Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

KRUK

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp, Kn, T, SWil, SJP

Nienotowany w słownikach:
SXVI (?), L (?), SW (?)

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   kruk
D.   kruka
C.   krukowi
N.   krukiem
liczba mnoga
M. uż. nosob.   kruki
B. uż. osob.   kruków
uż. nosob.   kruki
Znaczenia
»ptak z rzędu wróblowatych«
  • – Tym się też brzydzić będzie z ptástwá, y jeść ich nie będziecie/ bo są obrzydliwością: jáko Orłá/ y Gryfá/ y morskiego Orłá/ Y sępá/ y Kánie według rodzáju ich. Káżdego Kruká według rodzáju jego: Tákże strusá/ y sowy/ y wodnej kánie y Jástrzębá/ według rodzáju ich. Y Puhaczá/ y Norká/ y Lelká/ Y Lábęciá/ y Bąká/ y Bocianá. Y Czáple/ y soiki, według rodzáju jch/ y Dudká y Nietopyrzá. BG Kpł 11, 13-19.
  • – Szwiec jedennim się ta burza między Augustem i Antonim jego emulem skończyła nauczy[ł] dwu krukow mówić jednego Salve Auguste victor et imperator, a drugiego salve Antoni victor et imperator. PotWoj XI-XIv.
  • – Miwałęm bardzo dobre Sokoły Iastrzęby Drzęmliki, kobusy, kruki co do Berła chodziły y kuropatwy pod nimi olegały. PasPam 256.
  • – Gęsi, kaczki Czaple, kanie, kruki uganiał [sc. jastrząb] tak iako przepiórki. PasPam 256.
  • – Kruk nade psy lata czasęm tez padnienia charcie. PasPam 256v.
  • – Tegoś nie wiedział [...] Zebyś sam Orłem, co się nie zgodzi ze skępcem, Ciału krukiem, światu Lwem, y nieprzyiacielem, Wstawszy z grobu po Niebie? tchem buiał Anielem. PotPocz 120-121.
  • – Korwin Szláchcic nie Prorok w tey czeka wertebie, Niebieskiey rosy: nic mu po mięsie po chlebie, Nie pierścień? Sygnet Kruk ten, z Boskiey ręki zdięty, Trzyma w nosie swym, ktorym grob iego zámknięty. PotPocz 147.
  • – Po Klasztorach choć drugi nie rozumie, uczy. Iakby nie toż po Polsku: bądź zdrow, co y Ave? Kruka w sobie y głupią wyrażając Kawę. PotPocz 148.
  • – NIe bárżo mi sie Xięże, tá wászá ozdobá, Ze Kruká Herbem nosisz, w Sygnecie podobá, Kruk czarny z przyrodzenia á do tego krádnie, Y kryie w dźiory, káżdą rzecz ktorey dopádnie. Wierny zásię Kátholik á dopieroż Xięża? Ták biały być powinien że y śnieg zwycięża, Z tąd wam Alby przystoią ná y mieysce Effodu. To zle, łábęciem z wierzchu, Krukiem być ze spodu. PotPocz 148.
  • – Szczęście álbo nieszczęście, pszczoły, kruki, kotki: Wszytko to mam zá brydnie, wszytko mam zá plotki. Coma sroká do gościa? do trefunku wrony? Wszytko to zá fabuły mam y zábobony. DuńKal Qq.
  • – Kruk [...]. T III 655.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • kruk angielski:
    • – Zwirzęta żyjące i ptastwo. Orły różnych rodzajów, puchacze - biały i tarantowaty krom ordynarijnych. Żurawie, tajstry, to jest bociany czarne. Czaplarnia pełna czapel na wprawę sokołów. Kaczki przednio dziwne barbaryskie z krzywemi w dół nosami. Kruki stare angielskie małości jak kurczę kilka niedziel. Kanarków z czubkami miałem gniazdo, lecz mi się nie wiedli. RadziwHDiar 183.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – Powiedaią kruk krukowi oka niewykole. PasPam 61v.
Przenośnie
  • Oczy nad kruki/ płeć nad śnieg ozdobna/ Usta kanarskich rumieńsze korali/ Pierś w Alabastrze.TwarSDaf 62
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Odsyłacze
Patrz: kawa, KAWKA, WRONA.
Autorzy: MBM
Data ostatniej modyfikacji: 10.09.2024