ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
L (neofit; XVIII), SWil (neofit, neofita), SW (neofit, neofita), SJP (neofita)

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, T

Formy gramatyczne

liczba mnoga

M.	uż. osob.	neofitowie
		neofici
D.		neofitów
C.		neofitom
B.	uż. nosob.	neofity
Ms.		neofitach

Etymologia

gr. neóphytos

Znaczenia

»człowiek nowo nawrócony na jakąś religię«

Odpráwuią tám bárzo okazále chrzest święty/ vbieráiąc w nowe száty Neofity: przystáwiáią zacne kmotry: w trąby/ w bębny/ w pisczałki gráią: vlice y mieyscá/ przez ktore prowádzą do chrztu/ przybieráią: tákże y on kośćioł w ktorym bywa chrzest/ ozdabiáią: przybywáią Biskupi/ y vrzędnicy krolewscy [...]. BotŁęczRel IV 178.
To iest ieden kásztel nie dáleko od Amácusy/ ktorego Pan obłudnie został Chrześćiáninem/ áby tylko powabił do swego portu nawy y hándle Portogálskie: á potym odstąpił/ y podniosł srogie przeszládowánie ná neofity swe poddáne/ ktorzy się iednák mężnie popisáli. BotŁęczRel IV 187.
Ale choćiaż Pan z Goto/ ktory był máło przedtym przyzwał Oycow do swey kráiny/ kazał poobáláć kośćioły y krzyże v śiebie postáwiáne/ y syn P. Fránćiszká/ dla boiáźni táił swego Chrześćiáństwá; iednák nie schodźiło ná státku y przespieczeństwie w Neofitách/ ktorzy pod czásem ták złym/ stáwili się iáko stárzy żołnierze/ á práwie wszyscy/ y iáko ći/ co przywykli y złemu y dobremu [...]. BotŁęczRel IV 192.
Z tych dwoygá zátrudnienia pochodźiły rozmáite defekty w náwroceniu Indianow: Ieden był/ nieumieiętność/ w ktorey Neofitowie zostawáli/ y máłe zrozumienie rzeczy potrzebnych ku zbáwieniu: ábowiem będąc pochrzczeni bez náuki wprzod/ máło co więcey w nich znáydowáło się Chrześćiáństwá/ oprocz wody: y vdawáli się/ áby o nię prośili/ więcey dogadzáiąc Cácichom ábo pánom swym/ ábo Hiszpanom: y żeby to byli czynili/ co widźieli v drugich [...]. BotŁęczRel V 61.
Nie było Kollegia/ gdźieby młodźi nákłádano ná Náuki/ teraz y dosyć y bogátych/ gdyż są dla Anglow/ Niemcow/ Czechow/ Węgrow/ Gotow/ Szwedow/ Grekow/ Syryiczykow/ Máronit/ Neofitow/ Cháldeow/ etc. etc. WargRzym 114.
Roku piątego [wybudowano seminarium] Neofitom/ gdźie Cháldeowie y Ormiánie też mieszkáią/ więc Anglom y Grekom. WargRzym 115.
Pobłogosławił Pan Bog pobożnym jego uśiłowaniom, ktoremi wielką liczbę Pogan ná Wiarę świętą pozyskał. Celował między Neofitami wźiętośćią y godnośćią Treydeńskiego traktu w Inflantach Pan y Rządzca Kobbe zwany, ktory z całą Familią, y z poddaństwem swoim Chrzest przyjął. HylInf 7.
Wstydźił śię tak nieznośnych excessow w neofitach swoich sam obłudny reformator Luter, ganiąc im te rozruchy w liśćie swoim do przednieyszych miast Inflantskich: Rygi, Rewla, y Derpta pisanym, którym wykład swoy Psalmu 127. im dedykował. HylInf 77.
A że zawziętość taka nawet i w honorze urodzenia Abramowicza, choć nie publicznie, ale prywatnie atakowała obmawiając, jakoby ta zacna familia z neofitów iść miała, tedy Abramowicz powyjmował przywilej a ekstraktami z metryki litewskiej, które jednemu Abramowiczowi na województwo trockie, drugiemu na województwo smoleńskie, trzeciemu na generalstwo artylerii W. Ks. Lit., także na starostwo lidzkie i starodubowskie dane były. MatDiar 722.
Ne[!] wątpię, że iuż w Kray tameczny praecurrere musiała velox fama rerum y uwiadomiła W. MM. Pana de actis tuteyszey Konwokacyi; ia ad praesens wyszłe z pod prasy Konstitucye Iey posyłam W. MM. Panu, przez ktore teraznieyszy Nasz Interrex zda się do nas movvić, co niegdyś Pavveł S. do eofitow svvoich obracał: Dolo vos cepi. ListPosła 2.
Neofici [notka marg.] OstrowTPrawo I 43.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

*NEOFIT