Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

*STARY

przym.
ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: post 1616
Formy gramatyczne
stopień równy
lp M. ż   stara
N. ż   starej
W. m   stary
stopień wyższy
lp D. m   starszego
lm M. mos   starsi
stopień najwyższy
lp M. m   najstarszy
Znaczenia
»mający wiele lat«
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • stara baba:
    • – Pieniądze lat dziesiątków sześci nie pozbawią, Ani uczynią młodej panny z starej baby. SzymSiel 36.
    • – Kászleć jáko stára Bába. ErnHand 520.
  • stary zołnierz:
    • – Kommęnda przymie była Bo mi iuz była oddana puko owi Starsi Zołnierze nienamyslili się na ochotę. PasPam 57v.
    • – Przypadnie woiewoda do nas y rzecze do Woyniełowicza Nu stary zołnierzu poczynay że nąm szczęsliwie w Imię Panskie. PasPam 105.
    • – Mogę tez y ia tak piastować Honor WMM Pana Dobrodzieia iako y naystarszy Zołnierz Rzecze dobrze [...] poszedłęm do koni. Tam zastałęm owych katanow. PasPam 160.
  • stara Babilonia:
    • – Y przez inne potym calamitates y Woyny będąc meta ad Sagittam, gdyż miałá wiele Konkurrentów do siebie, iák piękna y bogata Dámá; Affectantes mieć tę caput Monarchow Babylońskich y Assyryiskich: przez co iák Trojá w popiołách y ruinach swoich pogrzebiona iest stará Babylonia. ChmielAteny1745 I 102.
    • – Petrus de Valle nowy Peregrynant, y wielkiego rozeznánia świadczy, że od teraźnieyszey Nowey Babylonij, Stará Babylonia niżey Eufratesa, y Tygrá Rzek leżąca, dáie się widzieć in ruinis, wielkie mogiły obálin reprezentuiąca. ChmielAteny1745 I 103.
  • bosman starszy:
    • – Fryderyk [...] Prosił gorąco bosmana starszego, By mógł obronić jako zdrowie jego. BorzNaw 135.
Związki niejednoznaczne względem znaczeń
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • starszy konwentu:
    • – rozkazuiemy, aby [...] ten nasz Mandat Starsi Kollegiow y Konwentow na kongressach Zakonnych, Kapitułach aby czytalć, y obserwować starali się. GazPol 1735 41 4 nlb.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • starszy kolegium:
    • – rozkazuiemy, aby [...] ten nasz Mandat Starsi Kollegiow y Konwentow na kongressach Zakonnych, Kapitułach aby czytalć, y obserwować starali się. GazPol 1735 41 4 nlb.
  • starszy cechmistrz:
    • – 1652 stała sie skarga na Bartosa [...] ze uczynił wieką skodę panu starsemu cehmistrzowy. RegTow 35.
  • burmistrz stary:
    • – Burmistrz stáry/ Exconsul [...]. Kn 54.
  • :
    • – Kn 54.
  • najstarszy eunuch białogłowski:
    • »tytuł urzędnika w dawnej Turcji (?)«
    • – Cesarskich Meczetow po cáłym Państwie Tureckim znáyduiących się osobliwie w Stambule, Pruzie, Adrianopolu, Jus Collationis iest przy Kislar‑Agaſy, to iest Náystarszego Eunucha Białogłowskiego, ktory ad libitum suum rozdaie Beneficia, á za to nie małe bierze Honoraria. Niepoprawne zródło .
Związki frazeologiczne

  • stara to piosnka:
    • – stara to piosnka. das ist ein altes Lied. il n'a qu'une chanson; il ne fait qu'une chanson. T III 1379.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – Stáry zálotny/ Bogáty łákomy/ Vbogi pyszny. Bozy, y ludzki nieprzyiaciel. ŻabPol B1v.
  • – Im kot straszy stárszy/ tym ogon twárdszy. RysProv IV, 7-8.
od przysł.:
  • – Iesli każdy człowiek bąbelem iest dáleko więcey iest nim stáry. BirkNagr 37.
  • – Stáry furman rad słucha/ kiedy kto biczem trzáska. RysProv XV, 2.
  • – Kto z młodu chodzi iáko stáry/ ná stárość skacze iáko młody. RysProv VII, 2.
  • – Wstyd w młodym człowieku Cnotá/ á w stárym Niecnotá. RysProv 86.
  • – Wstyd młodym skarb známienity/ stárym státek przyzwoity. StarPopr 87.
  • – Stárzy podczas dziwy broią/ gdy ich czem dobrem nápoią. KnAd 1102.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

STARSZY
rzecz

w funkcji rzeczownika
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
Najwcześniejsze poświadczenie:
1730-1731
Znaczenia
w stopniu wyższym »przełożony, dowódca«
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • starszy nad armatą:
  • starszy bazylijański:
    • – Do ImCi Xdza Trulewicza Starszego Bazylianskiego Turowickiego pisałem Vpraszaiąc Owydanie takoż poddanych moich w Ich Dobrach klasztornych mieszkaiący[ch]. SapADiar 67.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 08.01.2010
Autorzy:
Data ostatniej modyfikacji: 08.01.2010