Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

WRZECIĄDZ

rzecz.
m
ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: WRZECĄC, WRZECIĄŻ
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SW

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, T, L, SWil, SJP


Najwcześniejsze poświadczenie: 1601-1616
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   wrzeciądz ||   wrzecąc
D.   wrzeciądza ||   wrzecądza
  wrzeciądzu
B. uż. nżyw.   wrzeciądz
N.   wrzeciądzem ||   wrzecądzem
liczba mnoga
M.   wrzecądze ||   wrzeciąże
D.   wrzeciędzy ||   wrzeciądzów
B. uż. nosob.   wrzeciądze
N.   wrzeciądzami ||   wrzeciążami
Znaczenia
»zamknięcie drzwi lub bramy umożliwiające umieszczenie w nim skobla, łańcuszka lub kłódki«
  • – Kwarta z Rawy gwałtem z obcięciem wrzeciądzów, z odbiciem zamków wzięta, nie do Lwowa, ale do Krakowa zawieziona, ani na straż ukrainną obrócono. AktaPozn I/1 337.
  • – Gdy ią [ukradzioną skrzynkę] do stainie wnieslizmy, kazał mi się na wrzeciądz zawrzec... AktaMusz 1654 30.
  • – I tu swoim Affectem przybieray wrzeciądze Abys iusz zwycięzonych więcey nie ciemięzeł, Ale siebie samego Cesarza zwycięzeł... PotWoj rkp. 66.
  • – Wnidziesz na pokój pański, pektorał we złocie Lub ujźrysz co inszego w podobnej robocie: Widzisz srebro na służbie; na stole jest cyna; Ołów w oknie; bez gliny nie będzie komina; Na posadzce marmury i piec na mosiądzu; Bez żelaza nie pytaj klamki i wrzeciądzu, Szyb bez szkła, drzwi bez drewna; lecz, pojźrawszy wszędzie, Że w największym respekcie, tuszę, złoto będzie. PotFrasz4Kuk I 378.
  • – ...z osobna u tychże drzwi wrzecąc, 4 skobelki, haczych, klamka zdatna. InwKal I 264.
  • – Stodół 3, jedna o 2 bojowiskach, u wrót kłódki z wrzeciążami, pokryte słomą 2, a trzecia słomą wpół, a wpół trzciną pokryta. InwKal I 431.
  • – Szpichlerz dolny i górny ze drzwiami i poszyty, przy drzwiach wrzeciąże. InwKal I .
  • – Na gorę idąc, wschod dobry z poręczem, drzwi na zawiasach z hantabą i wrzeciądzem. InwPuck 3.
  • – Spádną pętá, z żelaznym z nog y z rąk okowem, Aż y Zamki y kłotki, w mgnieniu oká prędzy, O cudowney Klucz mocy spadáią z wrzeciędzy. PotPocz 115.
  • – Odrzwia dwiema klamrami zelaznymi do belki przybite, w kącie Sklepik sklepiony, odrzwia w murze dębowe dobre w tych drzwi zelazne na potroynych zawiasach y hakach z Zamkiem, kluczem, slosakiem, wrzeciądzami dwiema y skoblami. KomisŻup 24.
  • – W której wrota są złe z wrzecądzem jednym, drugie zaś tylne bez wrzecądza. InwKal II 54.
  • – Drzwi czworo na zawiasach i hakach żelaznych, z wrzeciądzami i skoblami dwoje, trzecie z klamką żelaznemi, a u czwartych wrzeciądza nie masz; piąte drzwi na bieganach drewnianych. InwKal II 269.
  • – Naprzeciwko obory jest chlew dla świni o 4 przegrodach i drzwiach prostych na biegunach drewnianych; u trojga z tych drzwi są wrzecądze 3 żelazne i z skoblami. InwKal II 332.
  • – Do sadu przy dworze są drzwi proste na biegunach drewnianych z wrzecądzem i skoblem jednym, a drugi skobel złamany. InwKal II 332.
  • Wrzeciądz, łańcużek krótki w drzwi, abo zapora. n. p. zawrzeć na wrzeciądz; zemknąć wrzeciądz ze skobla. DudzZbiór 69.