ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, T, L (bez cytatu), SWil, SW, SJP

Formy gramatyczne

bezokolicznik

nasycać

czas teraźniejszy

lp	1. os.	nasycam
	2. os.	nasycasz
	3. os.	nasyca
lm	3. os.	nasycają

czas przeszły

2. os.

nasycałoś

imiesłów współczesny

nasycając

Znaczenia

1. »dając komuś jeść, zaspokajać jego głód«

Rekcja: kogo, co; czym

– Otwierasz rękę twoję/ á násycasz wszystko co żywie według upodobánia twego. BG Ps 144, 16.
– On [Pan] czyni pokoj w gránicách twojich: á nawyborniejszą pszenicą násyca cię. BG Ps 147, 14.
– Násycam kogo [...] Satio turtures [...]. Kn 479.
– [...] Kuchmistrz ma [...] ná gościach się też znáć [...] Posłow Francuskich, Francuskiemi, Niemieckich, Niemieckiemi, Włoskich, Włoskimi, Polskich Polskimi násycáiąc Potráwámi [...]. CzerComp 9.
– [...] o Domowych [zwierzętach], ktore oczy na Podworzach, Oborach, Pastwiskach; apetyt zaś nasycaią na Stołach, nic mowić niechcę, bo Curiôsitati non garrulitati incumbo. ChmielAteny1755 I 591.
~ Nasycam, v. m. F. nasycę. 1) sättigen, satt machen. [...] assouvir, rassasier; apaiser la faim. [...]. T III 945.

2. »o pożywieniu: dobrze zaspokajać głód«

– Przecz wynákładacie pieniądze nie zá chleb/ á pracę swą ná to/ co nie násyca? BG Iz 55, 2.
– Rosoły z Kur, Masła Jęczmiennego lub owsianego Kleiku gotowane [...] dobrze nasycaią y tuczą. BeimJelMed 328.

3. przen. »zaspokajać czyjeś potrzeby lub pragnienia«

Rekcja: kogo, co; czym

– Spráwiedliwy je/ y násyca duszę swoję: ále żołądek niezbożnych niedostátek cierpi. BG Prz 13, 25.
– Któreż miásto podobne jest Tyrowi/ wyciętemu w pośrzodku morzá? Gdy wychodziły towáry twoje z morzá/ násycáłoś wiele narodow: mnostwem bogactw twojich/ y handlow twojich/ bogáciłoś Krole ziemskie. BG Ez 27, 32-33.
– Násycam kogo [...] Satio cupiditatem [...] Satio cor, iram [...]. Kn 479.
– [...] ten Naś: Sákráment iednáko wszytkich násyca/ łáskámi niebieskiemi/ ták wielkiego/ iáko y máłego: ták bogátego iáko y ubogiego. StarKaz 39.
– Wnidziesz w ogród, aż stu farb w oczach staną kwiaty: Te szarłat, te purpury, te żywe granaty, Te wyrażają koral, te barwę perłową, A co tylko kolorów, oczy ludzkie zdrową nasycają uciechą, te wonią, te wzrostem; Aż i ruta z szałwiją, aż pokrzywa z ostem. PotFrasz4Kuk I 378-379.
– Podz tedy ządze swoie dobra pospolitego chciwe, w cudze Narody obcemi łupami nasycac, a swiętego Skarbu Rzymskiego staredawnemi przekląstwy obwarowanego nie waz sie uwłaczac, abyc go nie przyszło zdrowiem y zyciem swoim wypłacac. SzołHist 16v.
– [...] czemu? przepragnione życzliwych społ Braci Waszych żądze oczekiwaną nasycać nie macie pociechą, ábyśmy żyć y radzić mogli, teraz spokoynie, ná potym bespiecznie. DanOstSwada I, 208.
– Ma bydź Poseł wielkiey pacyencyi ná niektore dyzgusta Turkow [...]. Prezentá u tegoż Národu [...] w tym moderamen potrzebne, abyś ich ánimysz [!] trzymáł w expektátywie, apetyt ich do bránia ostrząc, á nie rázem násycaiąc. ChmielAteny II 492.
~ Nasycam, v. m. F. nasycę. [...] 2) fig. sättigen, stillen eine Leidenschaft. [...] fig. rassasier, assouvir, contenter une passion. [...]. T III 945.

4. »nasączać jakimś płynem«

Rekcja: co; czym

– Pięć pánien piąci smysłow vciechy trzymáią [...] A TRZECIA záś wonnymi Pizmy/ Zybetámi/ Y drogimi násyca zapách perfumámi. MorszHRoz A2.
~ Nasycam, v. m. F. nasycę. [...] 3) träncken, einträncken mit etwas [...] abreuver, humecter, emboire, impregneur qu.ch de qu.ch. [...]. T III 945.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Odsyłacze

Patrz: NASYCAĆ SIĘ, NASYCIĆ, NASYCIĆ SIĘ, SYCIĆ, SYCIĆ SIĘ, *USYCIĆ, *WYSYCIĆ, *ROZSYCIĆ.