Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

WEZER

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: WEZER, WEJZER
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1656-1688
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   wejzer ||   wezer
D.   wezera
B. uż. żyw.   wezera
Etymologia
tur. vezir 'wezyr w Turcji osmańskiej; minister'
Znaczenia
»tytuł najwyższych dostojników tureckich«
  • – Posyła Weyzer [!] po Hana. PasPam 260.
  • – Rzecze Wezer Radz o mnie. Han odpowiedzia[ł] Radz ty sąm osobie. PasPam 260.
  • – Do wiedziawszy się Cesarz Turecki o konjuncyiey [...] Posłał Emiry do Wezera po wiedeń. PasPam 260.
  • – Wielkie nastąpiły trwogi Szemrania y bunty przeciwko Starszyznie o Nieszczęsliwą woyny Prosekucyią y o zgubienie tak wiela Ludzi co Cesarz składaiąc na Wezera kazał go in Publico Foro Udusić. PasPam 277.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • wielki wezer:
    • »pierwszy z wezyrów, piastujący najwyższą po sułtanie władzę«
    • – Kiedy przystępował wielki Wezer ad oppugnationem Wiednia nigdzie mu się nie smieli [Niemcy] opponere offensive. PasPam 267v.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: SPas
Data ostatniej modyfikacji: 30.09.2021

WEZYR

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: WEZYR || WEZER
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1633
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   wezyr ||   wezer
D.   wezyra
C.   wezerowi ||   wezyrowi
B. uż. żyw.   wezyra
N.   wezyrem ||   wezerem
Ms.   wezyrze
liczba mnoga
M. uż. osob.   wezyrowie
D.   wezyrów
C.   wezyrom
Etymologia
arab.
Znaczenia
»w Imperium Osmańskim: najważniejszy urząd na dworze kalifa«
  • – Ztąd [ze sturczonych jeńców] hodzie, literaci, czausze i bedzy Wezyrowie i wielcy rostą beglerbedzy. TwarSLegK 214.
  • – A sam pełną postać Wdżeków Tulliuszowych niosąc i wymowe, Z-Wezerem się powita. TwarSWoj 91.
  • – Kazał [Cesarz] wypuścić z więzienia Brátá swego/ á Wezyrowi / ktory mu to dissuadebat odpowiedział/ ze nie tylko periculum vllum nie ápprehenduie ex illius libertate, ále owszem żáłuie że wiecej nie ma Bráciey. MerkPol 11.
  • – Iest rodem z Hiszpániey/ w rzeczách zręczny y biegły/ względem czego do tákowey przyszedł vwagi v Porty/ że nie tylko ieden ze 7. Wezyrow tám rezyduiących/ ále też Kikáię (to iest Stárszym) nád Cechauzem go vczyniono. MerkPol 118.
  • – Wezyr raniony w lichey sukni zuciekał, y niemal szalony By dziecko rzewnie płakał. DrobOpow 52.
  • – A jeśli też o jego chcesz wiedzieć urodzie, Wierz, że nie na cudniejszym w samym Carogrodzie Siada najwyższy wezer, kiedy na dywany Tysiącmi kawalkaty bywa wprowadzany. MorszZWierszeWir I 454.
  • – Po tey ceremoniey/ Wezyrowie y Bászowie nisko się pokłoniwszy/ naprzod ziemię/ á potym kray Száty iégo cáłuią/ tym kształtem go zá páná y Cesárzá prawdziwego przyznawáiąc. RicWielJMon 7.
  • – To co w przeszłym tygodniu było z ruskiej poczty o wezyrze mauzołowanym confirmatur i z wiedeńskiej; miano go jeszcze udusić, ale odprosił kajmakan, który na miejscu [jego] wezyrem został. SarPam 9a, 239.
  • – Toć czynili Bassowie Wezyrowie, Czauszowie, Sandziakowie, Beilerbeiowie [oddali hołd Bohaterowi]. AndPiekBoh 14.
  • – Wezyrom Bászom Beclerbejom y Iánczárom wszystkim popryskowałem [...] gęby. AndPiekBoh 110-111.
  • – Chan tatarski, Salingiera, przyjaciel i pobratym wielki królewski i już z Królem mający condictamina, aby się podejrzanym nie pokazał, przyjeżdża do Wezyra, któremu donosi, że: "Z mego wojska ludzie przyprowadzili kilka niemieckich języków, którzy powiadają, że król polski w osobie swojej przeprawia się pod Tulnem przez Dunaj". DyakDiar 50.
  • – Wszczeła się w konstantynopolu rebellia, w ktorey Wezyra W. Reis Effendego y Kapitana Baszę Wydano y Ubito. IntrHist 178.
  • – Komendę nad wszystkiemi daje Jussupasie Wezerowi wielkiemu; który w takim czasie Zdał się, i był, do wielkich imprez doskonały, Bo cnoty wielkich Wodzów, wszystkie się zebrały W jednę jego osobę... GośPos 82.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Odsyłacze
Patrz: *KALIF.
Autorzy: MBM , PK
Data ostatniej modyfikacji: 12.09.2022