ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp, Kn, T, L (pod: mężata), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SXVI (?)

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

	M.				mężatka \|\| mużatka
	D.				mężatki
	C.				mężatce
	B.				mężatkę
	N.				mężatką

liczba mnoga

	M.				mężatki
	C.				mężatkom
	B.				mężatki
	N.				mężatkami
	W.				mężatki

Znaczenia

1. »kobieta zamężna«

– Babo, która przedawasz panienki cnotliwe, Babo, która namawiasz mężatki wstydliwe [...] Babo sekutna, która swoim czarowaniem Przechodzisz i Medeą, i Cyrce, mym zdaniem. NaborWierBar I 176.
– Ale kto się ożenił/ stára się o rzecży tego świátá/ jákoby się podobał żenie. Jest rozność miedzy mężátką y panną: Ktora nie szłá zá mąż/ stára się o rzecży PAŃskie/ áby byłá święta y ciáłem y duchem: ale ktora szłá zá mąż/ stára się o rzecży tego świátá/ jákoby się podobáłá mężowi. BG 1Kor 7, 33-34.
– Mężátká/ mężáta. Marita, [...] Nupta [...]. Mężatkom przyzwoita statéczność. Kn 397.
– Niéwiástá mężna/ męska. Virago, Plaut. Sati. Quidus. Virago, mulier fortis, viro familis, et virilia opera agens. Sipontin. Isidor. [...] mężowa/ mężycá. Boëmus interpres Mużátká: rectè, at non Latinam vocem (quae virilem animum et vitutem sonat non sexum) verùm Hebraeam [...] respexit [...]. Kn 537.
– Marita. Mężátká. żoná. KnŁacPol 462.
– Mężata/ mężatká/ Marita, nupta. Wiromote. SzyrDict 168.
– Mąm kartkę ktorey dostałęm we Lwowie na kommissyiey od Ciebie do iedney Męzatki Ordynowaną. PasPam 193.
– Drugie tákże Mężatki ná poły tylko głowy nákrywáją/ y czepce ták subtelne máją/ że trudno/ jeśli Pánnámi álbo Mężatkámi są/ rozeznáć. GdacPrzyd .
– Była w iednym miescie mężátka przystoyna, ktory małżonek zabiegły często ná iármaki odiezdzał. WisCzar 108.
– Starosta krasnostawski upiwszy się bardzo bestyjalskie na pokojach królowej jm. czynił akcyje, kiedy wziąwszy naturalia ad manus nie tylko mężatkom, ale i pannom one prezentował ad ocula. SarPam 181.
– Mąż kona, a w tym pauperibus Przyszedł ktoś do jejmości [...] Z mężatką-li czy z wdową było - nie zgadniecie! Agonizant ni na tym był, ni tamtym świecie. KorczFrasz 18.
– Strzeżcie Się odtąd kapać w sadzawkach Mężatki, Czym wielom Mężczyzn ná grzech daiecie zadatki. DrużZbiór 92.
– Odtąd záczynám Mężatki ráchowáć, zámiast pięć Panien głupich. DrużZbiór 534.
– Mężatka. [...] épouose, mariée; une famme mariée. § mężatkom przyzwoita stateczność. T III 810.
– Robak chytry zwiodł mężatkę/ Zá tę winę sam wpadł w klatkę. ŻabSymf A2.

Przenośnie

Nie będą cię więcey zwáć opuszczoną/ y ziemiá twojá nie będzie więcey zwána spustoszoną: Ale ty názywána będziesz/ Rozkoszą moją: a ziemiá twojá/ Mężatką. Bo PAN będzie miał rozkosz w tobie/ á ziemiá twojá będzie zámężna.BG Iz 62, 4

2. »kobieta«

– Y rzekł Adam/ Toć teraz iest kość z kości mojich/ y ćiáło z ćiáłá mego: dla tegoż będzie názwáná Mężátką/ bo oná z mężá wziętá jest. BG Rdz 2, 23.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Odsyłacze

Patrz: MĘŻYCA, *MĘŻYNA, MAŁŻONKA, ŻONA, MĘŻOWA, OBLUBIENICA.

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

MĘŻATKA