Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

KOŃSKI

przym.
ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1603
Formy gramatyczne
lp M. m   koński
n   końskie
C. m   końskiemu
ż   końską
N. m   końskim
Ms. ż   końskiej
lm C.   końskim
Znaczenia
»związany z koniem«
  • – Sadło końskie [...] najlepsze na wyprawę rzemienia, bo się snać taka skóra wody nie boi. DorHipTur 14.
  • – [Jeźdźcy] Rozmaite na nos [koński] łańcuszki przyprawują dla umiarkowania noszenia głowy, pohamowania burzliwości końskiej i odjęcia jakiej krnąbrności, bądź urodzonej, bądź nałożonej. DorHipTur 77-78.
  • – Ma być [ulica] brukowana równym kamieniem abo też cegłą, a obu stron w niej ku nogom końskim rynsztoki, dla ściekania wody i gnoju rządniejszego wymiatania. DorHipTur 81.
  • – Hálsbánt koński/ Phalerae [...] Primus equúm phaleris insignem victor habebit [...] phaleras esse pretiosum quemuis equi ornatum, sine in fronte, sine in capite, sine in pectore. [...]. Kn 222.
  • – Dumne Kozakow Dnieprowych iuż trzeci raz ánimusze, odmścicielce szábli W. X. M. podáie, tábor nieprzyiázny odwadze otwira, y trupámi ná milę końskiemu kopytu gościniec burkuie [Hetman Polny Mikołaj Potocki]. KalCuda C3v.
  • – Asz ćwiczony w Rycerskim: Rotmistrz ieden dziele, [...] Wpadł iáko Iástrząb z gory: w Pogáńskie łóżysko. Wpadł iáko Cwik między mdłe: głodny Kuropátwy, Vczynił swą odwagą: wszystkim przystęp łátwy. Ktory, że się z przodkow swych Iástrzębicem zowie? Bierze od Bolesłáwá: Herbem Krzyż w podkowie. Ze skarb drzewá świętego: ktory ludziom rodzi, Zuwot wieczny: podkową: końską, oswobodzi, Iástrzębá w Hełmie bowiem, iáko skrzydłem ná niey, Wleciał: gdzie bosęm trudno, z kąd spádną Pogáni. PotPocz 117-118.
  • – KON Morski [...] Iest Zwierz ciałá składem do Brytána Angielskiego podobny głowę iednak Końską máiący, gruby bardzo w sobie y otyły, w wodzie rybámi, ná lądzie tráwą żyie. ChmielAteny1755 I I, 477.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • bot. opich koński:
    • »Przewłoka czarna; Smyrnium olusatrum«
    • – Pietruszká álbo Opich Alexándriyski/ drudzy Opichem wielkim/ drudzy Kobelim/ álbo konskim zowią: rożny iest od Opichu Mácedońskiego. SyrZiel 1086.
  • młynik koński:
    • »młyn, w którym do poruszania żaren wykorzystuje się pracę konia«
    • – Młynik koński blisko zamku, koło kamieni dobry, z wierzchu z gruntu zły, to jest dachu całego potrzebujący i rynien. InwKal II 59.
  • młyn konny II || młyn koński I (sz. zm.):
    • »urządzenie napędzane dzięki pracy konia«
    • – Ten za się zawiodszy go ná targ do kozłowa/ Zá pieniądze gorowe do pierwszego słowá Przedał Arabinowi do Konskiego młyna/ Tám był przez dwá mieśiącá. PaszkMrDzieje 23.
    • – Przydáwszy skrzynię z pytlem/ i mąkę mieć możesz. Iest mieyscámi w częstym używániu/ miásto owych máchin końskich młynow/ w kąćiku browáru/ ledwo nátrzy łokćie mieyscá zástąpi. SekrWyj 235.
    • – NA iednym mieyscu w Krákowie we Młynie Konnym, było koło srogie á kształt kołá K [...]. SolArch 93.
    • – Młyn pod górą koński, w wiązanie, lepionkę, dach tarcicami pobity, który już zgnioł, wszędzie zacieka, reparacji dobrej potrzebuje. InwChełm 14.
    • – D. Wiatrak za kontraktem die 15 octobris 1736 przez JMP Śmigielskiego burgrabiego starogrodzkiego danym, do dalszej dyspozycji trzyma oraz z młynem końskim Marcin Konrad, powinien te oba młyny w porządku trzymać. InwChełm 32.
    • – Młyn [...] młyn koński; młyn konny; młyn ośli. Roß-Mühle, Esels-Mühle. moulin aux chevaux; moulin aux ânes. § młyny końskie są trybowe o dwuch kołach i dwoygu cewach, proste o iednym kole i iednych cewach. T III 848.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

*KOŃSKA

Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Najwcześniejsze poświadczenie:
1633
Znaczenia
składnik nazwy geograficznej hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji
  • – Na przyszłą Wielkanoc, gdy Chrystus z niewoli brańce święte wywodzi, padniem w Końskiej Woli, gdzie duchy z pogańskiego otrząsszy barłogu, przy świętych sakramentach ziścim śluby Bogu. TwarSLegK 235.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 21.06.2010
Autorzy:
Data ostatniej modyfikacji: 21.06.2010