ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp (mnóstwo, mnożstwo), SXVI (mnostwo), Kn (mnostwo), T (mnostwo), L (mnóstwo; XVI-XVIII), SWil (mnóstwo, mnóztwo), SW (mnóstwo, mnożstwo), SJP (mnóstwo)

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

	M.				mnóstwo
	D.				mnóstwa
	C.				mnóstwu \|\| mnożstwu
	B.				mnóstwo
	N.				mnóstwem
	Ms.				mnóstwie

liczba mnoga

	M.				mnóstwa
	D.				mnóstw

Znaczenia

1. »wielka liczba lub wielka ilość czego«

– Mnostwo śliczne z obu stron Krewnych znákomitych/ W orszaku rod iák roy pszcżoł/ śle moc cżci obfitych. JurkMuz A3.
– [...] padniesz iák wielozołn zgniły Gdy go wicher burżliwy/ bądź piorun wywraca/ On leci z strásznym grzmotem/ á sobą przytłaca Mnostwo drzewá leśnego [...]. JurkLech A4v.
– Niewolą swą wolnością zágłádzicie wszędzie/ Bogactw mnostwo przepyszne/ y Państw wam przybędzie. JurkWan D2.
– Pereł rozlicznych w morzu mnóztwo powiedają: Masz-li rozum, na brzegu stój, gdy ich szukają. SaadiOtwSGul 41.
– Mnostwo vide Wiélkość 1. Kn 420.
– [...] nieprzyjaciel rozgromiwszy świeżo z wielkim i nieukojonym żalem naszym ukrainne wojsko, co dzień większe z mnóstwa chłopskiego i ord wszytkich tatarskich na wykorzenienie wiary chrześcijańskiej i wytracenie krwie ślacheckiej przysposabia siły [...]. AktaKrak II/2 442.
– A ieżeliby nie sposobnemi potym pokazáli się [pułownik i pułkowniczy], wolno ich záraz Hetmánowi odmienić, bo ná dobrey stárszynie, woyná záwisłá bárziey, á niżeli ná mnostwie woyska. FredKon 20.
– [...] kiedy wyciągną tego [ryb] okrutne mnostwo to ktore się mnie naypięknieysze widzą y naylepsze są złe [...]. PasPam 65.
– Legło tedy owo mnostwo Ludzi ktorzy się mieli za zwycięzcow we czwartek [...]. PasPam 266.
– W ostatku, kto chce moje zrozumieć boleści, dla mnóstw w mym ciele chorób nie dojdzie tej wieści. HugLacPrag 36.
– Te iednak łaski są w tym mieyscu przygodne, gdzie się mnostwu szkodliwszemu ognáć nie może, szczurkow łaská w kázdym domu y mieyscu do szczętu wytráci y wygubi. HaurEk 37.
– Pierwsza stolica turska Adryjanopole, Tu w Europie dawniejsza niżeli w Sambole Z dopuszczenia Bożego, i kto świętej może Z kresu ruszyć woli twej niepojęty Boże! Dlaczego, O królestwa!, gdy Bóg wojennego, Daje pana mądrego i w bitwach dzielnego, Już się mocno trzymacie wszyscy pana tego I do Boga wzdychacie za długi wiek jego W tym sąsiedztwie osady długo się trzymali Trajanowe, zbijając Tatarów, a dali Już wytrzymać nie mogli mnożstwu szalonemu Ustawicznie dzień od dnia przybywającemu, Szarańczej tej niezmiernej, w góry ustąpili, Pustynią swe kochane miejsca zostawili. CosHistCzam 283.
– Takiego mnostwá ludzi, iest Mátką wielka w Egypcie żyzność, á żyzności Oycem NILUS Rzeka [...]. ChmielAteny II 641.
– O zeszpecenie twarzy bać się nietrzeba, ieżeli chorego od zbytniey gorącości y nakrywania mnostwem pościeli zachowasz. BeimJelMed 73.
– Mnogość. Mnostwo. Vielheit, Ménge. grand nombre; multitude. § wielkie mnostwo żołnierzy. T III 850.

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

wielkie mnóstwo (sz. zm.):

– Świádczy o świątobliwości wnętrney zachodniego Kościołá/ wielkie mnostwo Zakonnikow pobożnych rozmáitych Reguł. MorochPar 100.
– Zeszło się tedy ludzi mnostwo wielkie/ ták z Aegyptu/ iáko y z inszych okolicznych krolestw. PetrSEk 43.

2. »rzesza ludzi«

– [...] oto mąż szátámi Lniánymi przyodziany/ chodzi nád wodámi/ Ciáło ma iák Chryzolit/ á głos iego mowy Ják głos mnostwá przenika wszytkich wiernych głowy. JurkPieś A4v.
– Y rozchodziłá się tym więcey powieść o nim [o Jezusie]: y schodziły się mnóstwá wielkie áby go słucháły/ y uzdrowieni byli od niego/ od niemocy swojich. BG Łk 5, 15.
– Y milcżáło wszystko ono mnostwo/ á słucháli Bárnábaszá y Páwłá; ktorzy opowiádáli/ jáko wielkie známioná y cudá cżynił Bog przez nie miedzy Pogány. BG Dz 15, 12.

3. mat. »liczba, która jest dzielona«

– Trzebá wiedzieć/ iż tylko dwie rydze należą do tego sposobu [dzielenia]/ pierwsza zwierzchnia ma bydź záwsze większa niż spodnia y zowie się wierzchna Rygá Mnostwo, druga spodnia zowie się Dzielnik [...]. GorAryt 32.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

MNÓSTWO