ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
L (XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, T

Najwcześniejsze poświadczenie: 1642

Formy gramatyczne

bezokolicznik

parować

czas teraźniejszy

lp			3. os.		paruje
lm			3. os.		parują

czas przeszły

lp		n	3. os.		parowało
lm		mos	3. os.		parowali

imiesłów współczesny

parując

Etymologia

z fr. parer 'obronić; zatrzymać'

Znaczenia

1. »pędzić, gnać przed sobą; wypierać«

– Wypadnie [...] Ufiec tatarski i jakoby razem Przez szyki przepaść miał z swojem żelazem - Darsko do wojska paryją polskiego Chcąc poprobować dzieła rycerskiego. BorzNaw 109.
– Ruszyłosię Woysko znitawy tamtey diwizyi napodlaszę chcąc stamtąd Parowac howanskiego, kturym Boze Błogosław botam Siła broił. PoczOdlPam 17.
– A tym czasemparuią naszy Turkow smiele W boku maiąc Hetmana, ochotnika wczele. PotWoj 162.
– Prawie pod niemi wszytka ziemia drzała; Gdy Konno do nich z strazy parowali Ale daręmnie, y nic nie wskorali. OblJasGór 128v.
– On wszytkie przebiegi Paruie, on Hodyncow przemiesza szeregi. DrobOpow 180.
– Co widząc Tatarzy przypadli w posiłku z swoim krzykiem y naypierwey przed sobą czerń paruiąc potym sami na naszych następowali. HistBun 10v.
– Taka wiadomośc od poimanych troche naszych rozweseliła, ale przecie Wodzowie temu nie dowierzali, iak tez w krotce w tym Chmielnickiego sztuki doznali; on cicho się do szturmu sposobił, takim fortelem: Maż wołowych z chrustami nagotował, w ktore nasprzągawszy chłopow ku naszym parował okopom kazawszy im wołać. HistBun 12.
– Chmielnickiemu było duszno bo nasi z nim Hana rozerwali y potęznie parowali ze się w zad cofac iuz rozłączeni poczeli Krol Krol iednak za niemi mocnym następował krokiem. HistBun 20.
– A tu na samych Caezar karkach iedzie Paruiąc zbiegłych aże pod namioty. MayChrośSup 8.

2. »podgrzewać, destylować, gotować«

– Rzepę włozyc w garniec polewany y wlac w nie wody [...] y gaspurdowac iak naywarowni zeby nic a nic nie parowało warzyc tę rzepę godzini 2 potem odiawszy od ognia nie odlepac asz samo wystygnie. GrodzMisc 72b.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Podhasła

Formy gramatyczne

odmiana złożona

mos

parowani

Najwcześniejsze poświadczenie:

1631-1661

Znaczenia

»wypierany«

– Nie zmięszają Moskwy, ale jadą na niej, Że jako nikczemne bydło parowani, Po szerokiem polu zawiązawszy się w nogi Przepadnie w ostrogi. TwarSRytTur 17.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Formy gramatyczne

Ms.

parujących

Najwcześniejsze poświadczenie:

1690

Znaczenia

»destylujący, gotujący«

– Powietrze obraca się w wodę, y wodá w powietrze. Pierwszey odmiany doznawamy w oknách się pocących; drugiey w álembikách paruiących, z ktorych tylko párá miásto wodki wychodzi. SolArch 137.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

PAROWAĆ

*PAROWANY

*PARUJĄCY