Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

*RZĄDZIĆ

czas. ndk
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp (rzędzić), Kn, T, L, SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SXVI (?)

Formy gramatyczne
czas teraźniejszy
lp 3. os.   rządzi
czas przeszły
lp m 1. os.   rządziłem
3. os.   rządził
ż 3. os.   rządziła
Znaczenia
»mieć władzę nad czym, nad kim; kierować czym, kim; zarządzać czym«
  • – Osobno od Siebie mięszkali [...] On swoiemi rządził Maietosciami a ona tez Swoiemi. PasPam 82v.
  • – Co na mnie przytnie to mowi zginiesz [j]a zas mowię P. Bog tym rządzi. PasPam 88.
  • – Krol oddał mi ich Przykazawszy że bym iako własny ich Officer rządził niemi y karał excessivos. PasPam 151.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • coć rządzi kogoś:
    • ~ Tak sądzę że bym wiele mogł zaszkodzić gdy by mię moia nierządziła pocciwość. PasPam 184v.
Związki frazeologiczne

  • berło rządzić, berłem rządzić:
  • rządzić narody w berle żelaznym:
    • »o Chrystusie: sprawować nad narodami duchową władzę, wyrażającą się w mocy odkupienia win«
    • – Niewiástá urodziłá syná płci męzkiey, ktory miał rządzić wszytkie narody w berle żeláznym. BirkNiedz .
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – Sam błądzisz/ á drugich rządzisz. KnAd 213.
  • – Gdzié ogon rządzi/ tám głowá błądzi. KnAd 236.
  • – Gdzié ich wiéle rządzi/ tám się często błądzi/ ábo łácno zbłądzi. KnAd 237.
  • – Przeto mowią: Nie tak sromotá, gdy mąż sam przez się błądzi, iáko gdy niewiasta mężem swoim rządzi. PetrSEt 19.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: SPas
Data ostatniej modyfikacji: 04.03.2009