Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

*PAROL

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1655
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   parol
D.   parolu
B. uż. nżyw.   parol
N.   parolem
liczba mnoga
B. uż. nosob.   parole
N.   parolami
Etymologia
fr. parole
Znaczenia
1. »słowo honoru, honorowa obietnica«
  • – Pan Pasek powróciwszy czynił relacyją i przywiózł hramoty na parole za więźniów moskiewskich od nas wypuszczonych. ChrapDiar I 518.
  • – Azatym zabił Je[go] MscPana Eliasza Komorowskiego Chorązego Wiłkomierskiego Powiatu y Rotmistrza JKMsci taksię nam ten Parol nienadał tego dnia niefortunnego. PoczOdlPam 10.
  • – Wieksza y owszem z tąd pochodzi offensa Majestatis kiedy Bogu kawalerski przyrzekszy parol [łamiemy go]. PasPam 121v.
  • – Z tej okazji najwięcej zginęło ludzi, że skoro ná błota uszli, wywoływali ich, dając im [...] parol a potem zawiódłszy na górę, nie ścinali, ale rąbali na sztuki. SobJListy 137.
  • – Franciszek I Krol Fráncuski [...] Sakramentem przysięgi y parolem obligował się zwyciężcy stawic názad w Madrycie, byle był wypuszczony. ChmielAteny II 52.
  • – Takowe ustanowienie w słowach tylko pod parolami stanęło, a żadnego podpisywania się, ponieważ strony Abramowicza konwinkujące w Warszawie nie były. MatDiar I, 748-749.
  • – Niepoprawne zródło .
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • dać parol:
    • – Wrociłęm się Samo trzec na zad do Pana Tyskiewicza. Bom mu był dał Parol. PasPam 153.
    • – Daię wam parol, ize was nie zdradzę. OblJasGór 117.
  • niedotrzymanie parolu:
    • – Potym przeproszę Sladkowskiego o niedotrzymanie Parolu. PasPam 220v.
  • na parol co zrobić:
    • »Zrobić coś uwierzywszy wcześniej na słowo«
    • – Zamoyski [...] Maxymiliana z Zamku osadził pod Wartą [...] Adherentów zaś na parol puścił. ŁubHist 71.
  • na parolu zostać:
    • – Więc Fortece oddawszy sami do czasu na parolu zostali. HistBun 47.
  • dotrzymywać parolu || trzymać parol:
    • ~ Dotrzymuiesz woysku parolu y niechcesz ich wydac z Sekretu. PasPam 144.
    • ~ Trzymając parol p. Lubomirskiemu, przyszliśmy tu pod Jędrzejów, a on z wojskiem poszedł ku Warszawie i już go nasze podjazdy [...] widziały. SobJListy 74.
    • ~ Zginoł ten ktory, polega ná práwách, Tych dwoch oszustow, co w Domu ni w polu, Niedotrzymuią dánego Párolu. DrużZbiór 298.
Związki frazeologiczne

  • o parol prosić:
    • »Prosić o darowanie życia, łaskę«
    • – Lubo ich potężnie y Głodem y kulami trapił, iednak się nie poddawali, tylko do czasu o parol prosili. HistBun 50v.
  • mieć parol z kimś:
    • »mieć z kimś układ«
    • – Samson, Annibal Herryk [Henryk] piąty Karol I ci z fortuną iaki mieli parol. PasPam 110.
    • – Z białą płcią, (prawią) iesczesmy nie mieli Nigdy Parolu: ale na odwagę Przyimuięm twoię wiarę y powagę Y na twę prosbę iak chcesz przypadąmy Tylko niech na cię długo nie czekąmy. OblJasGór 119.
  • niedotrzymanie parolu:
    • »niedochowanie danego słowa«
  • wyzywać kogoś na parol:
    • »wyzywać kogoś na pojedynek«
    • – Posłał tedy do niego skoraszowskiego Porucznika krayczego koronnego wyzywaiąc go na parol sąm a Sąm że by Woyska nieturbować. PasPam 71.
2. »hasło«
  • – Tym czasem powraca trębacz do nich posłany częstuiąc ich parolem iezeli chcą. PasPam 58v.
  • – Klucze te od brom składane zawsze od pana kommendanta tu przytomnego będą i tenże parole żołnierskie wydawać ma. InwPuck 101.
3. hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji
  • – Poddanych [...] nieposłusznych chłostą i winną Przystępnych przeciwko Prawu winą y Parolem karac [powinien]. DekrŻmud 82b.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • dotrzymać parolu:
    • ~ Parolu niedotrzymał bo uciekł od zony y wyiechał do Polski z Pułkiem Piaseczynskiego powiedaiąc potym ze przez Sęn y Naiawie iak by mu cos za uchem wołało odstąpiłes Boga. PasPam .
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: SPas
Data ostatniej modyfikacji: 30.09.2014