Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

ARKUS

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
L (XVIII), SW

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, T, SWil, SJP

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   arkus
D.   arkusu ||   arkusa ||   arku
B. uż. nżyw.   arkus
N.   arkusem
liczba mnoga
M. uż. nosob.   arkusy
D.   arkusów
B. uż. nosob.   arkusy ||   arki
Ms.   arkusach ||   arkach
Etymologia
łac. arcus
Znaczenia
1. »zakrzywienie, wygięcie«
  • – Genua [...] Leży nad samym Medyterrańskim morzem, od Pedemontu aż ku Luce w arkus wyciągniona. BystrzInfGeogr F1v.
2. »sklepienie w kształcie łuku«
  • – We wszystkich kątach [Marsylii] nowe arki poczyniono; Tu zdobyczy pogańskie droższe zawieszono, Tam ogień, co Bizertę psował, malowany. ArKochOrlCz III 317.
  • – W większych [budowlach], iako to w Kościołach, salach, dla większego bezpieczeństwa ściany, arkusem się zasklepia szerokość okna. BystrzInfArch E1v.
  • – Pod mostem Gracyanopolskim na rzece Drakus, murowanym w arkus, iedno słowo wymowione więcey iak dwanaście razy sprawuie echo. BystrzInfCosm E3v.
  • – ARCUS TRIUMPHALES to iest Bramy Tryumfalne Zwycięzcom [...] Na tych Arkusach wyrzynano zwyczaynie Armatury, Trophaea Łupy rożne. ChmielAteny II 95.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • arkus tryumfalny:
    • – Inskrypcje [...] pisane były po francusku, po łacinie, po grecku na arkach truymfalnych [?] i na bramie św. Marcina, którą bramą miała królowa wjechać do Paryża in summa pompa. SobJakPer 86.
    • – Chcąc illuminować arkus tryumfalny [...] każ z drzewa powyrabiać tabulaty. BystrzInfAstron Q2.
3.  mat.  »łuk okręgu«
  • – Przedziel na dwie części rowne, ten arkus cyrkułu od punktu do punktu. BystrzInfAstron O1-O1v.
4. »południk«
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • arkus wertykalny:
    • – Marynarze [...] choryzontalny cyrkuł dzielą zwyczainie przez arkusy wertykalne. BystrzInfHydr 42v.
5. »brama tryumfalna«
  • – Na samym wierzchu tego arku były statuy Armoris, Rationis et Pietatis. OśwPodr 118.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • ark Tryumfalny:
    • – [W Santes] widziec znaki iednego Amphitheatrum y Aquaeductow y iednego arku tryumphalnego na moście Sciarantji. BotŁęczRel I 35.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Odsyłacze
Patrz: *ARK.
Autorzy: WM
Data ostatniej modyfikacji: 09.05.2022