst. foem. (Disette generale de fruits et de bled.) Fames, is, foem. Cic. GŁOD karystia powszechna. DanKolaDyk II, 11.

3. »drożyzna«

– VIVRES [...] PROWIANT roczny ná cały rok opatrzenie żywnośći, *Chartésdes vivres. Annonae caritas. Cic. *Kárystya drogość drożyzna [...]. DanKolaDyk II, 588.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

KARYSTIA