Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

*URODZIĆ SIĘ

czas. dk
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1656-1688
Formy gramatyczne
czas przeszły
lp m 2. os.   urodziłeś się
3. os.   urodził się
ż 3. os.   urodziła się
czas przyszły prosty
lp 3. os.   urodzi się
Znaczenia
1. »przyjść na świat«
  • – On Philip Wielki krol Macedonski, kiedy mu przyszły Nowiny [...] Ze mu się urodził Syn Alexander z znakami wielkiey u Swiata expektatywy Zawołał wielkim głosem. PasPam 149a-149av.
  • – Z namis się w tey urodził Oyczyznie z namis się uchował. PasPam 227-227v.
Przenośnie
  • Bo ta fantazyia zęmną się iuz urodziła ze zawsze durum contra durum [upór na upór] chocby się nad sadzić dobrocią zas tak zazyie iako chce chocby z swoią szkodą.PasPam 169v
2. »o roślinach: wyrosnąć, obrodzić«
  • – Nietylko przenica ale Cybula w polu na kozdym zagonie gdzie ią wsieiesz urodzi się. PasPam 220.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – [...] o iednym Krolu Polskim Cudzoźiemcu powiadáią, kiedy go pytano, czemu się frasuie? powiedźiał: że rok temu, iákom wszystkim roskazował, á był káżdy kontent, teraz káżdy mi roskázuie, á nikt nie iest kontent. Polak záś w prawách urodzony, z mlekiem tákże wyssał rewerencyą ich, y przykre mu być niemogą. Jáko mowią: kto się w młynie urodźił, temu szum wody niewadźi. RadzKwest 18.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

URODZONY I

im. przym. bier.
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
odmiana złożona
lp M. m   urodzony
D. m   urodzonego
C. m   urodzonemu
ż   urodzonej
B. m   urodzonego
N. m   urodzonym
lm M. mos   urodzeni
C.   urodzonym
B. mos   urodzonych
N.   urodzonemi
Najwcześniejsze poświadczenie:
1666
Znaczenia
1. »wrodzony«
  • – Honorowi urodzonemu y postępkom pocciwym nic to nieszkodzi. PasPam 149av.
2. »taki, który przyszedł na świat«
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • wolnie urodzony:
    • – Czyto iuż, y vnas w Polszcze Tyberyana tempora, że nie wolno pisáć, nie wolno posłáć, nie wolno wszędzie, ále ná koniec y w Domu mowić? Iest záprawdę pożáłowáć czego, y wolnie Vrodzoney Szlachty vmysłom westchnąć, żesmy tych doczekali czásow. LubJMan 122.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

URODZONY II
rzecz
m

w funkcji rzeczownika
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
Najwcześniejsze poświadczenie:
1656-1688
Znaczenia
»szlachcic«
  • – Urodzonym y wiernie nąm miłym Panom Starostom Dzierrzawcom [...] wiadomo czyniemy iz w pewnych naszych Interessach posyłamy do Woyska na Białey Rusi [...] Iana Paska. PasPam 151.
  • – Dac raczył [król] przez Przewielebnych Wielebnych y urodzonych kommissarzow swych deklaracyią. PasPam 208v.
  • – Tak Miłościwie do Przeproszenia Swego wszystkich zgromadzonych Urzędnikow y Deputatow przypuscić ma Przypuszcza Do tegoz Przeproszenia y Urodzonego Ierzego Lubomirskiego. PasPam 209v.
  • – Tez Łaskawość swoię IkMSCi wyswiadczaiąc woysku w Zwiąsku będącemu, iako tylko Zwiąsku się wyrzekną Spiski wszelakie tak między samemi iako tez Urodzonym Lubomirskiem y Urodzonemi Obywatelami Woiewodztw annihiluią, do przeproszenia przez starczyznę dopuscic obieciuą. (tu: wykaz a. umowa). PasPam 209v-210.
  • – Wszystkie takowe niesmaki y urazy nasze szczerze daruięmy y one w wieczną niepamiec zarzucamy [...] Osobliwie Urodzonemu Ierzemu Lubomirskiemu, Synom iego, Sługom Ad herentom. PasPam 210v.
  • – A zeby taz Deklaracyia [...] wagę miec mogła tak Przewielebni y Urodzeni kommissarze od IokMSCi wysadzeni iako tez urodzeni Deputaci od Woyska y z Starczyzną Swoią pod pisuią. PasPam 213.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 30.08.2016
Data ostatniej modyfikacji: 30.08.2016
Autorzy: SPas
Data ostatniej modyfikacji: 30.08.2016