Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

TERMIN

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
Kn, T, L, SWil, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI (?), SW (?)


Najwcześniejsze poświadczenie: 1610
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   termin
N.   terminem
liczba mnoga
D.   terminów
Ms.   terminach
Etymologia
łac. terminus 'kres'
Znaczenia
1.  jęz.  »wyraz należący do słownictwa specjalistycznego«
  • – Términ szkolny v Grámátyków/ Diáléktyków/ filozofów/ Jurystów/ Lekárzów. Item Aptekárzów [...]. Kn 1140.
  • – Términ sądowy [...] v. Pozwánie 3. Kn 1140.
  • – AUTEUR [...] AUTOR terminem nauk mowi się o tych wszystkich ktorzy wydali na świat pisma iakie. DanKolaDyk I, 156.
  • – DEFINITEUR [...] DEFINITOR urząd zákonny, rada Przełożonego [...] Termin zażywany z Zakonie S. Franciszka. DanKolaDyk I, 430.
  • – Po Grecku tákże effertur terminem znáczącym vter vini, aliás worek, álbo burdiuk winá, że ma wyśmienite y obfite winnice [Damaszek]. ChmielAteny II 509.
  • – Jednym greckim [terminom] wybaczam, bo to jako kolebka nauk władzą uknowania i utworzenia onych ma swoje tak powszechne i przywiązane wyrażenia, iż języka uczonego dawnego greckiego i uniwersalne nie przeszły w wymowie i kiedy łaciński w Rzymie, fancuski wszędzie, dzisiaj jeszcze pierwszy grecki wykopują; dykcjonarze wartują [wertują, przeglądają] i terminów zażywają. JabłJAWierFil 487.
  • – Termin [...]. T III 2308-2309.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • termin aptekarski:
    • – CONCASSER [...] UTRZEC, uwiercić termin Aptekarski, utłuc młotkiem, albo tłuczkiem korzenie iakie. DanKolaDyk I, 337.
  • termin myśliwski:
    • – BAUGE terme de chasse [...] Volutabrum [...] BAGNO Kałuza doł termin myśliwski mieysce gdzie Dzik Spoczywa y inne okrutne zwierze ktore zawsze iest nieczyste y bagniste. DanKolaDyk I, 183.
  • termin prawny:
    • – AUTORISATION [...] Terme de Palais Auctoritas [...] DANIE władzy, Autoryzacya. Termin prawny. Moc ktorą mąż żonie daie do tranzakcyi iakiey. DanKolaDyk I, 156.
  • termin teologiczny:
    • – ATTRIBUT [...] (terme de Théologie [...]) Divinum nomen [...] ATTRIBUTA termin Teologiczny ktory się mowi o wszystkich doskonałościach ktore są w Bogu, iako Sprawiedliwość, miłosierdzie etc. DanKolaDyk I, 143.
2. »stan, sytuacja, okoliczności«
  • – Tegoż dniá Pan Stárostá Sánocki wziął pewną wiadomość/ iż Dimitrz ten nowy życzy sobie łáski y baczenia K. I. M. áby go pod opiekę swą wziął iednák z głupstwáli z pychyli/ chce Krolá I. M. poselstwem anticipare, barzo we złych terminách rzeczy iego: bo cará áż po samę Káługę podbiega z Moskwy/ ludzi przy nim máło nie vfa Moskwie. BielDiar Cijv.
  • – Sąsiad zły/ práwo ćięszkie/ iam poszłá ná onę/ Cártágińską wzgryźliwych terminách Dydonę. KochProżnLir 168.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy:
Data ostatniej modyfikacji: 31.01.2023