ESJP XVII i XVIII wieku

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, T, L (XVI), SWil (pod: obmywać), SW, SJP

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

	M.				omycie
	D.				omycia
	B.				omycie
	N.				omyciem
	Ms.				omyciu

Znaczenia

1. »powierzchowne oczyszczenie z zanieczyszczeń przy użyciu wody lub innego płynu albo roztworu wody ze środkami myjącymi; polanie wodą, opłukanie«

– Dla omyćia ćiała nie tylko stárzy/ ktorzy iż bez koszul chodzili/ dla tego na kożdy dzień pierwey niż do stołu mieli iść/ iako o tym wiele ich świadcży/ myiali się: ale y temi cżasy cżęstokroć potrzebna rzecż iest łáźni záżywać/ y za żywaią ludzie. SykstCiepl 42.
– Wylej zaś tę wodę, a proch wsyp w to wydrożenie słomiane i piasczyste, a kiedy już przepuścisz wszystek ten likwor, wlej przez wierzch inszy cebrzyk wody dla omycia piasku i słomy z materyjej, co zostanie. AquaPrax 441.
– Omyćie/ v. Vmywánie. Kn 627.
– omyćie/ vide Umywánie. SzyrDict 265.
– Ieżeli záś imię to iey w Polskim ięzyku/ rozumieć będźiemy Wánná/ iest naczynie omyćia/ ochędożenia y białośći. OkolNiebo 9.
– Nákoniec, do omyćia wszelkiey rzeczy w brudźie Będącey, często wody záżywáią ludźie. DamKuligKról 199.
– Omyćie. die Abwaschung. lavement, l'action de laver. § omyćie nog, rąk. T III 1237.
– Otrzymuie się z roślin; przez destyllacyą części oleyné i wodnisté rozpraszaiąc, potém otrzymany węgiel przez omycie kilkakrotné od soli w nim zawartych uwalniaiąc; nareszcie gwałtownym ogniem, pozostałą wodę, częścią rozpraszaiąc, częścią rozkładaiąc. ŚniadJędChem 78.
– A gdy do omyćiá małą tę sposobiono dźiećinę, cudownie z niey puśćil się pot, po wszytkim ćiele y z oczu rzęśiste krople náksztáłt łez wyplyneły, ktoremi omytá iáko nayślicznieyszy pokázáłá się krzyształ. FrankWiz 7.

2. »w religiach: symboliczne oczyszczenie z win przez polanie wodą«

– Czytay w Vniiáckiey náuce o śiedmi Sákrámentách po Rusku drukowáney w przedmowie do Czytelniká/ w ktorey o tym obrządku ták mowią: (iż te są obrządki przynależące do poważnośći y większego poszánowánia táiemnice Miropomázánia álbo Bierzmowániá/) to iest omyćie osmego dniá/ y włosow strzyżenie/ iáko z sámych modlitw łátwo rozumieć możemy/ w ktorych posimy áby Pan Bog nád nim (to iest bierzmowánym) rękę swą położył/ y żołnierzem walecznym vczynił. MohLit 12.
– Gdy tedy Amurat woynę z Władysłáwem pod Wárną toczył/ w ten czas chrześćiánie byli porażeni od Turkow. y Władysław Krol iest zabity/ do tego zákon twoy niepokazuie drogi grzesznikom y niepodáie sposobu do dostąpienia w niebie zbáwienia wiecznego/ poniewáż Alkorán dla omyćia grzechow roskazuie częste omywánie ćiáła czynić [...]. GalAlk 7.
– Dosyć ná tym/ gdy głowá bywa wodą polána ábo omyta: bo iáko dosyć było Piotrowi ná omyćiu nog/ ták y nam dosyć ná omyćiu głowy KraPos 66.

a) »w religii chrześcijańskiej: symboliczne oczyszczenie z win«

– Ale ono vmywánié rąk wyświadczenie iest omyćia dusze od wszytkich złośći. PowodLit 97.
– Niech od twego miłosiernego Thronu, wszytkim nam grzesznym, ná omyćie skáżonych dusz nászych, twoie nie zátámowáne wyprysną zrzodłá miłosierdzia. WojszDom 37.
– Krzest jest omyciem odrodzeńia gdzie odrodzeńie tam odpuszczeńie grzechow tam łaska Boża/ tam doskonała sprawiedliwość tam odnowieńie tam dar Ducha S. tam przysposobieńie Synowskie/ tam dźiedźictwo wiecznego żywota. EksSum 70.
– A tak tedy co Apostoł mowi że CHrystus Koscioł oczyśćia omyciem wody wsłowie/ tak się marozumieć/ że tym omyciem y słowem poswięcenia wszelka nieczystość ludzi odrodzonych bywa oczyściona/ y bywają uzdrowione nie tylko przeszłe grzechy/ ktore bywają we krzcie odpuszczone/ ale też y przyszłe ktorych śię zńiewiadomośći y krewkośći dopuszczamy [...]. EksSum 73.
– IV. Aby wszędźie poświęćił wody/ dla omyćia nászego/ żebysmy wody nád wodę nie przekłádáli/ áni wodźie iedney/ nád drugą świątobliwośći y mocy nie przypisowáli/ ále ná każdey przestawáli/ wiedząc/ iż wszytkie wody wobec/ chrztem Chrystusowym/ dla chrztu nászego są poświęcone. KraPos 63v.

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

omycie grzechu I || omycie z grzechów II:

– Tá obietnicá powtarza śię gdy pismo zowie Krzest Kąpielą odrodzenia/ y omyćiem grzechow. 72 Izali to pozwirzchne omyćie we Krzćie iest sámym omyćiem grzechow? Nie iest: Bo sámá krew Páná Krystusowá/ nas oczyśćia od wszelákich grzechow. 73 A czemuż tedy Duch S. zowie Krzest kapiela odrodzenia/ y omyćiem grzechow? Nie bez przyczyny Pan Bog ták mowi: á toprzeto/ áby nas vpewnił y viśćił tą świętą pieczęcią y vpominkiem/ o wewnętrznym we krwi y w Duchu Krystusowym omyćiu/ y oczyśćieniu grzechow nászych/ ktorego ták pewni bydz mamy/ iáko pozwirzchne á widome omyćie ná Krzćie widziemy/ y czuiemy. RybMKat 31.
– Spiewayże tedy święty Biskupie; Zyszczy nam/ Spust winam: to iest/ vproś nam od Syná twego nápráwę/ ćiał y dusz nászych/ ktorzy też należymy do świátá tego: vproś nam miłośierdźie/ ábychmy dostąpili omyćia z grzechow nászych/ przez ogień on miłośći/ ktory Syn twoy spuszcza; BirkOboz 9.
– Nie będźie iednák moiá złość przeklęta Zmyta; y owszem sam Ocean cáły Ná omyćie mych grzechow będźie máły. BesKuligHer 1.
– Jest bowiem otworzona studnica Domowi Dawidowemu, na omycie grzechu y nieczystośći, w ktorey Bog przyobiecał omyc plugastwo Corek Syonskich, a krew Jeruzalemską opłokac. DrelPoc 29.

omycie duchowne:

– Co iest Krzest? Iest omyćie w wodzie odrodzenia y omycia Duchownego/ we krwi Syná Bożego: przyięćie od Bogá Oycá wspołeczność Syná iego miłego: á to przez Duchá świętego RybMKat 7.

niebieskie omycie:

– Udáruyże tedy tego (tę) ktory (ktora) prośi/ á otworź drżwi temu (tey) ktory (ktora) kołáce/ áby On (Oná) wiecżnego błogosłáwieństwá tego niebieskiego omyćia dostąpił (dostąpiłá) y obiecáne Krolestwo dáru twego prżyjął (prżyjęłá) prżez IEzusá Chrystusá Páná nászego Amen. EckAg 45.

3. »w medycynie: zwilżenie lub zmoczenie za pomocą czegoś nasączonego leczniczym roztworem«

– Weźmi háłunu y grynszpanu oboygá rowne częśći/ vtarwszy to miałko/ zmieszay z miodem. Ktemu przysyp mástyki/ y koralu czerwonego miałko vtłukszy/ á tą máśćią po omyćiu námázuy. PedSleszTajem 31.
– Na przykład weźmi 4. Kwarty wrzącey wody, syp w nię 2 Lyżki soli, y na to nalej puł kwarty dobrego y tęgiego Octu Winnego, a tym sposobem Woda do Omyćia będzie gotowa. Przez to śię pory otwierają, y Naturze ktora przy tey zaraźie na to wszystkie swe łoży śiły, aby jad na wierzch ćiała wywabiła, droga śię toruje. WolfTrakt 67.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Odsyłacze

Patrz: MYCIE, nieumycie, OBMYCIE, odmycie, *POMYCIE, przemycie, UMYCIE, WYMYCIE, ZMYCIE.

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

OMYCIE