ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1615

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

M.		kontusz \|\| kuntusz
D.		kontusza
B.	uż. nżyw.	kontusz
Ms.		kontuszu

liczba mnoga

	B.			uż. nosob.	kontusze
	Ms.				kuntuszach \|\| kontuszach

Etymologia

węg. köntös

Znaczenia

»wkładana na żupan długa wierzchnia suknia z rozciętymi rękawami«

– Taksa ruchomych rzeczy Kontusz granatowy za fl. 27 Bekieszka za złotych 18. FraszNow 212.
– Kontusz Wiszniowy Saiowy Barankami birkowemi podszyty. ArchRadziw 1638 79/1, 53.
– Tu iuż 6 Trębáczow nástępowáło/ trzey I. M. P. Woiewody/ w żupanách átłasowych żołtych/ á w kuntuszách/ y czapkách kármázynowych; A trzey I. M. X. Biskupá Wármińsk. w żupanách átłasowych białych/ á w kuntuszách sukiennych źiełonych [!]. WjazdPar a3v.
– Krawcy szyią telety kraią złotogłowy Az nich zas brandibury Kabaie kontusze. OpalKSat 100.
– Do krola Zołnierze wstępowali in vesto peregrina [w strou cudzoziemskim] posroiwszy się ładnie Zupan z drelichu kontusz także z drelichu. [...] kontusz po kolana y z tąd to był nastał ten stroy krotki y boty z podwiąskami. PasPam 79.
– Spoyrzy na mnie z boku niezdałęm mu się do tey konfidencyiey żem był w szarym kontuszu nie ufał mi rozumieiąc że iaki pachołek hołota. PasPam 97.
– Kontusz czy Togá/ pod nią cudne Rysie [...] Albo też Sobol co z Moskwy tą furą Przywiezion/ dyszy mu [husarzowi] pod Brándeburą. KochProżnLir 50.
– Kiedy iuż Chmielnicki gwałtownie następować począł, dlatego rzucali wszyscy owe swoie wymyslne dostatki, [...] Rysie, Zupany Bławatne Kontusze, Pasy Perskie. HistBun 6v.
– Będzie báránia opuszká i kontusz, álbo czukay birkámi nie Egipskiemi, álbo Podolskiemi, Wschowskiemi podszyty. MłodzKaz IV, 8.
– Zbytki [...] O czymże Polska myśli [...] Żeby im grały trąby, skrzypce i wiole; Żeby po stołach w cukrze piramidy stały I winem, z suchych groznow wspienione kryształy. Już ci niewiasty złotem trzewiki niestoty, Mężowie nim wszeteczne wyszywają boty. Już perły, już kanaki noszą przy kontuszach; Poczekawszy będą je nosili na uszach. PotFraszBrück II 147.
– Ieden Korab ná pálcu, á drugi ná grzbiecie, Nosi ten zacny Szláchcic, bo żadnego Zwierzá, Nie mász żeby go oprocz łapci á kołnierzá, Tám sáme tylko rysie, wyglądáią cynki. Pod kontusz nie wszył sobie są y morskie świnki. PotPocz 132.
– Kontusz popielaty, barakanowy. SzkółRzewGęb 223.
– Dragatowi, szlachcicowi z partii tegoż Kossowskiego, kontusz rozszarpniono. MatDiar 115.

Przenośnie

Gdy Febus wdzięczny wieje, ziemia skarby rodzi, której przykry Akwilo zbytnim mrozem szkodzi. Raz na niej śnieżny kuntusz, drugdy lodowaty, wnet jej potym zielone Febus sprawia szaty [...]. HugLacPrag 146
Porwimysz się na trąbe Bożą: wszyscy wcześnie Iemu duchem, nie światu żyimy tu cieleśnie, kto chce żeby Aniołem iego była dusza, Raczey, a nie podszewką, diabłu do kontusza.PotPocz 108

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

KONTUSZ