Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

SIĘ

ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1605
Znaczenia
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji
  • – Gdy się kto szczęściem wyniosłém upęta, Nierad o swoich powinnych pamięta; Ale gdy zgubi bogactwa niepewne, I obce sobie przyznawa za krewne. SaadiOtwSGul 103.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • niewolny sobie (sz. zm.):
    • – Słudzy też v niektorych narodow nie są w liczbie miesczánow/ dla tego iż szpecić się zdádzą Rzeczpospolitą: druga iż są sobie niewolni/ á z wolnych miásto ma bydź; trzecia iż z pány vstáwicznie trzymáiąc swego nic nie przydádzą do Rzeczypospolitey. PetrSPolit I 272.
    • – Niéwolny sobié/ v. Obowiązány/ Niéswobodny. Kn 540.
    • – niewolny sobie. er ist nicht sein eigner Herr. il n'est pas son propre maître; il n'est pas à soi. T III 1050.
  • wolny sobie (sz. zm.):
    • – Wolny sobié człowiek/ v. Swobodny. Kn 1280.
    • – [...] Achemenides, iuż wolnieyszy był sam sobie, y w lepszey szácie chodził, á niżeli w on czás, kiedy się po chrościnách, y lesiech, vkrywał, przed Poliphemem. OvOtwWPrzem 564.
    • – Terazem sobie wolna, y mogęć náwoli Y bespiecznie wynurzyć, co mię w sercu boli [...]. CorMorszACyd 146.
    • – A niecháy wolná sobie w ták nieszczęsney porze, Oycá y sługi płácze, do smierci w Klásztorze. CorMorszACyd 192.
  • zaciągnąć na siebie czyjąś niełaskę:
    • – DISGRACE [...] Encourir la disgrace de quelqu'un, tomber en sa disgrace. In offensam alicujus incurrere. In offensionem alicujus cadere [...] Záciągnąć ná siebie niełaskę czyią zárobić ná nię, zle się zásłużyć. DanKolaDyk I, 471.
Związki frazeologiczne

  • mimo się puścić żal:
    • »wybaczyć«
    • – Ktoz nieprzyzna Io KMSCi o koło dobra Pospolitego Pieczołowania? widząc iak niewymowny mimo się pusciwszy zal [...] Seym piąty po rozerwanych czterech Stanom Rzpty składa. PasPam 216.
  • puścić przed sobą strach:
    • – [Dowódcy szwedzkich wojsk] chcąc przed Sobą puscic strach niiaki List Sadowskiego slą do Oycow taki: Ze Duklas z nięmi idzie w tę tu Stronę Maiąc z Armatą Woysko zgromadzone [...]. OblJasGór 172.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – Nálazł swoy swego/ ábo sobié podobnego. KnAd 532.
  • – Kup sobié ábo pożycz wstydu/ rozumu etc. .i. Niewstydliwyś/ głupiś/ száléiész KnAd 406.
  • – GOUTTE [...] PODOBNI do siebie iák dwie krople wody iedna z drugą. DanKolaDyk II, 93.
  • – Przeszłey rzeczy nie żáłuy/ niepodobney rzeczy nie wierz/ o nierowną się nie kuś/ tedy sobie głowy nie zfrásuiesz. RysProv 66.
  • – Nie sobie gwoli kucharz potráwy zápráwuie. RysProv 55.
  • – Wdowiec z wdową/ rzadko dobrze z sobą. RysProv 84.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: AW
Data ostatniej modyfikacji: 21.11.2018