Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

NIEWDZIĘK
rzecz
m
, NIEWDZIĘKA
rzecz
ż

W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI (niewdzięk, niewdzięka), T (niewdzięk), L (niewdzięk, niewdzięka; XVII), SWil (niewdzięka), SW (niewdzięk, niewdzięka)

Nienotowany w słownikach:
SStp, Kn, SJP

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M. m   niewdzięk
ż   niewdzięka
D. m   niewdzięku
ż   niewdzięki
B. m uż. nżyw.   niewdzięk
ż   niewdziękę
N. m   niewdziękiem
ż   niewdzięką
Ms. m   niewdzięku
liczba mnoga
M. m albo ż uż. nosob.   niewdzięki
B. m albo ż uż. nosob.   niewdzięki
N. m albo ż   niewdziękami
Znaczenia
1. »niewdzięczność«
  • Cztery rzeczy z ciężkością człowiek musi znosić: Służyć długo, nagrody za to nie odnosić, Prosić nie wziąć, czuć niewdzięk swej wiernej posługi, Nadzieją być omylon czekawszy czas długi. NaborWierWir I 285.
  • Służbâ nie wdźięką ẃzięta, pokorá zruszona, Cżęsto się mienią w źapał, niewinnosć śćiśniona. ŻabFor B3v.
  • IAk do Mátki rodzoney/ ták y do Oyczyżny/ Wierną Ianie miłośćią winieneś bydź bliźny: A choć kiedy swą od niey odnieśiesz niewdziękę; Nie iusz mśći się. Ná Mátkę bo ktosz wznośi rękę? GawDworz 21.
  • I kukułka nie kuka, bo skoro przymusi Na swe jaja ptaszynę, potem ją udusi. (Straszny przykład niewdzięku! za podziękowanie Na szubieńcę z piastunką, za myto karanie!) PotWoj1924 64.
  • O, sroga ludzka ku Bogu niewdzięka, Że trzeba było na ich niedowiarstwa Z drogiej krwie Syna mojego lekarstwa! PotZmartKuk I 618.
  • Ztych niebespieczenstw; że się oswobodził Caezar; mogłeś dać Bogom, Rzymie, dzięki Gdyby był tylko sam wto AEgypt wchodził I zajuszoney sam doznawał ręki. Boy ten; Pompejow zgonby był nadgrodził I uczynione Rzymowi niewdzięki. MayChrośSup 2.
  • ROZMOWY LISTOWNE, Albo raczey, Wzáiemna Heroin Greckich z Káwálerámi Korrespondencya. Częścią rownym áfektem, częśćią tesz niewdźiękámi nádgrodzona. OvChrośRoz strona tytułowa.
  • Y máiący dyskursu piękny pochop w ręku, Poczną z sobą rozmawiáć o tákim nie wdźięku, Jákim dźiś Sycylia zá odwáżne dźieła, Poliarcha, nágrody miásto nákarmieła. BarPotArg1697 60.
  • Y ćiężar lekki, kto go z twoich ręku, Bez naymnieyszego przyimuie niewdźięku. ChrośTreny 11.
  • Powiedz, co za przyczyna na taką niewdźiękę Wprowadźiła, że na mnie podnieść chćiałeś rękę? ClausŁopStyl 46.
  • Teraz, gdy lud zbroyny Zbiera, spodźiewając śię okrutnieyszey woyny, Rowney jey na obronę, żałując niewdźięki, Temistoklesa pewnie oczekiwa ręki. ClausŁopTemis 1.
  • Niewdźięczność. **Niewdźięk. Undanckbarkeit, Undanck. ingratitude, méconnoissance. § niewdźięcznośćią dobroczynne wiązać ręce; niewdźięcznośćią płáćić nie będę. T III 1046.
  • Tak zawsze kto złemu daie, Przysługa się żalem staie, Miasto swego co pożyczysz, Niewdzięki za dary liczysz, Kłotnie, oprocz twoiey szkody, Prawne rodzą korowody, Pozwol na krok, iuż w te tropy W dom ci wniesie cztery stopy. FontJJakubWBajki 55.
  • Pierwsza rzecz, co powie przyiacielowi, ktory mu pożycza pieniędzy, iż on mu nigdy nieużyczy w potrzebie; potym poydzie sam do niego, i z niewdziękiem mu wygadza, przymawiaiąc że ie ma za stracone. TeofPodosChar 39.
2. »rzecz niemiła«
  • W tey rozwadze swych nieszczęść, gdy tak utyskuie, Smierci woła na pomoc, ta też przystępuie, Pyta się czego od niey ten biedny chłop życzy? Pomoż mi drwa te nosić, o to na nię krzyczy, Ta mu odpowie: skończysz nie długo te ięki, Bez tego wszystkie leczy kres życia niewdzięki. FontJJakubWBajki 33.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: RB
Data ostatniej modyfikacji: 18.09.2025