Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

NIEBO

rzecz.
n
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1607
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   niebo
D.   nieba
C.   niebu
B.   niebo
N.   niebem
Ms.   niebie
liczba mnoga
M.   nieba
Znaczenia
1.  relig.  »królestwo Boga, raj; Bóg, opatrzność«
  • – Za Nayswiętszy Maiestat y Matki iego wylana kropla krwie [...] Wdzięczną bez Wątpienia W Niebie zgotuie koronę. PasPam 58.
  • – Chcieli niebozęta przed Polakami ucieć do Nieba alec ich tam niepuszczono. PasPam 60v.
  • – Teraz przed Niebęm y Ziemią Protestor w krzywdzie moiey. PasPam 134v.
  • – Tę sprawiedliwość niech osądzi Niebo. PasPam 149.
  • – Sekundowałeś Oratione Nie tylko ucho Boskie, ale y Całe Niebo Mierziała. PasPam 192v.
  • – Krolowa Ludwika [...] potrzebowała na Wiazd swoy do Nieba Assystencyiey. PasPam 214v.
  • – Dla większey Domu twego wspaniałosci Niebu y Ziemi wyda wdzięczne Latorosci. PasPam 271.
  • – Druga [heroina] to Bellona Do Dzieła Marsowego od Nieba zrodzona. PasPam 272v.
2. »pozorne błękitne sklepienie nad ziemią, firmament«
  • – Czasęm iedno [morze] się wydaie błękitno drugie czarno. To zas czasem iako Niebo takiego koloru. PasPam 65.
  • – Iedzięmy tedy do uprzykszęnia niewidac tylko Niebo a wodę. PasPam 66.
  • – Klęknie ręce złozywszy ku Niebu pod niesie. PasPam 198v.
  • – Panie Boze sprawiedliwy [...] pokasz Sprawiedliwosc twoię nad krolem, Ianęm Kazimirzem ze by Pioruny na Niego z iasnego Nieba trzaskały. PasPam 198v-199.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • pod niebem:
    • – Koniom takze u nich wielka iest wygoda [...] bo tez nie pod Niebem ale pod namiotem sucho y pięknie Stoi. PasPam 261.
Związki frazeologiczne

  • z nieba spaść:
    • »zjawić się nagle, niespodziewanie«
    • ~ Idziemy tedy Ryscią Moskwa zdumieli się czy z Nieba z padli. PasPam 112v.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • altana nieba:
    • – [Do Matki Boskiej:] Drabinaś wystawiona przy altanie nieba, Po tejby się nam (grzeszni [!]) tam docisnąć trzeba. KochOgrTur 14.
  • niechaj czyjaś dusza odpoczywa na wieki w niebie:
    • – Pozegnał się z tym swiatem Iasnie Wielmo[żny] ImPan Ian Zamoyski [...] ktorego niechay dusza odpoczywa na wieki wniebie. DrobTuszInf 57.
  • niechaj czyjaś dusza z Panem Bogiem wiecznie króluje w niebie:
    • – [...] pozegnał się z tym swiatem Iasnie Wielm[ożny] ImPan Podskarbi Wielki Koronny [...] ktorego dusza niechay z Panem Bogiem wiecznie kroluie wniebie Amen. DrobTuszInf 56.
Związki frazeologiczne

  • pod niebo z myślą latać:
    • »mieć wysokie mniemanie o sobie«
    • – Panowie słuchajcie, Pod niebo z myślą nazbyt nie latajcie. Nie pogardzajcie bracią swą ubogą, Chcecieli pewną do nieba iść drogą. GrochWiersze 193.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – Jédno słońcé dość ná niébié. Pánowánie towárzyszá nié lubi/ nié cierpi. KnAd 316.
od przysł.: Pieczone gołąbki nie przyjdą same do gąbki
  • – Kazał się nam Pan Bog o się stárać: nikomu z niebá pieczone gołębie pádác do gęby nie będą. StarKaz 370.
  • (wariant I):
    – Vtracisz pierdoło Staraiąc sie tam y sam lataiąc myslami Po niebie po powietrzu a zadek wpopiele [...]. OpalKSat 19.
  • (wariant II):
    – lata myślami po niebie, a zadek w popiele. er denckt hoch hinaus, und hat hoch kein Vermögen. il a le coeur haut & la fortune basse. T III 718.
  • – Nużby niebo vpádło/ y skowronki potłukło. RysProv IX, 10.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Odsyłacze
Patrz: *NIEBIOSA.
Autorzy: SPas
Data ostatniej modyfikacji: 21.04.2016