Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

*WPAŚĆ

czas. dk
ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp, SWil, SJP

Nienotowany w słownikach:
SXVI (?), Kn (?), T (?), L (?), SW (?)

Formy gramatyczne
bezokolicznik
  wpaść
czas przeszły
lp m 3. os.   wpadł
ż 3. os.   wpadła
lm mos 3. os.   wpadli
nmos 3. os.   wpadły
czas przyszły prosty
lp 1. os.   wpadnę
2. os.   wpadniesz
lm 1. os.   wpadniemy
2. os.   wpadniecie
imiesłów uprzedni
  wpadszy
Znaczenia
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji
  • ~ A náznáczywszy mieysce gdźie Koń zásádzon bydź ma á to niż one zámkle ná knebliki wpádną álbo onego záchwycą Końiá Bo on postronek pod brodą v Káwecaná záwleczony á ná tey y owey linie wolno przypięty/ będźie sie prętko bárzo/ záraz z koniem mknął aż do onych vwiązánych klockow. PienHip 19.
  • ~ ...straszliwe iákieś oczekiwánie sądu/ y żarliwość ogniá Czeka [ją]/ ktora ią iáko przećiwnicę Bożą pożrzeć ma/ ieśli sámá siebie pilnowáć y strzec nie zechce: ieśli sie pierwey nie obacży/ poki ieszcże pomsty Bożey ná sobie nie odnieśie: poki w ręce żywego Bogá nie wpádnie. SmotApol 16.
  • ~ Słusznie mówimy, że panny boginie, Bo ginie każdy, kto się im nawinie; Kto tedy wpadniesz w ręce tych to bogiń, Trudno inaczej: albo gnij, albo giń. MorszAUtwKuk 32.
  • ~ Abo zbyt wyćieńczone/ by w lekkość nie wpádły/ Kámienia na swe nogi/ dla wagi nákłádły Bydź może/ że obuwie/ w Kielich przemieniáią/ Dla tych; ktorzy trzewikiem zá zdrowie spełniáią. ŁączZwier E2.
  • ~ Skąpiec bogacz, zwań Kozieł, iż żebrzącej wdowie Dla dziatek coś kęs mleka dał — wpadł w to przysłowie. KorczFrasz 34.
  • ~ Za odmienioną intencyą przećiw Poganom, Długosz dodaje: Pan Bóg skarał Leszka, bo Tatarowie w Polskę znowu wpadli, splondrowali, krwi Polskiey wiele rozlali, potym nastąpił głód wileki, mór wielki na ludźi, i wszelka bieda... ŁubHist 35.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • wpaść w cholerę:
    • »CHOLERA«
Związki frazeologiczne

  • wpaść w desperacją:
    • »bardzo się czymś przejąć, zmartwić się bardzo«
    • – Przeklenstwo słyszał [sc. Rakoczy] od Synow, Męzow Braci ktorych nawoynie Polskiey pogubił wpadł wdesperacyią y umarł. PasPam 52v.
  • wpaść w aprensyją:
    • »przejąć się, zmartwić się bardzo«
    • – Krolowa Ludwika [...] skarb swój wyniszczyła, zdrowia [...] nad werężyła [...] wpadła w aprensyią zachorowała iakos po białey Niedzieli [...] y umarła. PasPam 202.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • w banicją wpaść:
    • – Máią Grymánowie ná wygnánie poyśdź do Cerigo [...] á Qwerynowie do Insuły Corfu; [...] A ieśliby tám nie poszli/ ábo ták długo tám się nie báwili áż do záwárcia między sobą pokoiu/ tedy w bánnicyą wpádną/ á nie będą mogli o zniesieniu iey supplikowáć. MerkPol 135.
  • wpaść w czyjąś niełaskę:
    • – Iáko w ták wielką w padłem niełáskę W.K. Mości, że tego, ktoregoś wyniosł, vpuszczasz, ktoregoś stworzył niszczysz, y ktorego niedawno vczyniłeś widokiem łáski, teraz przykłádem wystáwiasz gniewu y niełáski, áni wiem, áni się bádáć smiem. LubJMan 141-142.
Związki frazeologiczne

  • w błąd wpaść III:
    • »zostać oszczepieńcem, odstępcą od wiary, heretykiem«
    • – W Kościele Bożym [...] trudno zbłądzić: á iesliby kto per incuriam w błąd wpadł, wnet go poprawią. KorRoz 11.
  • wpaść w błędy I:
    • »ulec mylnym, fałszywym mniemaniom, przekonaniom«
    • – Turtulian wielki y bárzo uczony człowiek że wierzał widzeniom niektorych niewiast, w grube wpadł błędy. TylkStrom 136.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: PK
Data ostatniej modyfikacji: 12.10.2023