Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

LAWIROWAĆ

czas. ndk
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: LAWIROWAĆ, *LABIROWAĆ, *LEWIROWAĆ
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI (labirować), T (lawirować), L (lawirować, labirować; XVIII), SWil (lawirować, labirować), SW (lawirować, labirować), SJP (lawirować)

Nienotowany w słownikach:
SStp, Kn

Formy gramatyczne
bezokolicznik
  lawirować
czas teraźniejszy
lp 2. os.   lawirujesz
3. os.   lawiruje ||   labiruje
lm 3. os.   lawirują
tryb przypuszczający
lp m 3. os.   labirowałby
imiesłów współczesny
  lawirując
Etymologia
niem. lavieren
Znaczenia
1. »żeglować, zwłaszcza w taki sposób, że statek często zmienia kurs«
  • – [Szyper] Jeszczeby labirował i po głębi pływał, Ale żaglów i masztów wszytkich popozbywał [...]. ArKochOrlCz II 99.
  • – Szyper wątpi i już w niem nadzieja ustaje, A strach roście, już się w moc wszytek wiatrom daje I między gniewliwemi tam i sam wodami Labiruje i bieży nizkiemi żaglami. ArKochOrlCz III 72.
  • – A ja z mym rytmem, którym zbierał w trwodze Po rozmaitej lawirując drodze, Tobie się kłaniam, k Tobie maszty chylę, Przyjmże je mile! BorzNaw 31.
  • – Wszytko mi się zda, że nie z poślubioną W tę drogę z nami lawirujesz żoną. BorzNaw 179.
  • – Owe tez dwa nasze [okręty] cofnęły się nazad wport apotym lawiruią czekaiąc że tamte nad idą. PasPam 68v.
  • – Przypadną [okręty] Srogięm impetem dadzą ognia do Siebie zobuch Stron [...] od rzucą się zaraz od Siebie naymniey nadziesięć Staian y poczęli lawirowac et interim [a tymczasem] Armatę nabiiać. PasPam 68v.
  • – Lawiruię 1) laviren [...] abatre, boulinger, chicaner le vent, louvoïer, bordéger [...]. T III 721.
Przenośnie
  • W teyże iey Łodźi w ktorey świeckie pływa morze, W tym ćiele, láwirowáć każą [duszy] po ieźiorze.PotPocz 89
2.  przen.  »chodzić krętymi drogami«
  • – Tymi czasy wydrzeć, ukrzywdzić, gromadnie najechać, objeść i na raz strawić szlachcica, z prawa i z tego, co się oczom podoba, wyzuć, od komina do komina lawirować, ubogi dom obramować, porządek i obyczaje [otaksować] jest pańskiej rozrywki i dywersyi modna nad zamiar manijera. MałpaCzłow 193.
  • – Pójdźmyż za dalszymi trochę latami, aż owo onegdajsze dziecko [...] wakacyje sobie ustawicznie wymyśla, zdrowi[a] i butów defektami, ukradkami i dalekimi od szkoły manowcami narabia i lawiruje, koszt rodzicielski marnuje i zawodzi. MałpaCzłow 214.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

LEWIRUJĄCY, LAWIRUJĄCY

im. przym. czyn.
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
lp M. m   lawirujący ||   lewirujący
lm M. nmos   lawirujące
C.   lawirującym
Najwcześniejsze poświadczenie:
1676
Znaczenia
»taki, który żegluje«
  • – Nie z taką rádośćią lawiruiący po szerokim i burzliwym Oceanie okręt do bespiecznego przystępuie portu [...] z iáką rádośćią i weselem wielka tá Rzeczyp; Nawa, za sterem I.K.M. [...] do brzegu zawiia. PisMów II 121.
  • – Flotille ná Wiśle lawiruiące pod Chorągwiami, z 15. galerow złożone, in applausu Festynu tego ordynowane hucznym [...] z armat bićiem [...] odgłos czyniły podczas obiadu [...]. GazPol 1.
Przenośnie
  • BONAE AVES [...] Tákie są JASTRZĄB, álbo RAROS, KOGUT pieiący, SOKOŁ, DZIĘCIOŁ ná południe álbo ná pułnoc lewiruiący, WRONY álbo GAWRONY z lewego boku nádlatuiący.ChmielAteny1755 I 521
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

LAWIRUJĄCY
rzecz

w funkcji rzeczownika
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
Najwcześniejsze poświadczenie:
1733
Znaczenia
»ten, kto żegluje«
  • – Pospolita Lawirującym pomorzu alternata. MikSil 133.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 02.04.2014
Data ostatniej modyfikacji: 02.04.2014
Autorzy: RB
Data ostatniej modyfikacji: 02.04.2014