Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

*WAROWAĆ

czas. ndk
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1634
Formy gramatyczne
czas teraźniejszy
lm 1. os.   warujemy
czas przeszły
lp m 3. os.   warował
lm mos 3. os.   warowali
tryb rozkazujący
lp 2. os.   waruj
Etymologia
niem. wahren
Znaczenia
1. »zapewniać, gwarantować, zabezpieczać«
  • ~ Zgodá w tych dniách stánęłá zstrony Portu de Leuet: Wyszli z niego Fráncuzowie á zostáwili go Hiszpanom; ále wárowáli to sobie/ żeby nie mogli go fortyfikowáć. MerkPol 90.
  • ~ Waruiemy y Assekuruiemy [...] iz nad wzwyz mianowanemi tak my iako y Rzpta [...] zemsty praetendować [...] nie będzie. PasPam 211-211v.
  • ~ [...] wybieráiąc się do nas ná inkursye, wźiął [chan] Emir przysłány od Wezyrá, áby ullam nie czynił hostilitatem, dla iuż záwártego Pokoiu z Porthą przez I. W. I. M. Páná Woiewodę Poznáńskiego, co sobie I. M. wielce wárował [...]. AwWarsz_1699_21II 2.
2. »pilnować, strzec«
  • ~ Gdy sie Czar Moskiewski w Stolicy prędko o tym dowiedział/ bądź to z żalu y frásunku wielkiego/ bądź to z melánkoliey srogiey/ częścią wstydem ábo ráczey boiáźnią y stráchem ostátniego szczęścia swego przeráżony/ cześcią z głupiey á nie serdeczney resolucyey/ ábo ráczey z desperácyey niewiem quo spiritu ductus, czy też to tak/ chcąc sie ánimuszowátym y śmiáłym ábo serdecznym przed swemi Moskalámi pokázáć/ álbo dla nászych dla trwogi ten postrách puszczáiąc/ chciał koniecznie wszytkim woyskiem/ co go miał w stolicy plùs vel minùs po dwá kroć sto tysięcy/ bo Miásto wielkie/ ná woysko K. I. M. tą ostátnią resolucyą/ á choćby z ostátnią zgubą y strátą/ vderzyć/ b[.]na verba quaeso, nie ták srogo/ lekko w piasku/ wáruy záwadzić Moskalu. NowinyMosk A2.
  • ~ Śmiejąc się ksiądz do klechy rzekł na to te słowa: „Alberte, gdy za czasem te podrosną dzieci, Waruj ich uczyć grzechu, co w kompucie trzeci!” KorczFrasz 42.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Związki frazeologiczne

  • grzbiet warować:
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

*WAROWANY

im. przym. bier.
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
odmiana złożona
lp M. ż   warowana
Najwcześniejsze poświadczenie:
1656-1688
Znaczenia
»zapewniany, gwarantowany«
  • – Wolna Elekcyia tym ze Narodem wedle praw iest dostatecznie warowana. PasPam 213v.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 10.03.2016
Autorzy: SPas
Data ostatniej modyfikacji: 10.03.2016