ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp, L, SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SXVI (?), Kn (?), T (?)

Formy gramatyczne

lp	M.	m		pański
		ż		pańska
	D.	m		pańskiego
		ż		pańskiej
		n		pańskiego
	B.	m	nżyw	pański
			żyw	pańskiego
		ż		pańską
		n		pańskie
	N.	m		pańskim \|\| pańskiem
	Ms.	ż		pańskiej
lm	M.	nmos		pańskie
	D.			pańskich

Znaczenia

1. »związany z panem, właściwy panu, władcy, monarsze, właścicielowi, chlebodawcy itp.«

– Domownicy poddani iuz mnie tam własnie zawłasnego Syna mieli Panskiego. PasPam 75.
– Kozdy wswą. kozdy w nogi. Oprocz niektorych a bardzo Nie wielu poczciwych y dobrych Senatorow y Panow ktorzy albo Panskiego trzymali się Boku albo Woyska. PasPam 133v.
– Merita WMSCi w swoiey panskiey chować będzie [król] pamięci y wszelaką nagradzac się będzie wdzięcznoscią. PasPam 142.
– Skorom usłyszał Imię W KMSCi Pana M. Młego. Że to iest zwolą y iego Panskiem roskazem Niebroniłęm się. PasPam 149.
– Wdzięcznieysza iest zawsze z ust Panskich nizeli przez kanclerzow awizacyia. PasPam 223v.
– Iako z Rękawa wysypały się Woiewodztwa Woyska Wielkie Poczty Panskie, Piechoty zgoła Ludzi bardzo pięknych y wiele. PasPam 230.

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

bankiet pański I:

– Bánkietow też páńskich poddáni y niewolnicy więcey máią záżyć niźli rękodáyni słudzy y wolni. PetrSEk 10.

gęba pańska:

– Gębá délikacká/ páńska/ Palatum doctum et eruditum. Kn 187.
– gęba delikacka, pańska. delicates Maul. une langue fine; goût délicat, excellent. T III 369.

łaska pańska:

– Wyznawszy wszystko dobrowolnie będzie y Łaska Panska będą y Promocyie. PasPam 144.

2. »boży«

– Wołaią Swiątnice Panskie od Nich pocałey Polszcze zprofanowano. PasPam 57v.
– To samym było switaniem w Dzien Narodzenia Panskiego. PasPam 58v.
– Snieg i mroz na W Niebo w Stąpienie Panskie. PasPam 178v marg..

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

bankiet pański II:

– Dwá rázy o godziech y známięnitym bánkiecie Páńskim w Ewángeliey świętey czytamy. StarKaz II, 472.

arfista pański:

– Ten troski nie znał/ kogo oná [kobza] uweseli. Y po grzebieniuć słyszę komu iest wesoło [...] Arphistá páński Muzyk niech się też ozowie/ Y po tym [Dawidzie] kiedyś w plęsy chodzili Zydowie. MorszHRoz B4v.
– Także z mądrych magistrow naszych mąż wsławiony Nauką [Barlaam], iako z iakiey wysokiey ambony Też pieśń z Arfistą Pańskiem, gra. DamKuligKról 108.

arka Pańska:

– Izraelczycy z Iozuem wodzem swoim/ nosząc Arkę Pańską około miasta Ierycho/ modlili się idąc. StarKaz II, 264.
– SETIM Drzewo [...] zadney nie podległe korrupcyi. Z tego Drzewa Bog roskazał Arkę Pańską y inne porobić naczynia. ChmielAteny1755 I I, 542.

adwent pański:

– Przed Adwentem tedy Pańskim głosy tylo kościół słyszał: przyszedł Pan potym/ y widział go sámego. BirkNiedz 36.

rok pański:

– Roku Panskiego 1657. Mielismy woynę Węgierską. PasPam 52.
– Rok Panski 1667. Przyiechałęm do Rodzicow na całą zimę do Węgrzynowic. PasPam 215.

Związki frazeologiczne

dzień Pański:

– Byłem w Duchu w dzień Pański, y słyszałem zá sobą głos wielki, jáko trąbey. NT Ap 1, 10.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

budynek pański:

– Dwa Chory z sobą w dzięcznie naprzemiany Spiewały [...] Y dali tęn Hymn wdzięcznęmi słodzili Głosy, tak długo az go do konczyli: A mąz Sędziwy [Bóg] acz Vszy nie głodne Ma takich dzwiękow, przęcie na Łagodne, Te piesni idzie,w wnet oney dobie Koscioł wspaniały da widziec Liobie. [marg.] Ozdobę budynkow Panskich, Kto poymie? OblJasGór 141v-141v marg.

chałupa pańska:

– Jest ogrodnikow 6, czterech w chałupach pańskich mieszkają. OpisKról 417.

cud Pański (sz. zm.) || cudo Pańskie:

– Zbiera oczy po wsytkim świecie Psálmistá ś. áby obaczyły Cudá Páńskie/ ktore Pan czyni z ziemią swoią [...]. BirkOboz 55.
– Obaczywszy się tedy bydź uzdrowionym/ pocznie on trędowáty dzięki oddáwáć Panu padszy na twarz swoię/ y to cudo Páńskie pocznie przed ludem wszytkim wysławiáć. StarKaz 273.
– Mowi Theophylactus: kiedy Fáruzowie i Skrybowie Pańskie cuda taxowali, niewiástá prosta i zdrády niemáiąca, one wielbi. MłodzKaz III, 266.

niełaska pańska:

– [...] z pewney okázyey nie wygodzić Páńskiey intentiey, urázić Páná, y z wielkiem Urzędnikiem Rzeczyposp: poróźnić mi się przyszło, y grożącemu nie łáską Páńską, odpowiedzieć publice, Wolę strátę fortun, niż Wiáry. LubJMan 7.

modlitwa pańska:

– Nic inszego ábowiem nád wámi nie mówiłám / ieno modlitwę Páńską ábo Pacierz / y Kredo/ ábo skłądek wyznania wiáry chrześciáńskiey/ á záraz uzdrowieni iesteście. SpInZąbMłot 241.

Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

– Iárząbek Páński ptak/ á chłopska potrawa. RysProv V, 2.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Podhasła

Formy gramatyczne

Najwcześniejsze poświadczenie:

post 1616

Znaczenia

»jest właściwe panu«

~ Hoynym bydź w miárę/ Sławy szánowáć/ W godnym się kocháć. Páńská. ŻabPol A2.
– Nie Páńska to, bráć kondycyie od poddánego: wźiął ie Christus, propositis conditionibus. MłodzKaz 33.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

PAŃSKI

PAŃSKA