ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1656-1688

Formy gramatyczne

bezokolicznik

obrócić się

czas przeszły

lp	m	3. os.	obrócił się
	ż	3. os.	obróciła się
	n	3. os.	obróciło się
lm	mos	3. os.	obrócili się
	nmos	3. os.	obróciły się

czas przyszły prosty

lp	1. os.	obrócę się
	2. os.	obrócisz się
	3. os.	obróci się

tryb rozkazujący

2. os.

obróćcie się

imiesłów uprzedni

obróciwszy się

Znaczenia

1. »zmienić się w co, przeinaczyć się«

Rekcja: na co, w co

– Tęn tedy Stroy obrocił się wmodę ze zaraz Suknie choc naypięknieysze kazano robic krotko. PasPam 79.
– Dziwnemi P Bog probował Sługe swego okazyiami [...] ale się to wszystko na dobre obrociło. PasPam 114.
– Kozak uciekł z Polski Niedzwiedz zas niewiem w co się obrocił, czy zniego był Człowiek czy nie był. PasPam 178.
– Y tak one srogie pociechy obrociły się w Wielki Smutek, Bo krol przez cały dzięn y nieiadł. PasPam 255v.

2. »zwrócić się w jakimś kierunku; odwrócić się, wykręcić się«

Rekcja: do kogo czego

– Kiedym mowił że mi mieczęm y Smiercią grozą Obrocił się krol do Podkomorzego koronnego y rzekł pies to mowił. PasPam 149a.
– Obrociwszy się do Xdza Piekarskiego mowi [król] bądzce tam radzi krwi swoiey podpiicie sobie na ten frasunek. PasPam 150v.
– Trząsnęło mię coś za ramię mowiąc te słowa Owo Antoni nad tobą stoi Obrocę się do Sciany asz stoi zakonnik. PasPam 279v.

Przenośnie

Owe wszystkie insultus co się poczęły burzyć na Brata. Obrociły się na Delatora.PasPam 185

3. »o oddziałach wojskowych: zwróciwszy się ustawić się, zrobić zwrot; ruszyć (do ataku)«

Rekcja: czemu; na kogo

– Iuz było Trupa y z tey Strony y z tey potrosze az dopiro Zkorosmy przyszli Obruci się na Nas połowa Moskwy. PasPam 92v.
– Kazałem iezeli by nas obtoczyli zaraz obroccie się zadniemu Szeregowi Frontem do Nich. PasPam 156v.

4. »udać się, skierować się dokąd«

Rekcja: w co

~ Okup przepadł on tez Sąm że [Rakoczy] nigdzie nie miał oka węsołego bo gdzie się obrocił wszedzie płacz y przeklenstwo Słyszał. PasPam 52v.
~ Tych się znayduie wielka Litania gdziekolwiek się ieno obrocisz. PasPam 196v.
– Obrociły się chorągwie w Pole. PasPam 231.
~ Scieszkami tam gdzies wyszedzszy błąkało się [wydra] nie wiedząc gdzie się obrocić. PasPam 255.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń

Związki frazeologiczne

obrócić się w błoto:

– BOUER [...] Obrocić się w błoto. DanKolaDyk I, 216.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

OBRÓCIĆ SIĘ