ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1628

Formy gramatyczne

bezokolicznik

władnąć

czas przeszły

lp	m	3. os.	władnął
	ż	3. os.	władnęła
lm	mos	3. os.	władnęli
	nmos	3. os.	władnęły

czas przyszły prosty

lp	1. os.	władnę
	2. os.	władniesz
	3. os.	władnie
lm	2. os.	władniecie
	3. os.	władną

Znaczenia

hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji

~ .../ y wszytkim oboygu tych Páństw Duchowieństwem władnął/ czego nigdy ni Xiążę Litewskie w Moskwie/ ni Kniáś Moskiewski w Ruśi dokázáć/ práwá ná to od Bogá niemáiąc/ nie mogł y niemoże. y Pátryárchá Konstántynopolski/ niemal po wszytkie przeszłe wieki/ iáko się Ruś okrzćiłá/ zá Cesárzow Chrześćiáńskich/ Metropolitem Ruskiey Ziemie władnął/ y wszytkim iego duchowieństwem. SmotApol 58.
~ Bellona równo z Marsem bitwy zwodzi, Pallas z paiżą i z kopiją chodzi, Hebe podnosi Alcydowę pałkę, Dyjana ciągnie bratni łuk i strzałkę, Tetis trydentem władnie, a widłami Prozerpina, jej matka zaś sierpami, Cybele kosą macha Saturnową I tak każda z nich bratnią lub mężową Straszna jest bronią. MorszAUtwKuk 31.
~ ...ów ma kord dobyty Na zwadę, ten żartuje, ten zaś do podwiki Przybliża się, sięgając podołka Zosinki; Tamten wąs z gębą odął i mówić nie może, Ów nogami nie władnie i leci na łoże, Ten krzyczy jako gąsior, ten się zzuwa z suknie, Drugi o wierze gada, grożąc, gdy kto mruknie. ZbierDrużBar II 589.
~ ...tą proźną prezumpcyą iak niedostępnymi wałami się otacźa, y rozumieiąc się bydź bespiecznym od wszelkich napaśći, niedba czy Rzeczpospolita słaba y bezbronna; ani się reflektuiąc, źe konserwacya kaźdego partykularnego zawisła iedynie od zachowania w całośći dobra pospolitego, y źe członek władnąć nie moźe tylko poty, poki całe ćiało źyie. LeszczStGłos 8.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń

Związki frazeologiczne

horężem władnąć:

– Iak tylko mogłęm Horęzem władnąc niedopusciłami fantazyia moia, Servire [sc. panem] ob Domoni [śłużyć dla chleba pańskiego]. PasPam 147.

Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

– Pięniędzmi bogactwy mądry władnié/ głupi iem służy. KnAd 837.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Podhasła

Formy gramatyczne

lp	M.	m	władnący
		ż	władnąca
	D.	m	władnącego
		ż	władnącej
	N.	ż	władnącą
lm	D.		władnących

Najwcześniejsze poświadczenie:

1681

Znaczenia

hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji

– Nie rozumieyćie że to máła rzecz ználeść práwego lánitorá, słusznego Fortiáná, Páná otwárciem drzwi, nie dla ceremonyi władnącego. MłodzKaz 61.
– Ktorey to skutecznośći przyczyną iest ow Duch niebieski owá samey Boskiey ręki słowem swym iáko ná obie stronie záostrzoný mieczem/ władnącey dźielność/ ktora iednym/ że ták rzeknę machem/ nie tylko rozum/ ále y wolą y chęć y całego człowieká przeńika y słodko ráźi a to nie dlá iákiego marnego prożney chwáły zysku/ ale dla szczegulney hoyney ku Bogu miłośći. BujnDroga 182.
– a, widząc niemiłosierdzie panów krakowskich, musiałem to wszytkiemu narodowi objawić, a skorom objawił, zaraz wszyscy jednostajnymi głosy zawoławszy musieli schylić się pod wysoką jego władnącą monarchy ręką i pod regiment wielmożnego jm. pana hetmana Mazepy. ListSamRzecz 57.
– Kolor podobny do splendoru Wenery, znákiem iest morbi attoniti, páráliżow, febrow y gorączek gwałtownych, herezyi nie iákiey czyli nowey sekty, sedycyi, przepowiedáczow y wiele ięzykiem władnących Perswázorow. DuńCiek C.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

WŁADNĄĆ

WŁĄDNĄCY