ESJP XVII i XVIII wieku

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, L (XVIII, w in. zn.), SWil (w in. zn.), SW (w in. zn.), SJP (w in. zn.)

Nienotowany w słownikach:
SStp, Kn, T

Formy gramatyczne

czas przeszły

lp		m	3. os.		zmęczył
lm		mos	3. os.		zmęczyli

imiesłów uprzedni

zmęczywszy

nieosobowy czas przeszły

zmęczono

Znaczenia

»zadać komuś dużo bólu fizycznego, skatować kogoś, poddać kogoś torturom; zamęczyć kogoś torurami«

Rekcja: kogo

~ [...] wybiwszy Moskwę z szancow/ záłożyli ogien siłá ludzi posiekli y z domámi spalili á miánowicie Niemcow służebnych ktorzy byli z zamku wyszli/ do 40. z domem iednym spalili: á goniąc drugie vciekáiące w zamek wpadáli/ ále záś názad musieli/ dla gęstey strzelby popá poimáli: poima no też drugiego moskwiciná/ ktory powiáda że sie sześć moskwicinow zmowiło prochy w zamku zápalić/ z ktorych iednego poimano y zmęczono/ ále drugich niewydał. BielDiar B-Bv.
– A potym naszli w tydzień tegoż to wyżej mianowanego Sienka Sawkę, zięcia mego, zabili go i wszytko pobrali, męczyli, piekli etc., o czym świadczy Wasil, syn nieboszczyka Sawki, wnuk mój, powiedając, że widział i poznał tego Iwana jawornickiego, patrząc z przyboku, gdzie się był zataił, iż ojca jego zabił i stryja zmęczył i z temże pałaszem, który u niego przedtym widzieli, w tejże guni i w trzewikach, jako go przedtym w karczmie widzieli. RegZłocz 158.
– Nieraz ani dwá Szwedzi cie męczyli Y nie odesli, a ze cię z męczyli Tys iednak zdrogiey nie schodził prawdziwey Y tylkos mowił: Poki będę zywy Palcie mie ognięm, męczcie iako chcecie O niczym nie więm nic nie wy czerpniecie. OblJasGór 134.
– Przed niedawnym czasem naszli chałupę Rury ograniczni łotrowie, aby go byli wybrali ze wszystkiego, nietylko tedy okrutnie zabili gospodarza pomięnionego Rurę, ale tez y samę gospodinią barzo zmęczywszy, wybrali chałupę ich y wielką uczynili szkodę. KsKasUl I, 373-374.
– Znáiomi y ziemkowie ná gárdło nástąpili/ obcy y pogánie okrutnie go zmęczywszy/ ná krzyż przybili, Kápłáni y mędrcowie iáko ostry kwas pospolstwá y gminu wszytkie[g]o mássę/ gorzko zákwásili; y ná niewinne[g]o IEZUSA poburzyli. BujnDroga 317-318.
– Na Folwarku Wieprzskim Vrzednika Mikołaia Woynarowskiego zmeczyli. KomonDziej 104v.
– Accusatio partium. - Przed ktore Prawo stanąwszy Fedio Hawron woyt gromadzki, Stefańczyk Iwan przysiężnik, Stefan Kuczyk także przysiężny, Wasko Siwiec, Stefan Łukaczyk, Stefan Boyczyk, Lesko Garberow syn, Fil Waranik, ktorzy przełożyli skargę na tych ludzi super opisanych Kurowian, że iakoby oni nocnem sposobem przyszlj [!], sąsiada naszego Semana Kuzmicza alias Rusinka zpiekli, zmęczyli, iako sie w obductiey pokazało, od ktorego morderstwa trzeciego dnia umarł. AktaMusz 64.
~ [...] wybiwszy Moskwę z szancow/ záłożyli ogien siłá ludzi posiekli y z domámi spalili á miánowicie Niemcow służebnych ktorzy byli z zamku wyszli/ do 40. z domem iednym spalili: á goniąc drugie vciekáiące w zamek wpadáli/ ále záś názad musieli/ dla gęstey strzelby popá poimáli: poima no też drugiego moskwiciná/ ktory powiáda że sie sześć moskwicinow zmowiło prochy w zamku zápalić/ z ktorych iednego poimano y zmęczono/ ále drugich niewydał. RadziwiłłowaFSędzia H2v.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Podhasła

Formy gramatyczne

odmiana złożona

lp	M.	m		zmęczony
		n		zmęczone
	D.	m		zmęczonego
		ż		zmęczonej
	B.	m	żyw	zmęczonego
	Ms.	m		zmęczonym
lm	M.	mos		zmęczeni

Najwcześniejsze poświadczenie:

1607-1613

Znaczenia

»taki, któremu zadano dużo bólu fizycznego, którego skatowano, poddano torturom«

– Naprzód wiedziono go na tę uliczkę, kędy króla zabił, i na to miejsce; i tam dano mu w rękę nóż, którym króla zabił, zbroczony krwią królewską, i kat onę rękę palił igne artificiali z niewypowiedzianą męką jego, bo mu pierwej powoli odpadały articuli i palce; wypadł potem i nóż z ręki, a za nożem i ostatek ręki. Potem tak zmęczonego wieziono go na tejże karze parą wołów przed kościół katedralny, najprzedniejszy w Paryżu, Najświętszej Panny. SobJakPer 90.
– SPOSOB Iáko możemy miluchno vszanowáć tegoż CHrystusá IEZUSA dla miłości nászey ták okrutnie zmęczonego y vkrżyżowánego. BanHist 121.
– [...] zywcem prowadzony Do Wacława Przemysław, ranami zmęczony Umarł w drodze załosnie [...]. DrobOpow 147.
– Oto Christus umárł zá ciebie, á ieszcze zmęczony umárł, á nie tylko zmęczony umárł, ále zmęczony ták, że nie byłoby gdzie szpilką tknąć, gdzieby álbo rány nie było, álbo boleść nie dolegáłá, álbo krew nie zbroczyłá, á ia gdybym był człowiekiem był, nie zplunąłbym był zá cię. MłodzKaz I, 249.
– Przykazał Przewiel. O. Przeor, aby białey głowie, ktora około zmarłei swiezo Rurzyney zmęczoney miała staranie, aby iey wydano zło. dziesięc y krowę na ubogie sieroty, drugie dzisięc na koscioł za duszę iey albo na msze swięte, trzecie zas dziesięc na ubogie albo tez na wypłacenie iakich długow komu, iezeli się znaidą. KsKasUl I, 375.
– Aleć jeszcze coś powiem w tymże interesie: Kiedy sie moj szwank mieście po wszytkim rozniesie (Szydło sie - jako mowią - nie zatai w worze), Dowiedziono sie, chory że leżę w komorze I że ow mnie kuruje balwierz, co złocznice [!] Tylko leczyć powinien, co od szubienice Oderwą się zmęczeni, a ja zaś nie sroce Wypadł z ogona! KorczWiz 32.
– [...] a ztwego zkaliczonego y zmęczonego Ludu barzo małą y błahą garstką, będąz sie podobno chociaz to stare przecie iare ręce moie mocowały. SzołHist 14.
– I nie mogąc na nim nic wymeczyć tak zemdlonego y trzy kroc zmeczonego tyrransko z Mąk na Ziemie złozono. KomonDziej 118v.
– Poczym gdy nąn smiertelne siły przyszły. Wielebny Xiądz Swinek Pleban z [...] Naswietszym go sakramen tem opatrzywszy. IEZVS MARIA ANNA wołaiąc Crucifix do siebie przytulaiąć [!] sczesliwie Zywot swoy do konał. Ktorego siedm dni Ciało wsklepie leząc Czu downe swiatło przy nim widziano. a zméczone Ciało iako Roza zakwitło ze zadney skazy Meczenia znac nie było a pogrzebszy iego, prochem z Grobu iego wzietym wiele. chorych Vzdrowiało sie. KomonDziej 118v.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Podhasła

Formy gramatyczne

Najwcześniejsze poświadczenie:

1680

Znaczenia

»taki, któremu zadano dużo bólu fizycznego, którego skatowano, poddano torturom«

– Stąd widziemy niektorych bezbożnych/ y serca wilczego ludzie okrutne: że iako wilk kozę porwawszy zá nosi ią do lásá/ y tam się nád nią pástwi według vpodobania: Tak nie ktorzy trafiaią się iáko wyzuci z nátury ludzkiey do miłosierdzia y polutowánia nad bliźnim skłonni/ y sercá kátowskiego nieużytego/ bo zaiuszywszy się ná bliźniego/ á widząc że mu nie idą po myśli vchwalone práwem y zwyczáine kwestie zpomowionym w mieście/ y widząc że nic ná zmęczonym nie może wybádáć według swego zámysłu y smáku/ pod pokrywką obawiánia sie by mieiśce nie było zczárowáne/ gdzie powołánego pierwey męczono/ wozi się z utrapionym polesiech w nocy y gránicach/ pástwiąc sie do vpodobania/ y męki/ o ktorych się prawu nieśniło tamże nád niem wymyśláiąc/ ná ktore y sami káci pátrzyć nie mogą. WisCzar 99.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

*ZMĘCZYĆ

ZMĘCZONY

*ZMĘCZONY
rzecz

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

*ZMĘCZYĆ

ZMĘCZONY

*ZMĘCZONYrzecz

*ZMĘCZONY
rzecz