Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

ROZPROSTOWAĆ

czas. dk
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI (rozprostowan), Kn, T, SWil, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, L, SW

Formy gramatyczne
bezokolicznik
  rozprostować
czas przyszły prosty
lp 1. os.   rozprostuję
lm 3. os.   rozprostują
imiesłów uprzedni
  rozprostowawszy
Znaczenia
1. »uczynić prostym, rozgiąć, wyciągnąć wyprostowując«
Rekcja: kogo co

  • ~ Rosprostowáć/ Inflexa, curua, vel recurua dirigere. Statius dicit: Recuruare gladios situ horrentes [...]. Kn 932.
  • – Minąwszy Przedzielsk a nie dojeżdżając Leżajki, nadjechałem sanie z klaczą stojące i człeka chłopa na nich leżącego, którego gdy dobudzić moje ludzie nie mogli ani, jak skurczony spał, rozprostować, rozumieli, że zmarzły. MatDiar 153.
  • ~ Rosprostować, grade [!] machen. BierSłowa 196.
  • – Rozprostować co, F. rozprostuię. gerade machen, gerade biegen. rédresser; rendre droit єe [!] qui ne l'est pas. T III 1909.
Związki frazeologiczne

  • rozprostować kości:
    • »przeciągnąć się wyprężając całą postać«
    • – [...] Wozami po lassach się grzebą Wytrzymac im niechay się ieszcze szturmem bawią Zdarzy Bog tylo tylko co ci dotąd sprawią Tusię zrady rozeszli: aze iusz ciemnosci Padły: blachem zgniecione rozprostuią kosci. PotWoj 114.
2. »rozpostrzeć, rozciągnąć wygładzając nierówności«
Rekcja: co

  • – Rosprostowáwszy znowu pápier/ námász kláystrem. SekrWyj 74.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

*ROZPROSTOWANY

im. przym. bier.
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
odmiana złożona
lp B. ż   rozprostowaną
lm N.   rozprostowanemi
Najwcześniejsze poświadczenie:
Znaczenia
»uczyniony prostym«
  • – [...] chudnieie koń/ smutnym stoi/ zżyma się/ nogámi zádniemi w brzuch się biie/ trze się też brzuchem gdzie może o ziemię y o żłoby/ głową obraca się to ná ten to ná ow bok/ gębą chwyta boki/ grzbiet/ piersi/ á czásem y koniec ogoná/ kłádzie się nogámi rosprostowániemi [!]/ to iest brzuchem o ziemię [...]. DorHip II Ov.
  • – Ramá TCHf piły z stępuiącey ná doł, opuscza Ciężarną TS: tá nádawkę PL rozprostowáną, czyni dłuszszą: Nádawka, długości swoiey szukáiąc mieyscá, popychá zębow grzebieniowych GH, oraz z Cewámi M. SolArch 100.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 08.10.2021
Autorzy: WM
Data ostatniej modyfikacji: 08.10.2021