ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1620

Formy gramatyczne

bezokolicznik

wschodzić*

czas teraźniejszy

lp	2. os.	wschodzisz*
	3. os.	wschodzi*
lm	3. os.	wschodzą*

czas przeszły

lp	m	3. os.	wschodził*
	ż	3. os.	wschodziła*
	n	3. os.	wschodziło*
lm	nmos	3. os.	wschodziły*

imiesłów współczesny

wschodząc*

Znaczenia

hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji

~ Potem, kiedy już słońce wschodziło do góry, W prawej ręce opodal białe postrzegł mury Miasteczka pomniejszego i tam myśli swemu Frontynowi kęs wytchnąć upracowanemu, Na którem tak wiele mil ubiegł w przykre znoje, Odprawiwszy surowe po południu boje. ArKochOrlCz III 334.
~ Nazajutrz rano, gdy z nieba schodziły Nocne obłoki, a zorze wschodziły, Ledwo co uznać dnia białego było; BorzNaw 90.
~ ...Gwiazdo zaranna? Już to dzień nadchodzi, A. jeszcze burza z nieba nie odchodzi! Czemu nie wschodzisz, o piękna jasności? BorzNaw 196.
~ Dziś i Zbawiciel na pierwszy zadatek Pierwszy raz swoję najdroższą krew toczy, I choć nie taki w dziecięciu dostatek Krwie bywa, przecię chrzcielnicę nią moczy Na znak, że potem wyleje ostatek, Kiedy krzyżowe drzewo z boku zbroczy; Tak więc czerwono wschodząc rano z morza, Wielkie dżdże wkrótce obiecuje zorza. MorszAUtwKuk 203.
~ Dzień ten, kawalerowie, cna sarmacka młodzi, Nasz jest własny: nam słońce dziś na niebo wschodzi; Naszej, o bracia, sławy lampa gore złota, Żeby widziana była każdego z nas cnota... PotWoj1924 267.
~ Po tym co dáley/ to nierychley w noc wschodźiłá z aż na ostatek nade dniem/ blisko przed wschodem słońca/ także na wschodźie się vkázywałá. NiewiesKom A3.
~ Tedy Niebo z potrzeby chodźi z Plánetámi W koło źiemi; ponieważ pewnemi czásámi Poruszone Plánety iedne ná świát wschodzą Pieknym porządkiem; drugie pod źiemię záchodzą, A lubo bez przestánku y noc, y dźień biegą, Niezmordowáne iednák swego toru strzegą;... DamKuligKról 198.
~ Jak skoro słońce poczęło wschodzić, kazał Król i hetman wojsku na konie wsiadać, które jak spod umbry z lasa wychodziło. DyakDiar 59.
~ Zepchnięta iest do piekła pycha twoia. Jakeś upadł Lucyferze, ktoryś rano wschodził? BystrzInfCosm Auv.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Podhasła

Formy gramatyczne

lp	M.	m		wschodzący
		n		wschodzące
	D.	ż		wschodzącej
		n		wschodzącego
	C.	m		wschodzącemu
		n		wschodzącemu
	B.	m	żyw	wschodzącego
			nżyw	wschodzący
		ż		wschodzącą
lm	D.			wschodzących
	B.	nmos		wschodzące

Najwcześniejsze poświadczenie:

1606

Znaczenia

hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji

– A drugie [ziarno] vpádło ná źiemię dobrą, y dáło owoc wschodzący, y rostący, á iedno przyniosło trzydzieśći, á drugie sześćdźieśiąt, á drugie sto. NT L6.
– Morowemu powietrzu Przećiwko morowemu powietrzu/ powiádáią go bydź bárzo potrzebnym y vżytecznym/ korzeń ná szyi nosząc/ zwłasczá pod ten czás kopány/ gdyby był Sáturnus w Niedźwiadku wschodzący. SyrZiel 144.
– Jużci, na co niech ziemskie patrzają podłogi, Wstydzi się księżyc krzyża; już odwrócił rogi Na zachód, pewne słońca wschodzącego znaki, Szczęśliwie, na koronne, da Bóg, zodiaki; Da ten, co wszemu światu panuje ogółem, Że pod którym Azyja upadła tytułem,... PotWoj1924 338.
– Czuj, już Pallas twa bogini Pytanie o tobie czyni Na wierzchu parnaskiej skały, Kędy się piękne zebrały Muzy, kędy wschodzącemu Winszując mistrzowi swemu Wiodą pięknymi zakręty Koło i pląszą nożęty Pieszczonymi po murawie A drugie po gęstej trawie Lilie i tulipany Zbierają dla swojej panny. MorszZWierszeWir I 378.
– Aleć i wy, młokosi, Którym gołe skroni Równo z nami śmierć kosi, Zawsze myślcie o niej: Nie nazbyt się rozgaszczać Radzę w tej lepionce, Ani sobie przywłaszczać, Choć wschodzące słońce; Choć fortunat, choć duży, Choć się mu świat łasi, Wiełom nie dawszy dłużej, Na wschodzie go gasi... PotFrasz2Kuk II 466.
– ...w złożonym popiele Wonnych gáłązek: grob y gniazdo śćiele, Z tych ná wysokiey stos układa skále, Y wschodzącego Febá poufale Záłosnym głosem, y łágodnym pieniem Prośi o pomoc, á ten zá uyźrzeniem Wdźięcznego ptaká, lżeyszym krokiem śpieszy: ClaudUstHist 58.
– ...tymże sposobem, tegoż práwie czásu, przyrodna pochodni twoiey świecá, Klará S. iutrzenkę onę światá Polskiego, z Máiestatow Krolewskich niebu sámemu wschodzącą, Mátkę ták wielu Corek czystych, Salomeą Pánnę S. ná horyzonćie nászym wystáwiła. PiskorKaz 784.
– Jeżeli kiedy szczegulnie teraz prospera wschodzącey W. M. W. M. Páná bytnośći gdźie lux oritur, dicenda bona z winnych chęći być máją verba die. BystrzPol G4.
– Lud się do niego gárnie, káżdy czci, szánuie, Jak wschodzącemu słońcu káżdy się dziwuie, I oczy nań obraca. JawJon 17.
– Ty w swym dozorze maiąc oziminy, Wszelką chcesz dla nich wygodę uczynić, Zczystych ie puchow okrywasz pierzyny, By cię niemiała Wiosna, z czego winic, Ześ pomroziła wschodzące nasiona, Więc z śniegow miętkich, nie widać zágona. DrużZbiór 325.
– Iak nayczuynieyszym tedy pilnowaliśmy waszych skłonności staraniem, aby ich przywary nie głuszył kąkol; Iecz, aby wzorem, wschodzących na wiosne kwiatow, wianku, przyiemnym cnoty zapachem swego nabierały wzrostu. GesCarŚmierć 72.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

WSCHODZIĆ

WSCHODZĄCY