ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: post 1616

Formy gramatyczne

bezokolicznik

rozumieć

czas teraźniejszy

lp	1. os.	rozumięm
	2. os.	rozumiesz
	3. os.	rozumie
lm	1. os.	rozumiemy
	3. os.	rozumieią

czas przeszły

lp	m	1. os.	rozumiałem
			rozumiałem
		3. os.	rozumiał
	ż	3. os.	rozumiała
lm	mos	1. os.	rozumieliśmy
			rozumieliśmy
		3. os.	rozumieli

tryb przypuszczający

3. os.

rozumiałby

imiesłów współczesny

rozumiejąc

Znaczenia

1. »mieć jakiś pogląd, uważać, sądzić, mniemać; pojmować«

– Powiedali zas więzniowie zesmy rozumieli nawas że scie Dyabli nieludzie. PasPam 62.
– Rylski wchodzi, y pyta. A nasze zamysły w co? Odpowiedziałęm podobno w nic. Az on rzecze tak y ia rozumiem że temu trzeba dać pokoy. PasPam 75.
– Woiewoda mowi Rozumiałęm że wszyscy Rawianinie dobrzy pacholcy. Ale tez widzę są kpi. PasPam 92.
– Niech omnie rozumieią iako chcą puko mię ztey opiniey sama iawna nie wyprowadzi rzeczywistość. PasPam 145v.
– Słusznie by rozumiec ktoby Stylum nieznał że to iakis szalony, ten List do mnie pisał pod Imięniem WMMPana. PasPam 193v.
– To ma się rozumieć o podleyszych tylko Sługach. PasPam 223v.
– Posyła Weyzer po Hana y pyta go coz ty rozumiesz iezeli tu iest krol Polski? PasPam 260.
– I mowi te Słowa Rozumiałęm że siedzę z Chrzescianami a ia siedzę z Poganami Rozumiałęm że z Ludzmi ale widzę z Bestyami. PasPam 263.

2. »pojmować, uświadamiać sobie znaczenie wyrazów«

– Rzecze do Nich zadnego Ięzyka nierozumie? PasPam 63v.
– Rozumiała [wydra] tez tak iako owo y pieś. PasPam 252v.
– Poczęli sobie [Niemcy] o woynie dyszkurować: Iam tam tego nierozumiał mało co niektore tylko słowa. PasPam 262v.
– Owych tez słow Nierozumiem co oni [Niemcy] wymowili. PasPam 263.

3. »mieć kogo, co na uwadze, na względzie«

– Iam zas naswoy poczet wziął Pługi ktorem rozumiał alias ktorzy się oto prosili y dokupowali. PasPam 64v.
– Ow Pan Tryzna kogo rozumiał z Swoich konwokował że przyszło rozochociwszy się y Baranie flaki rozdraznić. PasPam 169v.
– Z Chrzescianskim Sercem to wszystko czym się kolwiek albo Rzpą Gravatam abo kogo ex privatis Rozumięmy odpuszczamy daruięmy y dependentias wszystkie kasuiemy. PasPam 211v.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń

Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

– Koń w dzielności/ Páchołek przy trunku/ Chárt v zaiącá. Iakim się raz pokażą, tákim ie długo rozumieć może. ŻabPol A3v.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

ROZUMIEĆ