Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

STAN

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: STON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp, L, SWil, SW (stan, ston), SJP

Nienotowany w słownikach:
SXVI (?), Kn (?), T (?)

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   stan
D.   stonu
liczba mnoga
D.   stanów
Znaczenia
»jedna z warstw społecznych, na jakie dzieliło się społeczeństwo w państwach europejskich od w. XIII do XVIII; przynależność do takiej warstwy określona pochodzeniem lub zawodem«
  • – 12. Februarii publica, nástępuią Komedye Kácże/ y inszych Ceremoniy wiele było do widzenia ludziom wszelkiego stonu. IngrKról A3v.
  • – STAN SZLACHECKI; iáko te wszystkie pisał Práwá, Wolnośći, y Powinnośći, iáko Krolom, Pánom Korony ná głowy, y Sceptrá do rąk dáie, iáko do boku Pánskiego SENAT do dawánia rády, zpośrzodká śiebie przysposobia y podáie iáko fundámentem iest Rzeczypospolitey [...]. LubJMan 2.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • stany aragońskie:
  • akta Stanów:
    • – [Tytuł:] Akta Stanów Wielkiego Xięstwa Litewskiego 1698. AktaStan k. tyt..
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • stan duchowny:
    • – Duchowny człowiék/ stánu duchownego. [...]. Kn 153.
    • – W rok [...] po urodzeniu moim byłem śmiertelnie chory i już cale zdesperpwany, lecz gdy wyżej wyrażony ksiądz Giżycki i ksiądz Gass, praeses komunistów, przyjechali do Jelnej i modlitwę nade mną uczynili, a do tego matka moja dobrodzika ofiarowała mię, jeżeli przyjdę do zdrowia, na służbę boską i stan duchowny, tedy za łaską Pana Boga ozdrowiałem. MatDiar 35.
    • – [...] 2) stanu duchownego ludzie; duchowne sądy [...]. T III 285.
  • stan rycerski:
  • białogłowski stan:
    • »kobiety«
    • – Pan Bóg ją sam tylo chowa, na przykład i wizerunek stanowi białogłowskiemu. NiemPam 22.
    • – XZIĘGI WTOREy SATYRA. I, Na zepsowane Stanu białogłowskiego obyczaie. OpalKSat 23-23v.
    • – Królowa nieboszczka wielka i mądra była pani, a nieraz o kądzieli z takimi, któe czego inszego nie rozumiały, gadała, i sama ją, akomodując się stanowi białogłowskiemu, przędła. SobJListy 386.
    • – Pretensye wzaięmne Białogłowskiego do Męskiego Stanu, z Aktoratu ich Wywiedzione. GorzWol 59.
  • [Stan] chłopski:
    • – Ktorá [rzeczpospolita szwedzka] się teraz zkłáda z piąciu stanow, z Senatorskiego, Duchownego, Szlacheckiego, kupieckiego, y [stanu] Chłopskiego. BystrzInfGeogr G2v.
  • stan biskupi:
    • – Luter y inni po nim rożni iego pomocnicy/ ktosz nie wie że zakonnikámi zacnych w Kościele Katholickim zakonow bywszy/ że sług Bozych sługámi szátáńskiemi stali się? ktorych imion vmyslnie milczę/ á cosz ztąd zá zmázá drugim tákichze godności/ urzędow y powołániá osobom? á iáko ci y tym podobni łotrowie/ sławie dobrey ták wielkich á zácnych stanow [stanu] Biskupiego/ y Kápłáńskiego/ áni ták wielkim y świątobliwym Zakonom/ w ktorych przedtym żyli szkodzić nie mogą złymi swymi spráwami [...]. SzemGrat 26-27.
    • – Focyuszá dla słusznych przyczyn wypędzono ná wygnánie, bo się ná Thron Pátryárchowski złym sposobem wtrącił, ze stanu láykowskiego wstępuiąc ná [stan] Biskupi, á będąc poświęcony od Grzegorzá, ktorego ze Stolice Syrákuzáńskiey ztrącono, y wyklęto. TylkStrom 83.
  • stan senatorski:
    • – Cięszki to zaprawdę Stanowi Senatorskiemu uwazam Paroxysm kiedy go iuz Oyczymami Iusz Łuszczy bochęnkami y proznemi chlebami na ostatku zdraycami Oyczyzny nazywaią. PasPam 140.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy:
Data ostatniej modyfikacji: 26.09.2023