Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

*WPRAWIĆ

czas. dk
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1606
Formy gramatyczne
bezokolicznik
  wprawić
czas przeszły
lp m 3. os.   wprawił
ż 3. os.   wprawiła
n 3. os.   wprawiło
lm mos 3. os.   wprawili
nmos 3. os.   wprawiły
czas przyszły prosty
lp 1. os.   wprawię
2. os.   wprawisz
3. os.   wprawi
lm 3. os.   wprawią
tryb rozkazujący
lp 2. os.   wpraw
lm 2. os.   wprawcie
imiesłów uprzedni
  wprawiwszy
nieosobowy czas przeszły
  wprawiono
Znaczenia
1. »spowodować,ze ktoś znajdzie się w jakiejś sytuacji, wplątać się w co; umieścić«
  • ~ tedy dopiero nań vzdę y z wędźidłem/ y Káwecan/ iáko nápisano niżey włożyć y z ieźdzcem pomáłu przeieźdzáć: ktory nie zá wędźidło/ ále zá Káwecan koniem obrácáć ma/ y do tąd poko wedle swoiey kluby nie będźie wpráwion. MowaKoprzCz II 100.
  • ~ Y wezmą kámienie insze/ y wpráwią ná miejsce innych kámieni/ y wapná też inszego wezmą/ á potynkują dom. BG Kpł 118.
  • ~ Co że czart przeklęty dobrze wie y widźi/ wszelkich sposobow zażywa/ y pilnośći przykłáda/ aby Człowieka w nałog iakiego występku wpráwił. BujnDroga 81.
  • ~ ...będźiesz się táiłá Dłużey ieszcze y miłość, w ktorą ćię wpráwiłá Vkochána Krolewná? ClaudUstHist 135.
  • ~ Nic, oprocz tey przyczyny, może mi moie utrapienie osłodzić, moią hańbę, i straszną pamiątkę gwałtowney śmierći, w ktorą mnie Xiążę wprawić uśiłował, ułagodzić potrafi. GelPrzyp 85.
  • ~ Oto (rzecze) Syn Boży dla pocieszenia nayświętszey Matki swoiey nie zstąpił z krzyża, na ktory go miłość nasza wprawiła, tak też y ia nie zstąpię z tego krzyża życia Zakonnego dla żalow Twoich Matko, na ktory krzyż wprawiła mię miłość Chrystusa. PiotrKaz 70.
Związki frazeologiczne

  • wprawić w kabałę:
2. »zaprawić kogo do czego, wdrożyć«
  • ~ IAk zdawná ták y teraz woynę z Krolem Polskim widźimy/ vważmysz cosmy kiedy wskoráli y wygráli/ záwsze nas iák muchy biją/ á to nas teraz krochę wpráwili w te rzecży woienne/ y ná koniech śiedźieć náucżyli/ ieść y pić lepiey náucżyli/ y bić sie wżdy lepiey możemy/ gdybyśmy tákie serce y śmiáłość mieli iáko oni máią. NowinyMosk B2.
  • ~ Zbiegli się byli, chcąc się mścic krzywdy mey smiáło; Tyś ich uprzedził, ále iam iest w tey otusze, Ze lepiey ręce wprawią w Afrykańskiey iusze. CorMorszACyd 161.
  • ~ Tak dobrze się na Wiśle student jeden wprawił, Że ją wierzchem lub nurkiem kilkakroć przepławił. PotMorKuk III 45.
  • ~ A tu oczywiście pokazał król, że nową próbą zażywał Polaków, jeżeli to może ujść, choć reassumowany albo nie będzie sejm, byle co raz nowe praejudicata i łamanie praw wprowadzać a rzeczpospolitą do pacyencyi przyuczać, a w tę powoli wprawiwszy, połamać wszystkie privilegia libertatis z pomocą adherentów swoich, zdrajców ojczyzny. OtwFDziejeCzech 343.
Związki frazeologiczne

  • wprawić w ryzę:
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

WPRAWIONY

im. przym. bier.
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
lp M. ż   wprawiona
C. m   wprawionemu
B. ż   wprawioną
Ms. m   wprawionym
lm M. nmos   wprawione
odmiana niezłożona
lp M. m   wprawion
Najwcześniejsze poświadczenie:
1607
Znaczenia
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji
  • – ...tedy dopiero nań vzdę y z wędźidłem/ y Káwecan/ iáko nápisano niżey włożyć y z ieźdzcem pomáłu przeieźdzáć: ktory nie zá wędźidło/ ále zá Káwecan koniem obrácáć ma/ y do tąd poko wedle swoiey kluby nie będźie wpráwion. PienHip 10.
  • – Tak wprawionemu dopiero zwierzy spaniałej palmy, a on ją dzierży w prawej, w bieluchnych paluszków dłoni, a blask po świetnym stropie ją goni. MiasKZbiór 309.
  • – Ale insze wszystkie gwiazdy gęste, ktore są ná niebie nawyższym, są ták w niebo swoie wpráwione od Stworce niebios, że się same z mieysc swoich nie pomykáią... OvOtwWPrzem 55.
  • – Ná D, punktćie do vpodobánia obránym ná sámey odległośći EC, vtkniy laskę DH, długą ná łokći 2; rozdártą v wierzchu H, z liniią GM, ábo z guntem subtelnym wpráwionym w rozdárćie H. SolGeom II 44.
  • – Skały szmat, gładkiéj jak kamień wygładzony, téj skały, która z siebie wodę dała na uderzenie laski Mojżeszowej; znać i dziureczki albo meaty, i ta opoka w murze wprawiona. ZawiszaPam 81.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 16.11.2023
Autorzy: PK
Data ostatniej modyfikacji: 16.11.2023