ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1634

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

M.		tumult
D.		tumultu
B.	uż. nżyw.	tumult
Ms.		tumulcie

liczba mnoga

M.	uż. nosob.	tumulty
D.		tumultów
N.		tumultami
Ms.		tumultach

Etymologia

łac. tumultus

Znaczenia

»wrzawa; zamieszanie, zamęt; w lm: rozruchy, zamieszki«

– Gdy nam ták iuż tę vlicę dla tego widoku od Cesárzá pozwolono/ záraz iákoby názáiutrz przededniem/ nas wszytkie Gaury/ to iest Kátholiki obesłano/ y straż nam dawszy kilká set Ianczárow/ dźiwowáć sie y pátrzyć pozwolono/ bez żadney przeszkody i tumultu [...]. StarWyp B.
– Kozda Sessyia kozde kołowanie niebyło bez hałassow, Tumultow porywania się do Szabel. PasPam 180.
– W Tumultach nazabiiano wielu Zołnierzow. PasPam 185v.
– Co raz większe w kołach bywały Tumulty Bo tez coraz [w] większe ludzie Woyskowi wdawali się Piianstwo z ktorey konseqvencyiey trudno się było spodziewać Statku y powagi, Chyba Hultayskich terminow. PasPam 185v.
– Kiedy się w Wilnie odprawuie kommissyia z takiemi Tomulencyiami [!] y Tumultami od prawuie się weLwowie trochę modestius y polityczniey nizeli w Litwie. PasPam 186v.
– Poczną ognia dawac Senatorowie z mieyść w nogi między karety pod krzesła rozruch tumult. PasPam 230v.
– Kiedym to zas powiedał katholikom Mieszczanom [...] to mowili szczęscie że na WSCi tumult nie był. [tu: napad, najście] PasPam 262v.
– [...] niespodźianie bowiem ná mieśćie tumult/ álbo rozruch jákiś powstał [...]. GdacKon 4.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

tumult i bunt (sz. zm.):

– Pompeiusz wszytkich Partyzantow Mariuszowych wygładziwszy, wszelkie ich tumulty i bunty rozgromiwszy [...] drugi tryumf [...] odprawił. SzołHist 4v.
– Widzicie te Rokosze/ te zdrády/ te zbrodnie przeciwko máiestatom Krolewskim/ te bunty/ y tumulty w Krolestwách/ te pożogi Rzeczypospolitych. BirkRus 33.

Związki frazeologiczne

w tumultach i buntach bywać:

– Tak kiedy podłe y płoche Serca Ludzkie wroznych tumultach y buntach, wroznych rozruchach y zawierzuchach, wroznych odmianach y zamieszaniach bywaią, przeto sie naypodleyszemi y naywzgardzienszemi naswiecie wydawaio [!]. SzołHist 11v.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

TUMULT