ESJP XVII i XVIII wieku

Notowanie w słownikach

Słowniki notują

Formy gramatyczne

M.		czterdzieści \|\| cztyrdzieści \|\| szterdzieści
	mos	czterdzieści
D.	mnżyw	czterdziestu
	mos	czterdziestu
	ż	czterdziestu
C.	n	czterdziestom
B.		czterdzieści \|\| czterdzieście \|\| czterydzieści \|\| śterdzieści \|\| szterdzieści
N.		czterdziestą \|\| czterydziestą
Ms.		czterydziestu

Znaczenia

1. »liczba 40«

– Tego roku ostatecznego do czterdziestu discyplin P.Bogu ofiarował. BirkSkar 20.
– Fistułę w oczách záwiera y goi/ Rzepiku/ y Ruty ogrodney liśćia po gárści w kwarćie ábo we czterydźiestu łotow/ białęgo winá wárzyć do połowice/ y tą iuchą przecedźiwszy często wychędáżáć Fistuły. SyrZiel 277.
– Czterdzieści ich/ Quadrageni/. Kn 105.
– Miał liat w to[m] Roku pod szterdziesci. TrepNekLib 104.
– Mieszkaiacz w Rzymie piecz lath mial swoie ordinaria na kozdy dzien vchodzicz mil wloskich sterdziesczy a tho dziewiecz koscziolow obchodzacz. AktaBab 9.
– Iam tesz sobie na Seimik czterdziesci piechotey y słuzały y Brancow [...] zkorrigował y okrył swiezą barwą. OpalKListy 138.
– Ieden łokieć będzie was kosztował iedną koronę czterdźieśći groszy. PolPar 109.
– 140 Raytarow/ y 40 Pokoiowych tegoż X. nástępowali [...] Za tymi czterdźieśći Pokoiowych Krolewskich. MerkPol 241.
– Zywcem wzięto trzydziestu aległo Ich Cztyrdziesci [...] Naplacu niedaleko Ich Obozu. PoczOdlPam 14.
– Czterdzieści Vierzig. Czterdziestu/ Czterdziestom. DobrGram 181.
– Ani działa, ani ludzie byli Oprocz Czterdziestu chłopow, ktorzy się tam sami z dobytki y z swoimi zawarli owcami. PotWoj 182.
– Zabito [...] Czeladzi ze Czterydziesci. PasPam 101v.
– Ten się lud Zbuntował Wygnał obywatele y obiął osady Czterdziescie lat trzymaiąc. DrobOpow 124.
– Nie było Koni nad czterdziescie. SobTDzien 21v.
– Piechoty z Ząmku Krakowskiego Czterdziesci do Zywcza przybyło. KomonDziej 202.
– Ia co to pisze, przez lat Czterdźieści siła munia w tey Rzeczypospolitey obchodząc, nigdym niepomyślił bydź Deputatem. JabłSkrup 65.
– Nabożeństwo Czterdziestu godzin odprawowało się. DanOstSwada V, 10.

Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

– Kto w dźieśiąći lećiech/ nie będźie nadobny/ we dwudźiestu gładki/ we trzydźiestu duży/ we cżterdźiestu mądry/ w pięćiudźieśiąt bogaty/ w sześćiudźieśiąt nabożny/ tedy iuż do śmierći takim nie będźie. RysProv VII, 7.

a) »liczba 40 jako składnik liczby wyższego rzędu«

– Czterdźieśći bowiem laty trzy in Societate przeżywszy [...] wszytkie te lata strawił na vrzędźie kaznodźieyskim. BirkSkar 14.
– Wielką w ten czas Legnickie Xięstwo sławę miało Z Kuźnic: gdy sie tyśiąc lat od Chrysta pisało/ Y dwieśćie czterdźieśći dwie. RoźOff E4.
– Inquisitor Rumański w iednym roku czterdzieści czarownic y iednę skazał na ogień. SpInZąbMłot 38.
– Bili żelazne pieniądze na kształt srebrnych talerow czterdzieści y ośm set tyśięcy. PetrSEk 34.
– Bo táką vmowę y zgodę vczynili dla większego pokoiu y zachowania zobopolney miłośći przed lat czterdźiestą kilką zdawnemi Pány Akádemiki; (o ktorey się nizey powie wresponsię nátrzeći diskurs P. Plebanow) że wszyscy studenći v Iezuitow się vczący/ mieli się wpisywáć sposobęm wszytkich innych wkśięg Akádemickie/ y P Rektorowi Akádemickiemu posłuszeństwo przysięgáć/ y w sądách Ciuilium causarum podlegać onęmuż [...]. SzemGrat 75.
– Czterdżieśći dziewięć/ Vndequinquaginta. Kn 105.
– Miał liath Czterdziesci y kilka. TrepNekLib 55.
– Miał iusz liat ze szterdziesci kilka. TrepNekLib 103.
– Zołdu tyśiąc czterdżieśći: tyleż y ná Spassy/ Korona im wiecznymi ofiáruie czásy. TwarSLeg 32.
– Za wielką tedy biedą dostalismy sta szterdziestu tysięcy. OpalKListy 63.
– Pieniędzy Cztery, zligerowawszy czyni grziwne iedne Mincarską, s ktorei wyrzniono szełągow sztuk Trzista Czterdziesci Pięc. VorLetSkarb 236.
– Káwálkatá Krolewska byłá ozdobna bárdzo/ á liczono między nimi czterdzieści y kilká Tytulátow. MerkPol 231.
– A wtym czterdzieści i siedm Niemców społem [...] Od nas wychodzą. BorzNaw 97.
– Przyszedł Chowanski znaSczokinem złączywszy się wecztyrdziestu tysięcy Ludzi Woiennych. PoczOdlPam 33.
– Naliczono trupa trzy tysiącę siedemset cztyrdziesci ytrzech. PoczOdlPam 78.
– Czterdziesci Tysięcy, iak się rzekło przodem Gwałtem się ich wnasz Oboz wedrzec chciało brodem. PotWoj 161.
– Niechay ma Polska [...] we wszytkich do Korony należących Woiewodztwach, Wśi Czterdzieści y sześć tysięcy. FredKon 50.
– Rubieszowski Czterydziestą kilą razow Strzelanych Sztychowych y rapirami sieczonych na poboiowisku położony. PasPam 86.
– Wy Przewielebni Oycowie z Swey częśći Daycie Talerow Tysięcy Czterdzieśći. OblJasGór 167.
– Czterdziescie tysięcy Niemcow trupem legło. DrobOpow 83.
– Lat czterdziestu pięć [...] mam zrachowany Regestr w głowie. DamKuligKról 126.
– Koło R liczy palcow w czele sto czterdźieśći y cztery. SolArch 83.
– Szli ze wszytkiego Miasta zebrani Skrzypkowie było ich ze cztyrdziestu dwuch. SobTDzien 7.
– Samych Pachołkow zginęło Czterdziesci y kilka. DrobTuszInf 19.
– Z Samego Miasta Zywcza na Dwa Tysiącza Czterdziesci y dwa Złotych wziąwszy odiachał. KomonDziej 168v.
– Zacenił IMść Dobrodziey Trzy kroc cztyrdzieście Tysięcy Złotych. SapANot 252.
– Tegoż wypłaciłem Pani Mantowey Wdowie kupcowey Wilenskiey 148 Tynfow dico Sto Cztyrdzieśćie Ośim. SapADiar 132.
– W wierze stała, ludzka, łaskawa [...] żyła lat czterdźieśći pięć. TylkStrom 16.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń

Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

– Kto w dziesiąci leciech/ nie będzie nadobny/ we dwudziestu gładki/ we trzydziestu duży/ we czterdziestu mądry/ w piąciudziesiąt bogáty/ wsześciudziesiąt nabożny/ tedy iuz do śmierci tákim nie będzie. RysProv VII, 7.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

CZTERDZIEŚCI