Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

WINNY I

przym. od
  WINO
ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1621-1643
Formy gramatyczne
lp M. m   winny
ż   winna
D. m   winnego
ż   winnej
Znaczenia
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji
  • – Macicá winna/ Łozá [...] Vitis, is [...] Mater vini [...] Viticula [...] Palma vitis maior, ex qua vuae nascuntur. Kn 378.
  • – Mácicá winna płonna/ dzika. Labrusca [...] Fera vitis [...] Psinki wodnen czerwone. Kn 378.
  • – Mácicé winney zárázá/ opádzistość [...] Roratio. Kn 378.
  • – Winna mácicá/ v. Mácicá. Kn 1262.
  • – Gdy niekiedy ktoryś pobożny Mąż do Kośćiołá ná nabożeństwo szedł: tráfiło śię mu mimo winnego szynku dom iść/ gdźie niektorzy swowolni Mołoycy pili/ gráli/ á przy tym hániebnie bluźnili/ y społu śię wádźili;... GdacKon 14.
  • – WINNA MACICA, iest dlugo corruptionis ex pers. Statuá Jowiszá w Mieście Populonii z Winney Mácicy nie ieden wiek przetrwałá. ChmielAteny1745 I 543.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • chmielina winna:
    • – A teraz się bez woyny imáć dopuszczácie: Czy Wam młodzieńcy/ co się świeższych lat bydź znacie/ Y blizszych mego wieku/ ktorym hártowáne Zbroye przystoyniey nosić/ niźli obkrącáne Chmieliną winną tyki/ y w szyszak stalony Głowę swoię vbieráć/ niżli w list zielony?. OvOtwWPrzem 126.
    • – Tám matká iego Agáwe máiąc przeciw synowi vmysł nieprzyiacielski, dla bluźnierstwa przeciw Bachusowi, wespoł z siostrámi, Ino y Autonoe, ná Pentheusá się tyką swoią, ktorą chmieliną winną zieloną obwiniona byłá, rzuciłá [...]. OvOtwWPrzem 133.
  • brant winny:
    • – BRAN de vin [...] Brant winny wodka z lagru winnego robiona. DanKolaDyk I, 225.
  • administrator składnego winnego:
    • – Ichm. Panowie posłowie mają się o to [zakaz kupowania wina za granicą] starać [...] ażeby o to czynił instygator ex delatione administratora składnego winnego w trybunale inter causas fisci. AktaKrak II/1 215.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • grono winne:
    • – A ná winney mácicy były trzy gáłązki/ á oná jákoby pąkowie wypuszczáłá/ á wychodził kwiát jey/ y dostawáły się jágody gron winnych. BG Rdz 40, 10.
    • – Grono winne/ kálinowe/ bzowe. Botryon, Botrus [...]. Racemus [...]. Kn 210.
    • – Przyniosła [...] gron winnych/ bronatno zfárbowánych z rodu. OvOtwWPrzem 332.
    • – grono wina albo winne. T III 422.
  • beczka winna:
    • – v béczék winnych Kn 337.
    • – w beczkách winnych SolArch 133.
  • ocet winny:
    • – Acetum vini. Ocet winny. GuldOn 33.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

WINNE
rzecz
n

w funkcji rzeczownika
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   winne
Najwcześniejsze poświadczenie:
1601-1620
Znaczenia
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji
  • – ...nie tylko łanowe pobory, ale i insze accidentia, czopowe, furmanki, czwarty grosz, składne winne, pogłówne żydowskie. AktaKrak I 344.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 11.10.2022
Autorzy: WM , PK
Data ostatniej modyfikacji: 11.10.2022

WINNY II, WINIEN

przym. od
  WINA
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Formy gramatyczne
stopień równy
lp M. m   winien
  winny
ż   winna
n   winno
N. m   winnym
lm M. mos   winni
D.   winnych
N.   winnymi
stopień wyższy
lp M. m   winniejszy
Ms. ż   winny
lm M. mos   winniejsi
Znaczenia
1. »taki, który zawinił, który odpowiada za co«
  • – Iezelis Winny to cie Bog w tey Okazyi [...] skarze. PasPam 102-102v.
  • – Ten winięn kto oskarzył. PasPam 136.
  • – Bardziey go winnym nizeli nie winnym bydz sądzę. PasPam 136v.
  • – Insza to iest rzecz bydz obwinionym a insza winnym. PasPam 138.
  • – Kazał [król] się nąm obłapić przeprosić się odpuścić sobie z Serca bos cie iuz teraz obadwa sobie winni. PasPam 176v.
  • – Owi Infamisowie Poniewierali się az dodrugiego z nowu Seymu. Na ktorym Generalna Stanęła amnestya na wszystkich [...] oprocz kilku niektorych [...] Co byli winnieysi. PasPam 186v.
  • – Zaczym prawni ludzie tychże stron wysłuchawszy, winnymi ich być obie strony uznają i nakazują: Naprzód Jurkowi Kowalowi, aby za to zepsowanie zboża dał na cyrkiew kunkowską za jarczuge szelągami złotych 3, za proso złoty 1 groszy 15 i plag aby wziął dwadzieścia. KsKlim I, 380.
  • – Stánął potym Woyt sámosiodm/ wyznał swą osobą/ Mowiąc że winnieyszy Kiernos/ bo ią [świnię] pchał przed sobą. NowSow nlb 35.
Związki frazeologiczne

  • czynić winnym:
2. »taki, który jest zobowiązany do czego«
Związki frazeologiczne

  • winien wdzięczność (sz. zm.):
    • »ktoś jest zobowiązany do wdzięczności, wiele zawdzięcza komuś«
    • – Musi sobie przypominać co WSCi winięn zawdzięczność. PasPam 162v.
  • winien wiele wdzięczności:
    • »ktoś jest zobowiązany do wdzięczności, wiele zawdzięcza komuś«
3. »należący się, należny«
  • – Lecżesmy przedśię wźięli swoie własne rzeczy/ Ktore Bog nam vżycżył mieć ná winny piecży. HofmańPor Aijv.
  • – Do ktorey ochoty [...] winna, Maiestatowi obedyencyia y przysługa A sama Stymulowała mię Cnota. PasPam 147v.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – Winien mu/ iák báran wilkowi. KnAd 711.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

*WINNY
rzecz
m

w funkcji rzeczownika
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
Najwcześniejsze poświadczenie:
1613
Znaczenia
»ten, kto zawinił, winowajca«
  • – Iezeli temu kto się niewinnym czyni choc do inszych winnych Regulowana przykra się widzi luba [zam. lubo] niewielka przymowka ztąd że niech bierze miarę. PasPam 140v.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • szynkarz winny (sz. zm.):
    • – Lecz nászym winnym szynkarzom tey proby nie potrzebá. SyrZiel 1219.
    • – Tę iednak cnotę maią kárczmarze Krákowscy/ że iákie piwo vwarzą/ bądź przebráne/ bądź nie przebráne/ tákie bez przysády/ przedáią/ w czym nie tylko winnych szynkarzow niektórych/ ále y piwnych (swoich przećiwnikow) dáleko szczerośćią swoią przechodzą. PedSleszTajem 406.
    • – Szynkarz winny / v. Winny szynkarz. Kn 1130.
    • – Winny szynkarz / Vilnarius [...]. Vina quae vendidi vinario [...]. Ocnopola [...]. Kn 1264.
    • – Szynkarz. Wein oder Bier-Schencker. poteleur; cabaretier, tavernier. § szynkarz piwny, winny. T III 2285.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 11.10.2022
Autorzy: SPas
Data ostatniej modyfikacji: 11.10.2022