Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

OSZUST

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, Kn, T, L (XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   oszust
D.   oszusta
C.   oszustowi
B. uż. żyw.   oszusta
N.   oszustem
W.   oszuście
liczba mnoga
M. uż. osob.   oszustowie
  oszuści
D.   oszustów
C.   oszustom
B. uż. osob.   oszustów
uż. nosob.   oszusty
N.   oszustami
Ms.   oszustach
W. uż. nosob.   oszusty
Znaczenia
»ten, kto świadomie wprowadza w błąd, kłamca, fałszerz«
  • - Mieć sie tedy ná baczeniu á nie dawáć sie oszustom oszukiwáć. SyrZiel 191.
  • - Záprawdę godna rzecz pożáłowánia wielkiego/ że náuká zacna lekárska/ ktorą się przedtym Cesárzowie/ Krolowie/ Xiążętá wielcy/ y inni ludźie zacni báwili/ ná tákich oszustow y bezecnikow przyszłá/ ktorzy ią lżą/ y szpecą abutendo illâ, y że artem liberalem teraz ći bálbierze quaestiosam czynią/ iákoby byłá iákim hándlem/ á nie náuką wyzwoloną. SleszDow 9.
  • - Szálbierz/ oszust/ ćiarlátan/ cygan/ tr. Circulator [...]. Impostor [...]. Kn 1097.
  • - Nigdy nie miał Apollo tyla w Delfie sławy, Co ci u bałamuta za swoje oszusty, Chociaż daleko mędrsze głowy są kapusty. PotWoj1924 125.
  • - Swiát niby Gospodarz Máchiny tey, oszustem iest: gdy nas prozną chwałą zwiedźionych, iák łątki iákie pokazawszy, nagle do koszá zmyka. KochPsal 4.
  • - Trudna sprawa na świecie dobrym z oszustami, Lecz daleko trudniejsza męska z niewiastami. KenEwinBad 203.
  • - Dżdżowli przytrzyma, świát się wszytek ztropi Gwałtem ie lunie; áż źiemię zátopi, W nim iest rżąd, wága, on zna i oszustá, I zdradzonego przez obłudne ustá. ChrośJob 46.
  • - Nie schodźiło też y ná oszustách, miánowićie miedzy Niewiástámi, ktore chcąc pokazáć, że były od Bogá osobliwszym sposobem, w te drogę powołáne: dáły przykład ták sławnego omamienia, iákie zá nászych czásow rozumiano bydź w inszych okázyách odnowione. MaimUstHist 13.
  • - Wiele innych Oszustowie zinwentowáć mogą sposobow ná zfałszowanie szali. BystrzInfElem R3.
  • - FOURBE [...] Fallax [...] SZALBIERZ oszust szalbierka kształtnie oszukuiący [...] mátaczka. DanKolaDyk II, 55.
  • - książę wojewoda ruski, na siwym mierzynku siedzący, odpowiadając prymasowi, dużo był na twarzy pobladł — czy go ów szlachcic zmięszał swoją niespodziewaną i bez wszelkiej konsekwencji nominacją, czyli też usta nie zgadzały się z sercem, które dużo na to boleć musiało, iż za jego pieniądze korona się nie jego Adamowi, ale Stanisławowi, oszustowi, dostawała. KitPam 146.
  • - Charakternik. 1) Zaubrer, der mit Zeichnen schreibet [...] 1) magicien, charmeur qui se sert de caractères [...] 1) każdy charakternik oszust [...]. T III 108.
  • - Oszust. Betrüger. trompeur, tricheur, trigaudeur. T III 1288.
  • - BARON DObrze WPani mowisz; dowiem się zaraz... (biorąc Drynka za kołnierz) chodź ieno oszuścię: wyznay mi zaraz, co wiesz o tym małżeństwie. BeaumEug 70.
  • - Niepotrzebnie ciężarne Niewiasty krew puszczaią w czasie swoiey cięży (wyiąwszy przed samym połogiem, albowiem w tedy potrzebne upuszczenie bywa) nie będąc przynaglonemi do tego, bolem w karku, zbytecznym kaszlem, pluciem krwią, i zbytnią obfitoscią krwi, w ktorych to nawet przypadkach, radziłbym w przod poradzić się Doktora, czyli puszczać krew potrzeba, i iak oney wiele upuścić należy, Doktora mowię radzić się, nie żyda, nie Cyrulika, nie baby, nie biegusa zagranicznego, nie oszusta. PerzNauka 84.
  • - Klassy Ludzi prużnuiących w Polszcze. 1. Zołnierze w Pokoiu. 2. Zydzi w całym Kraiu. 3. Zebraki i Włóczęgi. 4. Słudzy odprawieni. 5. Kobiety z letkiego chleba. 6. Mieszczanie przedaiący. 7. Szulery i Oszuści. 8. Nareszcie Klasztory nie urządzone oboiey płci z iey służebnemi. JezierJTaksa 13.
  • - Iak Piotr, Paweł, z osobna; mnogiemi orszaki, Przystępuycie szulery, oszusty, piiaki, Hipokryty, Pieniacze; niech każdy przychodzi; Stratni, skępcy, filuci, y starzy, y młodzi, Zgoła kogom ukrzywdził; ile tylko zdołam, Przychodźcie, com niebacznie powiedział, odwołam. KrasicSat 119.
  • - Co się tycze przeistaczania win, tedy naturalne iest naylepsze, iako to doźrewaiących przez słońce winogran, i win zamrożenie, inne zaś sposoby pochodzą od sztuki lub od oszustow fałszerzy win. ThaerGosp 48.
Związki frazeologiczne

  • znać się na oszuście:
    • »rozpoznać czyjeś fałszerstwo«
    • - Znał się ná tym oszuśćie/ rozmáitych narodow znawcá Mikołay Rádziwił/ wiedźiał że nie iest tákim świát iákim się pokázuie że nie kráiną wesołą/ ále doliną płácżu iest y ma bydź zwány. AlandPam C3v.
    • - Znáć się ná czártowskich oszustách, ieżeli widzenie ich nieomomił, o ktorych przeklętnikách wielka iest suspicya, gdyż są naygłownieyśi dusz Chrystusowych nieprzyiaćiele. GamalPrzes Dv.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • - Gdy sam szátan spráwić niemoże/ tám oszustá/ álbo bábę posle. SyrZiel 1079.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Odsyłacze
Patrz: OSZUKAWACZ, OSZUKIWACZ, FAŁSZERZ, KŁAMCA, MACHLARZ, SZALBIERZ.
Autorzy: ER
Data ostatniej modyfikacji: 24.03.2025