Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

PUSZCZA

rzecz.
ż
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1623
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   puszcza
D.   puszczej
C.   puszczej
B.   puszczą
  puszczę
N.   puszczą
Ms.   puszczej
  puszcze
W.   puszczo
liczba mnoga
M.   puszcze
D.   puszcz
C.   puszczom
B.   puszcze
N.   puszczami
Ms.   puszczach
W.   puszcze
Znaczenia
1. »wielki, stary, nieprzebyty las«
  • – Wyszedłem z puszczy mojej czasu niedawnego Z chruściąnego szałasu. SatStesBar II 733.
  • – Twego adwersarza mogą tam gdzie oszacznicy na puszczey zabić. PasPam 102v.
  • – Iedziemy raz puszczą wielką az między lasem duza wieś. PasPam 154.
  • – Puszcza ciągnie się nad brzegiem Berezyny bardzo gęsta. PasPam 186.
  • – Skoczył z Szlaku w puszczą samowtor tylko. PasPam 186.
  • – A z téj strony Berezyny rozłożyły się wojska szwedzkie regimentami w oszmiańskiém, mińskiém, nowogródzkiém, słonimskiém, lidzkiém, wileńskiém, trockiém, grodzieńskiém, ku Mozyrowi z jednéj, ku Zielonéj puszczy z drugiéj, ku Połockowi z trzeciéj, ku Brześciowi z czwartéj strony. ZawiszaPam 258.
  • – Rudy Zelazne ma gęste, iáko to pod Surazem, koninem, w Zieloney puszczy. BystrzInfGeogr I.
2. »pustkowie, głusza, pustynia«
  • – Táki był on głos wołáiącego ná puszczy/ ktory opoki y kámienie kruszył/ á z nich wody łez wytaczał/ ktorymi ich gotował do łáski/ y spráwiedliwośći Chrystusowey. BirkOboz 67.
  • – Y Swiętemu Ephremowi Bog słupem ognistym S. Bázilego vkázuie: słupem lud Zydowski nápuszczy prowádźi/ oświadczáiąc tym sámym miłą sobie bydź te osoby/ ktorey tákie dobrodźieystwo czyni. KalCuda 99.
  • – A gdy niechćiał powiedźieli mu/ iż tego Pán Bog chce po nim/ áby ich wypuśćił/ y rozkázuie mu to koniecznie vczynić/ áby ták wyzwoleni Izráelczycy szedszy ná puszczą/ oddawáli ofiáry Pánu Bogu; Pytáią się tu Doktorowie święći/ czemu to Pán Bog rozkazał iść Zydom ná puszczą trzy dni/ áby mu tám ofiáry oddali oddali? StarKaz 12.
  • – Nie miał na świecie, gdzie by głowę swoję skłonił, Uciekał i często się krył, często się chronił; Często mieszkał na puszczy, bez chleba, bez soli, Też go szatan po górach nosił wedle woli. PotFrasz4Kuk I 253.
  • – Solinus, y Mela w teyże są Sentencyi A co większa że ci profani Authores, pociągneli in suam sententiam, Authores Sacros; iako to S. Augustyna wielkiego w Kościele Bożym Doktorá. ktory Sermone. 18 do Braci na Puszczy iaśnie o spaleniu Fenixa y renowacyi z popiołow wspomina. ChmielAteny1755 I 121.
  • – WEgypcie mieszkali Zydzi lat 430. Po Puszczy błąkali się lat 40, gdzie ani szaty, ani obuwie z nich opadało; Manną z Nieba padaiącą karmieni, y przepiorkami, wodą z gorzkiey w słodką poieni, y z skały wyprowadzoną. ChmielAteny1755 I 1064.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

PUSZCZA
rzecz
ż

Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
N.   puszczą
Najwcześniejsze poświadczenie:
1656-1688
Znaczenia
składnik nazwy geograficznej
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • Zielona Puszcza:
    • »obszary leśne między Grodnem a Białowieżą«
    • – Odiechawszy tedy od nich ziechałęm na pierwsze Roraty pod Zieloną puszczą do wsi. PasPam 123-123v.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 11.07.2023
Autorzy: PK
Data ostatniej modyfikacji: 11.07.2023