Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

*PAMIĘĆ

rzecz.
ż
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1612
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   pamięć
D.   pamięci
C.   pamięci
B.   pamięć
N.   pamięcią
Ms.   pamięci
Znaczenia
1. »pamiętanie, zdolność pamiętania«
  • – Starość czasow nielutościwa/ zniosła pamięć wszytkich słow innych mądrych iego [bł. Jana Kantego]/ kila tylko iako przezacne apophtegmata zostawiwszy. BirkOboz 71-72.
  • – I moc strásznych uczynkow twoich ogłaszáć będą: i ja zacność twoję opowiádáć będę. Pámięć obfitey dobroci twojey wysławiáć: á o spráwiedliwości twojey śpiewáć będą. BG Ps 145, 6-7.
  • – Wszem wobec y kozdemu zosobna komu o tym wiedzieć nalezy ku Potomney pamieci oznaymuięmy. PasPam 213v.
  • – W szkołach dał mi Pan Bóg wielką pamięć, tak dalece, że raz de erroribus cały alwar przerecytowałem. MatDiar I, 36.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • umieć co na pamięć (sz. zm.):
    • – Weźmy z sobą dwie babie, Truchnę i Kromczonkę, Bo też ony na pamięć umieją koronkę. PerDziadGrzesz 410.
    • – Kiedy pili za zdrowie Carskie Tom ia owe Tytuły musiał wymieniać z karty [...] kiedy zas zazdrowie krola naszego to ie Sąm tylko Stolnik umiał na pamiec a wszyscy insi z karty czytali. Bo iak się wczym by naymniey omylisz to znowu wszystkie zaczynac trzeba choc bys iuz był u konca. PasPam 164v.
  • ś. (świętej) pamięci:
    • »wyrażenie określające osobę zmarłą«
    • – Wspomniawszy na Cnotę y pocciwosc y przeciwko Oyczyzniewielkie merita, Xcia S. Pamieci Heremiego Wisniowskiego [Wiśniowieckiego] słuszna by rzecz zawdzięczyć to iego posteritati. PasPam 232v.
  • wielkiej pamięci:
    • »wyrażenie określające osobę zmarłą«
    • – Alleguiesz WMMPan wielkiey Pamięci Xiędza Zadzika aczemu go WMM Pan nienasladuiesz. PasPam 194v.
  • przychodzi coś komu na pamięć:
    • »coś się komu przypomina«
    • – Przychodzi mi napamiec y owo moie kozieradzkie praeiudicatum zem załował com nie uchodził maiąc czas. PasPam 182.
  • coś w pamięci zostaje:
    • »o czymś się pamięta«
    • – Długi krolestwa Ich MSCiow aby w pamięci zostawały z nosić się będą z Całą izbą Poselską IMSCPP Posłowie. PasPam 217v.
  • mieć co na pamięci:
    • »mieć co na uwadze, pamiętać o czym«
    • – Ten jednak, aby dobrze i życzliwie robotę swoją oddawał, ma to mieć na pamięci: 1-mo. Ścianę lub gumno rozmierzyć porządnie, żeby mu kłapcie i ławy dobrze wydawały, przez pęki szromów nie zajmując. 2-do. Rozmierzywszy kłapcie i ławy wszerz po 3 miary, albo jako ściana każe. InsGór 1653 57.
    • – Namawiał mię zeby [...] poznać się [...] apotym dopiero iezeli się będzie zdała ta okazyia dopiro o dalszych terminach Consulere. Miałem to tedy na pamięci. PasPam 221.
  • wyniść z pamięci:
    • »zostać zapomnianym«
    • – Miałęm tez raz w zyciu moim [...] kalumnią ktora [...] iuz podobno do Smierci nie wynidzie z pamięci. PasPam 141.
  • przywodzić na pamięć:
    • – Przywodząc sobie ná pámięć onę/ ktora w tobie jest nieobłudną wiárę, ktora pierwey mieszkáłá w babce twojej Loidzie/ y w mátce twojej Eunice/ á pewienem że y w tobie mieszka. BG 2Tm I, 5.
  • mieć co w pamięci:
    • – Śpiewajcież PAnu/ ktory mieszka ná Syonie: opowiádajcie miedzy narody spráwy iego. 13. Bo on szuka krwie/ y ma ią w pámięci: á nie zápomina wołánia utrapionych. BG Ps 9, 12-13.
  • robić co dla pamięci:
    • – Potym rzekł PAN do Mojzeszá: Wpisz to dla pámięci w księgi/ á włoż to w uszy Jozuego: że pewnie wygłádzę pámiątkę Amáleká pod niebem. BG Wj 17, 14.
Związki frazeologiczne

  • zasiąc pamięcią:
    • »pamiętać o czym«
    • – Musi bydz człowiek bardzo stary kiedy za siągł pamięcią hanc Ideam pisania Listow. PasPam 171.
  • chować coś w pamięci:
    • »pamiętać o czymś«
    • – Będzie to krolowi IoMSCi rzecz miła merita WMSCi w swoiey panskiey chować będzie pamięci y wszelaką nagradzac się będzie wdzięcznością. PasPam 142.
2. »przytomność, jasność umysłu«
Związki frazeologiczne

  • być przy dobrej pamięci:
    • »być przytomnym«
    • – Iuzem był przy dobrey pamięci Iuzęm się y w tym Rektyfikował ze ia tą Chorobą złozony iuz mi y to wdobry rozsądek weszło, co się zęmną dzieie lubom przed tym o sobie nie nie pamietał. PasPam 279.
    • – Owo trząsnie mię było mi iak wesnie ale od trząsnienia zaraz iuzem sie czuł zem na iawie, Iuzem był przy dobrey Pamięci. PasPam 279v.
  • wielką pamięcią umierać:
    • »umierać z pełną świadomością, bardzo przytomnie«
    • – Wielką pamięcią y dyspozycyią umirał bo nie w gorączcze ale tak prawie usypiał. PasPam 249.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: PK
Data ostatniej modyfikacji: 26.11.2019