ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1656-1688

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

napaści

Znaczenia

1. »atak, napad«

– Poszedłęm do Gospody alem postaremu niewyiezdzał az się Zmierzchło dobrze uchodząc iakiey napasci. PasPam 183v.
– Stanąłęm w pustkach nie mogąc inszey znaleść gospody a postaremu y tu od Napasci wybiegac się niemogę. PasPam .

2. »podejrzenie«

– Czemus się powiedział do inszego Domu. Odpowiedział Brat. Temu że by się waszey zbył napasci. PasPam 183.
– Owi co strzelali poiechał kazdy w swą y ia sąm wyiechałęm zaraz ze bym napasci iakiey niemiał zem tez to tam stał wtey kupie. PasPam 189v.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Notowanie w słownikach

Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1664

Formy gramatyczne

bezokolicznik

napaść

czas przeszły

lp	m	1. os.	napadłem
		3. os.	napadł
	ż	3. os.	napadła
lm	mos	3. os.	napadli
	nmos	3. os.	napadły

czas zaprzeszły

3. os.

napadł był

czas przyszły prosty

lp			3. os.		napadnie
lm			1. os.		napadniemy

tryb przypuszczający

mos

1. os.

napadlibyśmy

Znaczenia

1. »zaatakować kogo zbrojnie«

– Było barek ze dwie scie to lada kiedy powsiadawszy Dragoniia Semenowie to Napadli Szwedow w Fioniey y znacznie Infestowali. PasPam 72v.
– Pod Choynicami gdy nas Szwedzi w nocy napadli obudwu porąbano. PasPam 84.
– Napadł na Mnie iakis Patryarcha z Zołtą brodą srogi chłop, zaiadę go, złozy do mnie pistolet. PasPam 95.
– Iak co kolwiek wesprzemy Nieprzyiaciela to iak na owych zdraycow napadniemy to iak w gębę dał. PasPam 106v.

2. »spotkać, natknąć się, natrafić na kogo, co; znaleźć, zdobyć«

– Szlachcica napadłęm uchodzącego ktory tez powiedział ze zewszystką potęgą Chowanski idzie. PasPam 90v.
– Iezeli znaiomy na znaiomego na padł to się roziechali powitawszy. PasPam 203.
– Iuzem tam nieprzebierał iako w domowęm stawie ale co przyniosła to bierz [...] gdyz iako m iuz napisał że ona [wydra] tam nie brakowała osobami ale co napadła to wzięła. PasPam 253.
– Przeiechawszy owe Mieysca ktore były [!] zalegli Szwedzi [...] Napadł [Wolski] na Cesarskich. PasPam .

3. przen. »opaść, spotkać kogo; zdarzyć się komu«

– Wiedney godzinie napadnie mysl że by zostać, wdrugiey tego nie czynic. PasPam 73v.
– Ia tu konia u kołu trzymam od wielkiey potrzeby a kiedy co napadnie aty mnie y tego wezmiesz. PasPam 90v.
– Zapomniałem tego Napisac że mnie pod Mohilowem stoiąc napadł był kłopot podobny wemu kozieradzkiemu. PasPam 102.
– Y sobie nic niekupiłęm y Sąm ledwie com zdrowo wyiechał niespodziewaiąc się że by mię miał taki napaść kłopot od owych piiakow. PasPam 184.

4. »spaść, nadejść«

– Napadły wielkie Słoty Sniegi poczęły Litwie konie Szwankowac. PasPam 113v.
– Napadły potym Iesienne Słoty, Sniegi, mrozy tak że drugi swego konia niepoznał rano wstawszy. PasPam 244v.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

napaść na niełaskę u kogoś:

~ [...] co zá pewność, że Wm.M.Mści Pan tego dotrzyma? pokazałem pewność ztąd, że z Poddánym spráwá, ktory z Domem, Krewnymi, Przyiaciołmi wszytek funduie się na łásce Krolewskiey, ktoremu nápásć ná niełáskę v Páná, byłoby zgubić się z temi wszytkiemi. LubJMan 39.

potrzeba napadnie (sz. zm.):

– Insze powinności, to jest, gdy około młyna albo wożenia drzewa potrzeba napadnie, to się z Fedrauem, ktory dwie włoce szołtyskie drugie trzyma, sprzęga i obadwaj za jednego szołtysa powinnoć odprawują. OpisKról 427.
– Klisterámi według wzwysz pomięnionych ingredientiey, zgotowánemi pilnie ná tęn czás rátowác gdy nápádnie potrzebá. HaurEk 53.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

*NAPAŚĆ I

NAPAŚĆ II